Bài 29. Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử

HỘI GIẢNG CHUYÊN ĐỀ CẤP HUYỆN
Năm học: 2007 - 2008
MÔN : NGỮ VĂN
Giáo viên: PHẠM NGUYÊN THIÊN KIM
Đơn vị: Trường THCS Tôn Đức Thắng
Kính chào quí thầy cô giáo về dự Hội giảng
Chúc các em học sinh chăm ngoan học giỏi












Câu 1: Nêu điểm khác nhau cơ bản giữa truyện và kí?
Câu 2: Hãy kể tên các truyện và kí đã học ?
Đáp án :
Câu 1: Truyện phải có nhân vật, cốt truyện, phải có
hư cấu và dựa vào sự tưởng tượng, sáng tạo
của nhà văn.
Kí là ghi chép, tái hiện hình ảnh sự việc đời
sống theo đánh giá của tác giả.
Câu 2: Có chín truyện và kí : Bài học đường đời đầu tiên;
Sông nước Cà Mau; Bức tranh của em gái tôi;
Vượt thác;Buổi học cuối cùng; Cô Tô;
Cây tre Việt Nam; Lòngyêu nước; Lao xao.
























Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
1/ Em hiểu gì về văn bản nhật dụng ?
2/ Xác định bố cục văn bản ?nội dung chính
của mỗi phần ?
Có 3 đoạn :
Đoạn 1:" Từ đầu ... . . thủ đô Hà Nội"
=> Giới thiệu tổng quát về cầu Long Biên
trong một thế kỉ tồn tại
Đoạn 2: " tiếp . . . vững chắc"
=> Biểu hiện chứng nhân lịch sử của cầu Long Biên
Đoạn 3 : "phần còn lại"
=> Khẳng định ý nghĩa lịch sử của cầu Long Biên
trong xã hội hiện đại .
3/ Trong 3 đoạn, trọng tâm chứng nhân lịch
sử của cầu Long Biên được biểu hiện trong
nội dung nào? Vì sao?
* Vì mang nhiều tính chất hồi kí, khai triển ý chính
của bài kí nêu ở cuối đoạn 1
I:Ñoïc hieåu chuù thích
* Khaùi nieäm vaên baûn nhaät duïng:
( chuù thích * sgk/125)














Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
4/ Hãy xác định phương thức biểu đạt của bài?
* Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm
5/ Em hiểu gì về nhan đề của văn bản ?
* Tác giả dùng thủ pháp nhân hóa trong việc gọi
tên cầu Long Biên. Tác giả xem chiếc cầu như một
con người từng chứng kiến bao đổi thay của đất
nước.Nó đã trở thành người đương thời của bao thế
hệ, như nhân vật bất tử chịu đựng, nhìn thấy,xúc
động trước bao đổi thay, bao nỗi thăng trầm của
thủ đô của đất nước cùng với cả con người .
6/ Câu văn nào trong đoạn 1 đã khái quát được điều
đó?
"Cầu Long Biên như một nhân chứng sống động, đau
thương và anh dũng của thủ đô Hà Nội."

I:Ñoïc hieåu chuù thích
* Khaùi nieäm vaên baûn nhaät duïng:
( chuù thích * sgk/125)
II: Ñoïc - hieåu vaên baûn:
1: Giôùi thieäu khaùi quaùt veà caàu Long
Bieân- chöùng nhaân lòch söû :
“Caàu Long Bieân nhö moät nhaân
chöùng soáng ñoäng, ñauthöông vaø
anh duõng cuûa thuû ñoâ Haø Noäi.”














Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
7/ Tên gọi đầu tiên của cây cầu là gì ?
ý nghĩa tên gọi đó ?
"Đu - me" là tên gọi toàn quyền Pháp ở Đông
Dương.Tên cầu biểu thị quyền lực thống trị của thực
dân Pháp ở Việt Nam.
8/ Tại sao cầu Long Biên được xem là kết quả của
cuộc khai thác thuộc địa lần thứ I của thực dân
Pháp ở Việt Nam ?
* Cây cầu phục vụ cho việc khai thác kinh tế của
thực dân Pháp ở Việt Nam thuộc địa.
*"Nó được xây dựng không chỉ bằng mồ hôi mà còn
bằng xương máu của bao con người . . . trong quá
trình làm cầu."
I:Ñoïc hieåu chuù thích
* Khaùi nieäm vaên baûn nhaät duïng:
( chuù thích * sgk/125)
II: Ñoïc - hieåu vaên baûn:
1: Giôùi thieäu khaùi quaùt veà caàu Long
Bieân- chöùng nhaân lòch söû :
“Caàu Long Bieân nhö moät nhaân
chöùng soáng ñoäng, ñau thöông vaø
anh duõng cuûa thuû ñoâ Haø Noäi.”
2: Caàu Long Bieân qua nhöõng chaëng
ñöôøng lòch söû














Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
9/ Tại sao cầu được xem là một thành tựu quan
trọng trong thời văn minh cầu sắt ?.
* Nó do kiến trúc sư nổi tiếng người Pháp thiết kế
* Có quy mô lớn dài 2290m, nặng 17000 tấn .
I:Ñoïc hieåu chuù thích
* Khaùi nieäm vaên baûn nhaät duïng:
( chuù thích * sgk/125)
II: Ñoïc - hieåu vaên baûn:
1: Giôùi thieäu khaùi quaùt veà caàu Long
Bieân- chöùng nhaân lòch söû :
“Caàu Long Bieân nhö moät nhaân
chöùng soáng ñoäng, ñau thöông vaø
anh duõng cuûa thuû ñoâ Haø Noäi.”
2: Caàu Long Bieân qua nhöõng chaëng
ñöôøng lòch söû














Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
10/ Biểu hiện chứng nhân thứ nhất tại chiếc
cầu Long Biên này là gì ?
* Cầu Long Biên-chứng nhân đau thương của cuộc
khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp.
11/ Năm 1945 cầu Đu- me được đổi tên là cầu
Long Biên.Điều đó có ý nghĩa gì ?
- Có ý nghĩa rất quan trọng, ở chỗ nó chứng tỏ ý
thức chủ quyền , độc lập của nhân dân ta.( Long
Biên là tên một làng bên bờ Bắc sông Hồng, nơi
cầu bắc qua). Đó là cây cầu thắng lợi của Cách
Mạng tháng Tám giành độc lập tự do cho Việt Nam
12/ Những dòng thơ trong đoạn tả cảnh đông vui,
nhộn nhịp trên cầu Long Biên, những ấn tượng về
màu xanh nơi bờ bãi sông Hồng gợi lên trong em
suy nghĩ gì?
* Một cuộc sống yên tĩnh trong tâm hồn người dân
Việt Nam

I:Ñoïc hieåu chuù thích
* Khaùi nieäm vaên baûn nhaät duïng:
( chuù thích * sgk/125)
II: Ñoïc - hieåu vaên baûn:
1: Giôùi thieäu khaùi quaùt veà caàu Long
Bieân- chöùng nhaân lòch söû :
“Caàu Long Bieân nhö moät nhaân
chöùng soáng ñoäng, ñau thöông vaø
anh duõng cuûa thuû ñoâ Haø Noäi.”
2: Caàu Long Bieân qua nhöõng chaëng
ñöôøng lòch söû
Caàu Long Bieân – chöùng nhaân ñau
thöông cuûa cuoäc khai thaùc thuoäc ñòa
laàn thöù nhaát cuûa thöïc daân Phaùp.
















Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
13/ Vậy thời kì này cầu Long Biên làm nhiệm
vụ nhân chứng gì ?
Cầu Long Biên - chứng nhân của độc lập và hòa
bình .
14/ Em nhận xét gì về lời văn của đoạn này ?
* Giàu hình ảnh và cảm xúc. Gợi cảm giác êm đềm,
thư thái cho người đọc
15/ Những cuộc chiến tranh nào đã đi qua trên cầu
Long Biên ?
* Chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ .
16/ Việc nhắc lại những câu thơ của Chính Hữu gắn
liền mùa đông 1946 và ngày trung đoàn thủ đô vượt
cầu Long Biên đi kháng chiến đã xác nhận ý nghĩa
nhân chứng nào của cầu?
* Chứng nhân của cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp gian khổ mà hào hùng.

I:Ñoïc hieåu chuù thích
* Khaùi nieäm vaên baûn nhaät duïng:
( chuù thích * sgk/125)
II: Ñoïc - hieåu vaên baûn:
1: Giôùi thieäu khaùi quaùt veà caàu Long
Bieân- chöùng nhaân lòch söû :
“Caàu Long Bieân nhö moät nhaân
chöùng soáng ñoäng, ñau thöông vaø
anh duõng cuûa thuû ñoâ Haø Noäi.”
2: Caàu Long Bieân qua nhöõng chaëng
ñöôøng lòch söû
Caàu Long Bieân – chöùng nhaân ñau
thöông cuûa cuoäc khai thaùc thuoäc ñòa
laàn thöù nhaát cuûa thöïc daân Phaùp.
Caàu Long Bieân – chöùng nhaân cuûa ñoäc
laäp vaø hoøa bình

















Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
17/ Vai trò nhân chứng của cầu Long Biên
trong cuộc kháng chiến chống đế quốc My �
được kể lại qua sự việc nào ?
* Cầu Long Biên là mục tiêu ném bom của máy
bay Mỹ: đợt 1: cầu bị đánh mười lần hỏng bảy nhịp
và bốn trụ lớn.Đợt 2: Cầu bị đánh bốn lần ,1000m
bị hỏng, hai trụ lớn bị cắt đứt. Năm 1972 cầu bị
bom la de => cây cầu vẫn sừng sững giữa mênh
mông trời nước .
18/ Vậy biểu hiện nhân chứng của cầu Long Biên
Trong cả giai đoạn này là gì ?
* Cầu Long Biên - chứng nhân chiến tranh đau
thương và anh dũng

I:Ñoïc hieåu chuù thích
* Khaùi nieäm vaên baûn nhaät duïng:
( chuù thích * sgk/125)
II: Ñoïc - hieåu vaên baûn:
1: Giôùi thieäu khaùi quaùt veà caàu Long
Bieân- chöùng nhaân lòch söû :
“Caàu Long Bieân nhö moät nhaân
chöùng soáng ñoäng, ñau thöông vaø
anh duõng cuûa thuû ñoâ Haø Noäi.”
2: Caàu Long Bieân qua nhöõng chaëng
ñöôøng lòch söû
a.Caàu Long Bieân – chöùng nhaân ñau
thöông cuûa cuoäc khai thaùc thuoäc ñòa
laàn thöù nhaát cuûa thöïc daân Phaùp.
b.Caàu Long Bieân – chöùng nhaân cuûa doäc
laäp vaø hoøa bình
C.Caàu Long Bieân – chöùng nhaân chieán
tranh ñau thöông vaø anh duõng


















Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
19/ Nghệ thuật nổi bật trong đoạn văn là gì?
Tác dụng ?
* Dùng nhân hóa " Cây cầu tả tơi như ứa máu",
gắn liền miêu tả với bày tỏ cảm xúc "nước mắt ứa
ra, tôi tưởng như đứt từng khúc ruột. Tất cả đã diễn
tả tính chất đau thương và anh dũng của cuộc chiến
tranh chống Đế quốc, đồng thời bộc lộ tình yêu của
tác giả với cây cầu
II: Đọc - hiểu văn bản:
1: Giới thiệu khái quát về cầu Long
Biên- chứng nhân lịch sử :
"Cầu Long Biên như một nhân
chứng sống động, đau thương và
anh dũng của thủ đô Hà Nội."
2: Cầu Long Biên qua những chặng
đường lịch sử
a.Cầu Long Biên - chứng nhân đau
thương của cuộc khai thác thuộc địa
lần thứ nhất của thực dân Pháp.
b.Cầu Long Biên - chứng nhân của độc
lập và hòa bình
c. Cầu Long Biên - chứng nhân chiến
tranh đau thương và anh dũng


















Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )


* Thảo luận : Vì sao tác giả lại nói chuyện các
chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô rút lui khỏi Hà Nội
đầu năm 1947 sau khi tả cảnh cầu Long Biên
những năm tháng hòa bình ?
=> Vì bài văn có tính chất hồi ký nên một số chỗ
được viết theo mạch cảm xúc chứ không nhất thiết
phải theo trình tự việc xảy ra trước nói trước, việc
sau nói sau. Và xét từ góc độ đó vẫn có thể thấy
tính chất liên tục, hợp lí của những hồi ức cụ thể
xuất phát từ thời điểm hiện tại
II: Đọc - hiểu văn bản:
1: Giới thiệu khái quát về cầu Long
Biên- chứng nhân lịch sử :
"Cầu Long Biên như một nhân
chứng sống động, đau thương và
anh dũng của thủ đô Hà Nội."
2: Cầu Long Biên qua những chặng
đường lịch sử
a.Cầu Long Biên - chứng nhân đau
thương của cuộc khai thác thuộc địa
lần thứ nhất của thực dân Pháp.
b.Cầu Long Biên - chứng nhân của độc
lập và hòa bình
c. Cầu Long Biên - chứng nhân chiến
tranh đau thương và anh dũng


















Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )

20/ Trong sự nghiệp đổi mới chúng ta có thêm
những cây câu mới nào bắc qua sông Hồng?
* Cầu Thăng Long và cầu Chương Dương
21/ Cầu Long Biên lúc này mang ý nghĩa chứng
nhân gì?
* Cầu Long Biên - chứng nhân của sự đổi mới đất
nước và tình yêu của mọi người đối với Việt Nam

II: Đọc - hiểu văn bản:
1: Giới thiệu khái quát về cầu Long
Biên- chứng nhân lịch sử :
"Cầu Long Biên như một nhân
chứng sống động, đau thương và
anh dũng của thủ đô Hà Nội."
2: Cầu Long Biên qua những chặng
đường lịch sử
a.Cầu Long Biên - chứng nhân đau
thương của cuộc khai thác thuộc địa
lần thứ nhất của thực dân Pháp.
b.Cầu Long Biên - chứng nhân của độc
lập và hòa bình
c. Cầu Long Biên - chứng nhân chiến
tranh đau thương và anh dũng
d. Cầu Long Biên - chứng nhân của sự
đổi mới đất nước và tình yêu của mọi
người đối với Việt Nam

















Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
22/ Câu văn:" Còn tôi cố gắng . . .Việt Nam"
đã gợi cho em những suy nghĩ gì về cầu Long Biên
và tác giả của bài viết ?
* Cầu Long Biên là chứng nhân cho tình yêu của
mọi người đối với Việt Nam.
* Là nhịp cầu của hòa bình và thân thiện.
* Là tình yêu bền chặt trong tâm hồn tác giả .
23/ Em cảm nhận được những điều sâu sắc nào từ
văn bản ?
* Cầu Long Biên là chứng nhân lịch sử đau thương
và anh dũng của dân tộc Việt Nam. Là cây cầu tình
yêu sâu nặng của tác giả dành cho Hà Nội và đất
nước.
24/ Tác giả đã truyền tới em tình cảm nào đối với
cầu Long Biên?
* Yêu quý trân trọng, tự hào về cây cầu đẹp đẽ,anh
hùng của đất nước ta
II: Đọc - hiểu văn bản:
1: Giới thiệu khái quát về cầu Long
Biên- chứng nhân lịch sử :
"Cầu Long Biên như một nhân
chứng sống động, đau thương và
anh dũng của thủ đô Hà Nội."
2: Cầu Long Biên qua những chặng
đường lịch sử
a.Cầu Long Biên - chứng nhân đau
thương của cuộc khai thác thuộc địa
lần thứ nhất của thực dân Pháp.
b.Cầu Long Biên - chứng nhân của độc
lập và hòa bình
c. Cầu Long Biên - chứng nhân chiến
tranh đau thương và anh dũng
d. Cầu Long Biên - chứng nhân của sự
đổi mới đất nước và tình yêu của mọi
người đối với Việt Nam
III: Tổng kết :













Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
25/ Em học tập được gì về sự sáng tạo lời văn
trong văn bản này?
* Lời văn giàu sự kiện, giàu ý nghĩa, giàu cảm xúc
II: Đọc - hiểu văn bản:
1: Giới thiệu khái quát về cầu Long
Biên- chứng nhân lịch sử :
"Cầu Long Biên như một nhân
chứng sống động, đau thương và
anh dũng của thủ đô Hà Nội."
2: Cầu Long Biên qua những chặng
đường lịch sử
a.Cầu Long Biên - chứng nhân đau
thương của cuộc khai thác thuộc địa
lần thứ nhất của thực dân Pháp.
b.Cầu Long Biên - chứng nhân của độc
lập và hòa bình
c. Cầu Long Biên - chứng nhân chiến
tranh đau thương và anh dũng
d. Cầu Long Biên - chứng nhân của sự
đổi mới đất nước và tình yêu của mọi
người đối với Việt Nam
III: Tổng kết

Ghi nhớ sgk/128













Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
Luyện tập
Câu 1: Thế nào là một văn bản nhật dụng ?
A: Là văn bản được sử dụng trong các cơ quan hành chính
B: Là văn bản sử dụng trong giao tiếp hằng ngày
C: Là những văn bản có nội dung gần gũi, bức thiết đối với cuộc sống
trước mắt của con người và cộng đồng xã hội
D: Là những văn bản có sự phối hợp của các phương thức biểu đạt như
miêu tả, biểu cảm, tự sự.
Câu 2: Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì khi viết cầu Long
Biên " đã trở thành chứng nhân lịch sử"
A: So sánh B: Ẩn dụ C: Nhân hóa D: Hoán dụ

C
C












Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
Luyện tập
Câu 3:Tác giả đã nói về sự gắn bó của cây cầu đối với các cuộc
kháng chiếncủa dân tộc. Khoanh tròn chữ Đ ( đúng), hoặc S ( sai)
dưới mỗi câu sau đây .
A: Cầu Long Biên bắc qua sông Hồng, Hà Nội, được khởi công xây
dựng vào năm 1898 và hoàn thành sau bốn năm . Đ S
B: Cầu Long Biên như một nhân chứng sống động đau thương và anh
dũng của thủ đô Hà Nội . Đ S
C: Nó được xây dựng không chỉ bằng mồ hôi mà còn bằng xương máu
của bao con người Đ S
D: Chiếc cầu thân thương ngày ấy trở thành mục tiêu ném bom dữ dội
nhất của không lực Hoa Kì Đ S
Đ: Rồi những ngày nước lên cao, gần mấp mé thân cầu. . . , tôi cảm
thấy chiếc cầu như chiếc võng đung đưa, nhưng vẫn dẻo dai vững
chắc Đ S
Đ
S
Đ
Đ
S












Tiết 123:
Văn Bản : CẦU LONG BIÊN - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
( Theo Thúy Lan - báo người Hà Nội )
Hướng dẫn tự học
a. BVH:
- Chứng minh cầu Long Biên là chứng
nhân lịch sử .
- Nêu ý nghĩa nhật dụng của văn bản
b. BSH: Viết đơn
- Khi nào cần viết đơn .
- Nêu những trường hợp cụ thể cần viết
đơn.
- Điểm giống và khác nhau giữa hai mẫu
đơn:Theo mẫu và không theo mẫu
- Cách thức viết đơn
II: Đọc - hiểu văn bản:
1: Giới thiệu khái quát về cầu Long
Biên- chứng nhân lịch sử :
"Cầu Long Biên như một nhân
chứng sống động, đau thương và
anh dũng của thủ đô Hà Nội."
2: Cầu Long Biên qua những chặng
đường lịch sử
a.Cầu Long Biên - chứng nhân đau
thương của cuộc khai thác thuộc địa
lần thứ nhất của thực dân Pháp.
b.Cầu Long Biên - chứng nhân của độc
lập và hòa bình
c. Cầu Long Biên - chứng nhân chiến
tranh đau thương và anh dũng
d. Cầu Long Biên - chứng nhân của sự
đổi mới đất nước và tình yêu của mọi
người đối với Việt Nam
III: Tổng kết

Ghi nhớ sgk/128