Bài 28. Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX

GIáO VIÊN THựC HIệN
ÂU NGọC CƯờNG
Chào mừng các thầy cô giáo
về dự giờ lịch sử.
Bài cũ
Em hãy trình bày những nét chính về nhân vật nguyễn trường tộ?
TràO lưu cảI cách duy tân ở việt nam nửa cuối thế kỷ XIx
Tình hình việt nam nửa cuối thế kỷ XIX.
Những đề nghị cảI cách ở việt nam vào nửa cuối thế kỷ XIX.
Kết cục của những đề nghị cảI cách.
BàI 28
LịCH Sử 8
Tình hình Việt Nam nửa cuối thế kỷ XIX.

* Pháp:
- Ráo riết mở rộng chiến tranh xâm lược Nam Kỳ.
- Chuẩn bị đánh chiếm cả nước ta.
* Triều Nguyễn: Vẫn thực hiện các chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời, lạc hậu.
Hậu quả của các chính sách đó là gì?
Bối cảnh Việt Nam nửa sau thế kỷ XIX như thế nào?
=> Kinh tế, xã hội rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng.
Tiết 45
Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ X I X
1- Tình hình Việt Nam nửa cuối thế kỉ X I X
a- Kinh tế : Kinh t?, xó h?i roi v�o kh?ng ho?ng nghiờm tr?ng.

Biểu hiện của sự khủng hoảng về kinh tế và xã hội?
- Kinh tế: Nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp đình trệ, tài chính cạn kiệt.
- Xã hội:
+ Đời sống nhân dân vô cùng khó khăn.
+ Mâu thuẫn giai cấp gay gắt (Nông dân >< phong kiến)
Tình cảnh người nông dân Việt Nam
Nông dân Việt Nam chịu 3 tầng áp bức
1- Tình hình Việt Nam nửa cuối thế kỉ X I X
a- Kinh tế : Kinh t?, xó h?i roi v�o kh?ng ho?ng nghiờm tr?ng.
b- Chính trị:
- Bộ máy chính quyền mục ruỗng.
- Mâu thuẫn giai cấp, dân tộc ngày càng sâu sắc.
Tình hình chính trị thời kỳ này như thế nào?
Bối cảnh đó sẽ dẫn đến hệ quả gì?
Khởi nghĩa nông dân lại tiếp tục bùng lên dữ dội.
Phong trào đấu tranh thời kỳ này diễn ra như thế nào?
Lược đồ
Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIX
KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN Ở BẮC NINH DO NGUYỄN THỊNH (CAI TỔNG VÀNG) LÃNH ĐẠO-1862
Lược đồ
Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIX
CUỘC NỔI DẬY CỦA ĐỒNG BÀO THỔ Ở TUYÊN QUANG DO NÔNG HÙNG THẠC CHỈ HUY-
9/1862
Lược đồ
Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIX
NHÓM THỔ PHỈ LÝ ĐẠI XƯƠNG, HOÀNG NHỊ VĂN, LƯU SĨ ANH...HOÀNH HÀNH PHÍA BẮC THÁI NGUYÊN
Lược đồ
Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIX
KHỞI NGHĨA CỦA BINH LÍNH VÀ DÂN PHU DO ĐOÀN TRƯNG, ĐOÀN TRỰC LÃNH ĐẠO Ở HUẾ NĂM 1866
CUỘC NỔI DẬY CỦA ĐỒNG BÀO THỔ Ở TUYÊN QUANG DO NÔNG HÙNG THẠC CHỈ HUY-
9/1862
NHÓM THỔ PHỈ LÝ ĐẠI XƯƠNG, HOÀNG NHỊ VĂN, LƯU SĨ ANH...HOÀNH HÀNH PHÍA BẮC THÁI NGUYÊN
KHỞI NGHĨA CỦA BINH LÍNH VÀ DÂN PHU DO ĐOÀN TRƯNG, ĐOÀN TRỰC LÃNH ĐẠO Ở HUẾ NĂM 1866
Lược đồ
Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIX
Câu hỏi thảo luận nhóm
Để giải quyết tình hình trên, nước ta phải làm gì ?
II. Những đề nghị cảI cách ở việt nam vào nửa cuối thế kỷ XIX
Mục tiêu của các đề nghị cải cách thời kỳ này?
Mong muốn cho nước nhà giàu mạnh có thể đương đầu với những cuộc tấn công dồn dập của kẻ thù.
Nội dung của những đề nghị cải cách?
Đổi mới công việc nội trị, ngoại giao, kinh tế, văn hóa, . của nhà nước phong kiến.
Trình bày những nét chính về
nguyễn trường tộ?
Nguyễn Trường Tộ:
Nguyễn Trường Tộ ( 1828-1871) ,ông sinh trong một gia đình Nho học theo đạo Thiên Chúa . Từ nhỏ ông đã nổi tiếng thông minh , lớn nên ông là một tri thức Thiên Chúa giáo yêu nước ,quê ở làng Bùi Chu , huyện Hưng Nguyên , tỉnh Nghệ An . Năm 1860, ông có dịp cùng một giám mục Pháp qua Rô -ma và Pa-ri .ở đó, ông chú ý khảo sát kinh tế và văn hoá phương Tây rồi về nước năm 1863 . Từ năm 1863 đến năm 1871 ,Nguyễn Trường Tộ đã đệ trình vua Tự Đức 30 bản điều trần , trong đó có Tế cấp bát điều ( Tám điều cáp bách ) dâng năm 1867 , nêu lên một hệ thống vấn đề kinh tế - xã hội quan trọng : Chấn chỉnh bộ máy quan lại , phát triển nông , công ,thương nghiệp và tài chính quốc gia ,chỉnh đốn võ bị , mở rộng ngoại giao , cải tổ giáo dục "
Tế cấp bát điều gồm: 1) Chấn chỉnh võ bị; 2) Hợp tỉnh huyện, giảm quan lại trong bộ máy hành chính; 3) Cải cách tài chính; 4) Chỉnh đốn học pháp; 5) Điều chỉnh thuế ruộng; 6) Kinh lí bờ cõi; 7) Điều tra dân số; 8) Lập Viện Dục anh và trại tế bần.
NGUYỄN LỘ TRẠCH
Nhà chiến lược cách tân cuối thế kỷ 19. Tự là Hà Nhân, hiệu Kỳ Am, biệt hiệu Quỳ Ưu, Hồ Thiên Cư Sĩ, Bàn Cơ Điếu Đồ, quê ở làng Kế Môn, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên.
Xuất thân trong một gia đình khoa bảng, thân phụ là Tiến sĩ giữ chức Tổng đốc hàm Thượng thư, nhạc phụ là Tiến sĩ Phụ chính Đại thần. Ông học rộng biết nhiều, ghét lối từ chương nên không đi thi, chỉ chú tâm vào con đường thực dụng. Ông thường giao du với những người có tư tưởng tiến bộ, chấp nhận cái mới, chịu ảnh hưởng chính trị của tân thư và của Nguyễn Trường Tộ.
Năm 1877, ông dâng một bản Thời vụ sách nêu lên những yêu cầu bức thiết của nước nhà. Năm 1882, ông lại dâng bản Thời vụ sách 2 gồm 5 điều cốt yếu để bảo vệ đất nước, trong đó có điểm dời đô về Thanh Hóa lấy chỗ hiểm yếu để giữ vững gốc nước. Triều đình Tự Đức vẫn không chấp nhận những ý kiến gan ruột của ông. Năm 1892 triều Thành Thái, Ông lại dâng lên bản Thiên hạ đại thế luận (Bàn chuyện lớn trong thiên hạ), nhưng vẫn bị bỏ qua. Tuy vậy bản Thiên hạ đại thế luận lại được sĩ phu và những người có tư tưởng cách tân nhiệt liệt hưởng ứng, bái phục tài năng xuất chúng của ông. Nguyễn Lộ Trạch được xem là nhà cách tân đất nước tiêu biểu của thế kỷ XIX.
Ông bị bệnh mất sớm ở tuổi 45 tại tỉnh Bình Định. Ngoài các tác phẩm như Thời vụ sách, Thiên hạ đại thế luận, Kế Môn dã thoại, ông còn để lại khá nhiều thơ, văn, trong đó có Quỳ Ưu tập (1884).
III. Kết cục của các đề nghị cảI cách.
Những đề nghị cải cách đều nhằm đáp ứng phần nào yêu cầu của nước ta lúc đó, nhưng không thực hiện được.
Tuy các đề nghị cải cách không thực hiện được nhưng có ý nghĩa gì?
- Những tư tưởng cải cách gây được tiếng vang lớn, ít nhất cũng dám tấn công vào những tư tưởng bảo thủ, phản ánh trình độ nhận thức mới của những người Việt Nam hiểu biết, thức thời.
- Nguyên nhân:
SGK
- Góp phần vào việc chuẩn bị cho sự ra đời phong trào Duy tân ở VN vào đầu thế kỷ XX.
Bài tập 1:
Vỡ sao m?t s? si phu, quan l?i tri?u dỡnh Hu? dua ra nh?ng d? ngh? c?i cỏch ? nh?ng nam cu?i th? k? XIX?
Kinh tế – xã hội Việt Nam khủng hoảng

b) Xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân, muốn cho nước nhà giàu mạnh, có thể đường đầu với cuộc xâm lược của thực dân Pháp.

c) Bản thân một số sĩ phu, quan lại có điều kiện đi nhiều, biết nhiều, đã từng chứng kiến sự phồn thịnh của tư bản Âu-Mĩ và thành tựu văn hoá phương Tây.

d) a, b, c đều đúng.
Bài tập 2 : Vì sao những đề nghị cải cách ở Việt Nam cuối thế kỷ XIX không được triều đình nhà Nguyễn chấp nhận.
Hãy chọn đáp án đúng.
A. Vì nhà Nguyễn sợ quân Pháp

B. Vì nhà Nguyễn bảo thủ, bất lực trong việc thích ứng với hoàn cảnh mới.

C. Vì nhà Nguyễn sợ nhân dân .
CÔNG VIỆC VỀ NHÀ
1. Học bài (các câu hỏi SGK)
2. Chuẩn bị bài 29, phần I
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
Gợi ý chuẩn bị bài:
Vẽ sơ đồ tổ chức Nhà nước ở VN do Pháp dựng lên? Nhận xét về tổ chức bộ máy nhà nước đó?
Chính sách của Pháp trong các ngành kinh tế? Mục đích?
Nhận xét về chính sách văn hóa, giáo dục của Pháp ở Việt Nam?