Bài 28. Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX

Giáo viên: HU?NH TH? KIM LIấN
Trường trung học cơ sở HA`M M?
Kiểm tra bài cũ .
Nối các mốc thời gian với các sự kiện tương ứng .
Thời gian Sự kiện
A. Ngày 6-6-1884 1. Khởi nghĩa nông dân Yên Thế
B. Năm 1886-1887 2. Khởi nghĩa Hương Khê
C. Năm 1883-1892 3. Khởi nghĩa Ba Đình
D. Năm 1885-1895 4. Khởi nghĩa Bãi Sậy
5. Triều đình Huế kí với thực dân
Pháp bản hiệp ước Pa-tơ-nốt
Hoàng Hoa Thám
(1851 - 1913)
Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa
Yên Thế
Phan Đình Phùng
(1847 - 1895)
Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa
Hương Khê
Nguyễn Thiện Thuật
(1844 - 1926)
Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa
Bãi Sậy
1
1
2
3
Bài 28
Tiết 44
trào lưu cải cách duy tân
ở việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
I - Tình hình Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX
Nhà Nguyễn vẫn thực hiện chính sách gì?
Hãy nêu các biểu hiện khủng hoảng của xã hội Việt Nam?
Chính trị: Bộ máy chính quyền mục ruỗng.
Kinh tế: Đình trệ, tài chính cạn kiệt.
- Xã hội: Mâu thuẫn giai cấp, mâu thuẫn dân tộc gay gắt, đời sống nhân dân vô cùng khó khăn.
Đời sống nhân dân khó khăn như vậy họ phải làm gì ?
Khởi nghĩa nông dân nổ ra ở nhiều nơi.
Nhà Nguyễn tiếp tục thực hiện chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời, lạc hậu.
Nông dân Việt Nam chịu 3 tầng áp bức
Tình cảnh người nông dân Việt Nam
Bắc Ninh
Tuyên Quang
Thái Nguyên
Huế
Lược đồ
Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIX
KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN Ở BẮC NINH DO NGUYỄN THỊNH (CAI TỔNG VÀNG) LÃNH ĐẠO-1862
Lược đồ
Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIX
CUỘC NỔI DẬY CỦA ĐỒNG BÀO THỔ Ở TUYÊN QUANG DO NÔNG HÙNG THẠC CHỈ HUY-
9/1862
Lược đồ
Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIX
NHÓM THỔ PHỈ LÝ ĐẠI XƯƠNG, HOÀNG NHỊ VĂN, LƯU SĨ ANH...HOÀNH HÀNH PHÍA BẮC THÁI NGUYÊN
Lược đồ
Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIX
KHỞI NGHĨA CỦA BINH LÍNH VÀ DÂN PHU DO ĐOÀN TRƯNG, ĐOÀN TRỰC LÃNH ĐẠO Ở HUẾ NĂM 1866
Câu hỏi thảo luận nhóm
Để giải quyết tình hình trên nước ta phải làm gì ?
II - Những đề nghị cải cách ở Việt Nam vào nửa
cuối thế kỷ XIX
Các sĩ phu duy tân đề nghị cải cách trong hoàn cảnh nào và nhằm mục đích gì?
- Các sĩ phu đề xướng cải cách để tạo ra thực lực cho đất nước chống lại bọn xâm lược.
1.Mục đích
Kể tên những sĩ phu tiêu biểu trong phong trào cải cách ở nửa cuối thế kỷ XIX. Nêu những nội dung chính trong các đề nghị cải cách của họ?
2. Nội dung cải cách:
II - Những đề nghị cải cách ở Việt Nam vào nửa
cuối thế kỷ XIX
1.Mục đích
Nguyễn trường tộ
(1828-1871)
II. Nh÷ng ®Ò nghÞ c¶I c¸ch ë ViÖt Namvµo nöa cuèi thÕ kØ XIX
Tế cấp bát điều gồm: 1) Chấn chỉnh võ bị; 2) Hợp tỉnh huyện, giảm quan lại trong bộ máy hành chính; 3) Cải cách tài chính; 4) Chỉnh đốn học pháp; 5) Điều chỉnh thuế ruộng; 6) Kinh lí bờ cõi; 7) Điều tra dân số; 8) Lập Viện Dục anh và trại tế bần.
Bài 28:
Tiết 44
Nguyễn Trường Tộ:
Nguyễn Trường Tộ ( 1828-1871) ,ông sinh trong một gia đình Nho học theo đạo Thiên Chúa . Từ nhỏ ông đã nổi tiếng thông minh , lớn nên ông là một tri thức Thiên Chúa giáo yêu nước ,quê ở làng Bùi Chu , huyện Hưng Nguyên , tỉnh Nghệ An . Năm 1860, ông có dịp cùng một giám mục Pháp qua Rô -ma và Pa-ri .ở đó, ông chú ý khảo sát kinh tế và văn hoá phương Tây rồi về nước năm 1863 . Từ năm 1863 đến năm 1871 ,Nguyễn Trường Tộ đã đệ trình vua Tự Đức 30 bản điều trần , trong đó có Tế cấp bát điều ( Tám điều cáp bách ) dâng năm 1867 , nêu lên một hệ thống vấn đề kinh tế - xã hội quan trọng : Chấn chỉnh bộ máy quan lại , phát triển nông , công ,thương nghiệp và tài chính quốc gia ,chỉnh đốn võ bị , mở rộng ngoại giao , cải tổ giáo dục "

Tiết 44: Bài 28 : Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỷ XIX
III - Kết cục của các đề nghị cải cách
Kết cục của các cuộc cải cách duy tân này?
1. Kết cục:
Vì sao những cải cách duy tân cuối thế kỷ XIX lại không được nhà Nguyễn chấp nhận ?
Không thực hiện được.
Các đề nghị cải cách cuối thế kỷ XIX có ý nghĩa gì ?
- Tấn công vào tư tưởng bảo thủ của triều đình.
2. ý nghĩa:
- Thể hiện trình độ nhận thức, thức thời của người Việt Nam.
- Chuẩn bị cho sự ra đời của trào lưu duy tân đầu thế kỷ XX ở Việt Nam.
III - Kết cục của các đề nghị cải cách
1. Kết cục:
Bài tập 1: Chọn tên người, tên cơ quan đề nghị cải cách ở cột A phù hợp với những nội dung cải cách ở cột B.
1.Trần Đình Túc, Nguyễn Huy Tế
b. Xin mở cửa biển Trà Lý ( Nam Định)
a. Xin mở cửa ba cửa biển ở miền Bắc và miền Trung để thông thương với bên ngoài
3. Nguyễn Trường Tộ
d. Đề nghị chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát triển công thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục
4. Nguyễn Lộ Trạch
e. Đề nghị chấn hưng dân khí , khai thông dân trí, bảo vệ đất nước
Bài tập 2 : Vì sao những đề nghị cải cách ở Việt Nam cuối thế kỷ XIX không được triều đình nhà Nguyễn chấp nhận. Hãy chọn đáp án đúng.
A. Vì nhà Nguyễn sợ quân Pháp

B. Vì nhà Nguyễn bảo thủ, bất lực trong việc thích
ứng với hoàn cảnh mới.

C. Vì nhà Nguyễn sợ nhân dân .
NGUYỄN LỘ TRẠCH
Nhà chiến lược cách tân cuối thế kỷ 19. Tự là Hà Nhân, hiệu Kỳ Am, biệt hiệu Quỳ Ưu, Hồ Thiên Cư Sĩ, Bàn Cơ Điếu Đồ, quê ở làng Kế Môn, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên.
Xuất thân trong một gia đình khoa bảng, thân phụ là Tiến sĩ giữ chức Tổng đốc hàm Thượng thư, nhạc phụ là Tiến sĩ Phụ chính Đại thần. Ông học rộng biết nhiều, ghét lối từ chương nên không đi thi, chỉ chú tâm vào con đường thực dụng. Ông thường giao du với những người có tư tưởng tiến bộ, chấp nhận cái mới, chịu ảnh hưởng chính trị của tân thư và của Nguyễn Trường Tộ.
Năm 1877, ông dâng một bản Thời vụ sách nêu lên những yêu cầu bức thiết của nước nhà. Năm 1882, ông lại dâng bản Thời vụ sách 2 gồm 5 điều cốt yếu để bảo vệ đất nước, trong đó có điểm dời đô về Thanh Hóa lấy chỗ hiểm yếu để giữ vững gốc nước. Triều đình Tự Đức vẫn không chấp nhận những ý kiến gan ruột của ông. Năm 1892 triều Thành Thái, Ông lại dâng lên bản Thiên hạ đại thế luận (Bàn chuyện lớn trong thiên hạ), nhưng vẫn bị bỏ qua. Tuy vậy bản Thiên hạ đại thế luận lại được sĩ phu và những người có tư tưởng cách tân nhiệt liệt hưởng ứng, bái phục tài năng xuất chúng của ông. Nguyễn Lộ Trạch được xem là nhà cách tân đất nước tiêu biểu của thế kỷ XIX.
Ông bị bệnh mất sớm ở tuổi 45 tại tỉnh Bình Định. Ngoài các tác phẩm như Thời vụ sách, Thiên hạ đại thế luận, Kế Môn dã thoại, ông còn để lại khá nhiều thơ, văn, trong đó có Quỳ Ưu tập (1884).
SƠ KẾT BÀI HỌC
Nửa cuối thế kỷ XIX đã xuất hiện trào lưu đòi cải cách duy tân, để đưa Việt Nam thoát ra khỏi tình hình khủng hoảng kinh tế-xã hội.
Trào lưu này xuất phát từ lòng yêu nước thương dân của một bộ phận sĩ phu, quan lại.
Mặc dù những đề nghị cải cách không thực hiện được, nhưng nó phản ánh một nhu cầu khách quan của xã hội, góp phần tấn công vào những tư tưởng lỗi thời, bảo thủ đang cản trở bước tiến của dân tộc.
Lăng vua Tự Đức
Cấm thành
đại nội Huế
Toàn cảnh kinh thành Huế
trào lưu cải cách duy tân
ở việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
I - Tình hình Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX
2. Nội dung cải cách:
II - Những đề nghị cải cách ở Việt Nam vào nửa cuối thế kỷ XIX
1.Bối cảnh:
III - Kết cục của các đề nghị cải cách
1. Kết cục:
2. ý nghĩa:
Dặn dò :
- Học thuộc bài theo câu hỏi trong sách giáo khoa .
- Đọc trước bài 29.