Bài 28. Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX

TRƯỜNG THCS HOÀN SƠN
Giáo viên thực hiện: NGUYỄN THỊ THU HỒNG
NĂM HỌC : 2012 – 2013
TIẾT 45 - Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX- HƯỚNG DẪN ÔN TẬP
I. Tình hình Việt Nam nửa cuối thế kỷ XIX
Chú giải:
1. Khởi nghĩa Nguyễn Thịnh ( Bắc Ninh)
2. Khởi nghĩa Nông Hùng Thạc
( Tuyên Quang)
3. Khởi nghĩa của nhóm thổ phỉ người Trung Quốc ( Thái Nguyên )
4. Khởi nghĩa Tạ Văn Phụng
5. Khởi nghĩa của binh lính và dân phu ở Huế
THÁI NGUYÊN
TUYÊN QUANG
QUẢNG YÊN
BẮC NINH
HÀ TĨNH
HUẾ
HÀ NỘI
AN GIANG
GIA ĐỊNH
HÀ TIÊN
Phú Quốc
PHÚ YÊN
4
5
2
3
1
Trần Đình Túc
Nguyễn Huy Tế
Đinh Văn Điền
Nguyễn Trường Tộ
Viện Thương bạc
Nguyễn Lộ Trạch
Xin mở cửa biển Trà Lí ( Nam Định )
Xin đẩy mạnh khai khẩn ruộng hoang, khai mỏ
Chấn chỉnh quan lại, phát triển công thương
Nghiệp, tài chính, mở rộng ngoại giao,
cải tổ giáo dục
Xin mở ba cửa biển ở miền Bắc và miền
Trung
Đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông
dân trí
* Hoàn thành nội dung theo bảng niên biểu sau về các đề nghị cải cách ở Việt Nam nửa cuối thế kỷ XIX ?
Tiết 45 - Bài 28: TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX
Nguyễn Trường Tộ (1828-1871), ông sinh trong một gia đình Nho học theo đạo Thiên Chúa. Từ nhỏ ông đã nổi tiếng thông minh, lớn lên ông là một tri thức Thiên Chúa giáo yêu nước, Quê ở làng Bùi Chu, huyện Hưng Nguyên , tỉnh Nghệ An. Năm 1860, ông có dịp cùng một giám mục Pháp qua Rôma và Pari. ? đó, ông chú ý khảo sát kinh tế và văn hoá phương Tây rồi về nước năm 1863. Từ năm 1863 đến năm 1871, Nguyễn Trường Tộ đã đệ trình vua Tự Đức 30 bản điều trần, trong đó có Tế cấp bát điều (Tám điều c?p bách) dâng năm 1867, nêu lên một hệ thống vấn đề kinh tế - xã hội quan trọng: Chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát triển nông, công,thương nghiệp và tài chính quốc gia, ch?nh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục``
Nội dung các bản điều trần của Nguyễn Trường Tộ
Về mặt ngoại giao: Ông phân tích cho triều đình thấy rõ cục diện chính trị trên toàn thế giới thời đó, khuyên triều đình nên ngoại giao trực tiếp với chính phủ Pháp tìm cách ngăn chặn âm mưu xâm lược của bọn Pháp bên này, khéo léo chọn thời cơ lấy lại 6 tỉnh Nam Kỳ, xác lập "tư thế làm chủ đón khách"....
Về mặt kinh tế: Ông quan tâm đến công, nông, thương nghiệp. Mở mang buôn bán trong nước và giao thương với nước ngoài, mời các công ty nước ngoài đến giúp ta khai thác tài lợi, sửa đổi thuế khoá…
Về mặt văn hóa - giáo dục: Ông đề xuất cải cách phong tục, chủ trương coi trọng dân, sửa đổi chế độ thi cử mở mang việc học hành, thay đổi nội dung giáo dục...
NGUYỄN TRƯỜNG TỘ
(1828 – 1871)
Về mặt quân sự: Ông cho rằng tuy "chủ hoà" nhưng không có tư tưởng "chủ hàng" một cách nguyên tắc. Ông khuyên triều đình ưu ái người lính, biên soạn binh pháp, đào tạo sĩ quan, mua sắm tàu thuyền vũ khí, xây dựng phòng tuyến cả ở thành thị lẫn nông thôn, đề phòng quân Pháp xâm lược lan ra cả nước...
THẢO LUẬN NHÓM
Chưa xuất phát từ cơ sở trong nước
- Cải cách lẻ tẻ,
rời rạc.
- Tài chính đất nước cạn kiệt
Chưa đề cập đến vần đề cơ bản của dân tộc - giải quyết mâu thuẫn xã hội
ĐỊA CHỦ PK
NÔNG DÂN
D.T VIỆT NM
T. D PHÁP
*Trong đầu đề bài thi Đình năm 1876 có hỏi rằng: “Nước Nhật Bản theo học các nước thái Tây mà được nên phú cường.Vậy nước ta có nên bắt chước không?”
* Đáp lại đề bài thi Đình,nhất loạt nho sĩ dự thi đều tâu rằng: “Nước Nhật Bản trước vốn theo văn minh của nước Tàu mà bây giờ thay đổi thói cũ theo các nước thái Tây thì dẫu là có nên phú cường sau này cũng hóa ra loài mọi rợ”
VUA TỰ ĐỨC NÓI:
“ Nguyễn Trường Tộ quá tin ở các điều y đề nghị…Tại sao lại thúc giục nhiều đến thế, khi mà các phương pháp cũ của trẫm đã rất đủ để điều khiển quốc gia rồi”
? So sánh điểm giống và khác nhau về tình hình đất nước và việc cải cách đất nước của Việt Nam và Nhật Bản vào nửa cuối thế kỷ XIX ?
* Giống nhau:
Về thời điểm: đều vào cuối thế kỷ XIX
Tình hình đất nước: gặp nhiều khó khăn
- Nội dung cải cách: cơ bản giống nhau ( đề nghị cải cách trên nhiều lĩnh vực như kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa, giáo dục…)

* Khác nhau:
Đổi mới của Đảng ta hiện nay xuất phát từ cơ sở trong nước
Xã hội ổn định, có nền chính trị vững vàng
Được nhân dân ủng hộ.
Hướng dẫn ôn tập
Nội dung lịch sử Việt Nam từ 1858 đến cuối TK XIX
Thực dân Pháp
xâm lược
Việt Nam và
quá trình đầu
hàng của nhà
Nguyễn
(1858-1884)
Phong trào
đấu tranh
chống Pháp của
nhân dân ta từ
năm 1858
đến cuối TK XIX
Trào lưu
cải cách
duy tân ở
Việt Nam vào
nửa cuối TK XIX
Phong trào
Cần Vương
(1885-1896)
Phong trào
Nông dân
Yên Thế
(1884-1913)