Bài 28. Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX

Hoàng Hoa Thám
(1851 - 1913)
Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa
Yên Thế
Phan Đình Phùng
(1847 - 1895)
Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa
Hương Khê
Nguyễn Thiện Thuật
(1844 - 1926)
Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa
Bãi Sậy
1
2
3
I. Tình hình Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX
a. Chính trị:
+ Nội trị, ngoại giao lỗi thời, lạc hậu.
+ Chính quyền từ trung ương đến địa phương mục ruỗng.
b. Kinh tế:
+ Nông, công, thương nghiệp bị đình trệ.
+ Tài chính cạn kiệt.
- Nông, công, thương nghiệp đình trệ kinh tế sa sút
- Quan lại triều đình tham nhũng, bòn rút ngân khố.
- Chi phí bồi thường chiến phí cho Pháp.
c. Xã hội:
+ Đời sống nhân dân vô cùng cực khổ.
+ Mâu thuẫn dân tộc và giai cấp diễn ra sâu sắc.
+ Khởi nghĩa nông dân nổ ra ở nhiều nơi.
I. Tình hình Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX
a. Chính trị:
+ Nội trị, ngoại giao lỗi thời, lạc hậu.
+ Chính quyền từ trung ương đến địa phương mục ruỗng.
b. Kinh tế:
+ Nông, công, thương nghiệp bị đình trệ.
+ Tài chính cạn kiệt.
c. Xã hội:
+ Đời sống nhân dân vô cùng cực khổ
+ Mâu thuẫn dân tộc và giai cấp diễn ra sâu sắc.
+ Khởi nghĩa nông dân nổ ra ở nhiều nơi.
NĂM
KHỞI NGHĨA TIÊU BIỂU
1862
Khởi nghĩa Cai tổng Vàng , Nông Hùng Thạc
1861-
1865
Khởi nghĩa Tạ Văn
Phụng
1866
Khởi nghĩa ở Kinh
thành Huế
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
a. Chính trị:
+ Nội trị, ngoại giao lỗi thời,lạc hậu.
+ Chính quyền từ trung ương đến địa phương mục ruỗng.
b. Kinh tế:
+ Nông, công, thương nghiệp bị đình trệ.
+ Tài chính cạn kiệt.
c. Xã hội:
+ Đời sống nhân dân vô cùng cực khổ
+ Mâu thuẫn dân tộc và giai cấp diễn ra sâu sắc.
+ Khởi nghĩa nông dân nổ ra ở nhiều nơi
Trong bối cảnh đó trào lưu cải cách duy tân ra đời:
=> Đưa nước nhà vượt qua khó khăn, lạc hậu.
Tiến hành cải cách xã hội cho phù hợp.
=> Trong bối cảnh đó trào lưu cải cách duy tân ra đời.
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
a. Hoàn cảnh
- Xã hội bế tắc, đất nước khó khăn về mọi mặt.
=> Các sĩ phu đề xướng cải cách nhằm canh tân đất nước .
b.Nội dung cải cách
- Đổi mới về nội trị, ngoại giao, kinh tế, văn hoá, xã hội…
Nguyễn Huy Tế
Trần Đình Túc
Đinh Văn Điền
Nguyễn Trường Tộ
Nguyễn Lộ Trạch
Nguyễn Trường Tộ
Nguyễn Lộ Trạch…
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
a. Hoàn cảnh
- Xã hội bế tắc, đất nước khó khăn về mọi mặt.
=> Các sĩ phu đề xướng cải cách nhằm canh tân đất nước .
b. Nội dung cải cách
- Đổi mới về nội trị, ngoại giao, kinh tế, văn hoá, xã hội…
+ Nguyễn Trường Tộ
Từ 1863 – 1871 Ông đã gửi 30 bản điều trần lên triều đình.
Nội dung: (SGK)
- Tiêu biểu là:
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
Ông sinh trong một gia đình nho học theo đạo
Thiên Chúa. Từ nhỏ ông nổi tiếng thông minh
nhưng do chính sách kì thị những người theo đạo
nên không được dự thi. Năm 1860 theo giám mục
Gô-chi-ê, Nguyễn Trường Tộ đã sang Pháp,
ở lại Pa-ri 2 năm, tranh thủ học tập, quan sát,
ông chú ý khảo sát kinh tế và văn hoá phương Tây.
Nhờ vậy kiến thức được mở rộng.
Năm 1863 ông về nước.
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
b. Nội dung cải cách
- Đổi mới về nội trị, ngoại giao, kinh tế, văn hoá, xã hội…
+ Nguyễn Trường Tộ
Từ 1863 – 1871 Ông đã gửi 30 bản điều trần lên triều đình.
Nội dung: (SGK)
- Tiêu biểu là:
+ Nguyễn Lộ Trạch
1877 và 1882 ông đã dâng 2 bản “Thời vụ sách”
Nội dung: (SGK)
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
a. Hoàn cảnh
III. Kết cục của các đề nghị cải cách
- Kết cục:
+ Nhà Nguyễn không chấp nhận những
thay đổi, từ chối đề nghị cải cách của
các sĩ phu.
THẢO LUẬN NHÓM
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
- Nội dung các cải cách đã đáp ứng được phần nào yêu cầu của xã hội ta lúc đó: Cần phải có sự thay đổi để đưa đất nước phát triển, tạo ra vận hội mới...
Tích cực
III. Kết cục của các đề nghị cải cách
- Kết cục:
+ Nhà Nguyễn không chấp nhận những
thay đổi, từ chối đề nghị cải cách của
các sĩ phu.
THẢO LUẬN NHÓM
Chưa xuất phát từ cơ sở trong nước
Cải cách lẻ tẻ,
rời rạc.
Tài chính cạn kiệt
Chưa đặt vấn đề giải quyết mâu thuẫn xã hội
ĐỊA CHỦ PK
NÔNG DÂN
D.T VIỆT NAM
T. D PHÁP
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
- Hạn chế:
+ Các đề nghị cải cách chưa xuất phát từ cơ sở trong nước…
+ Do Nhà Nguyễn bảo thủ, cự tuyệt…
Các sĩ phu đã vượt qua những luật lệ hà khắc của chế độ phong kiến, Sự nghi kị và ghen ghét của nhiều người để đưa ra các đề nghị canh tân đất nước
III. Kết cục của các đề nghị cải cách
+ Nhà Nguyễn không chấp nhận những
thay đổi, từ chối đề nghị cải cách của
các sĩ phu.
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
Các sĩ phu đã vượt qua những luật lệ hà khắc của chế độ phong kiến, Sự nghi kị và ghen ghét của nhiều người để đưa ra các đề nghị canh tân đất nước
- Đó là những con người thông thái, đi nhiều, biết nhiều, đã từng được chứng kiến sự phồn thịnh của tư bản Âu – Mĩ và những thành tựu của văn hóa phương Tây.
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
- Kết cục:
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
- Hạn chế:
+ Các đề nghị cải cách chưa xuất phát từ cơ sở trong nước…
+ Do nhà Nguyễn bảo thủ, cự tuyệt...
III. Kết cục của các đề nghị cải cách
- Kết cục:
+ Nhà Nguyễn không chấp nhận những
thay đổi, từ chối đề nghị cải cách của
các sĩ phu
Do tính bảo thủ của Nhà Nguyễn
VUA TỰ ĐỨC NÓI:
“ Nguyễn Trường Tộ quá tin ở các điều y đề nghị…Tại sao lại thúc giục nhiều đến thế, khi mà các phương pháp cũ của trẫm đã rất đủ để điều khiển quốc gia rồi”
- Hạn chế:
+ Các đề nghị cải cách chưa xuất phát từ cơ sở trong nước…
+ Do Nhà Nguyễn bảo thủ, cự tuyệt...
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
III. Kết cục của các đề nghị cải cách
- Kết cục:
+ Nhà Nguyễn không chấp nhận những
thay đổi, từ chối đề nghị cải cách của
các sĩ phu.
- Hạn chế:
+ Các đề nghị cải cách chưa xuất phát từ cơ sở trong nước...
+ Do Nhà Nguyễn bảo thủ, cự tuyệt...
- Ý nghĩa:
+ Tấn công vào tư tưởng bảo thủ của nhà Nguyễn.
+ Thể hiện trình độ nhận thức mới của người Việt nam.
+ Chuẩn bị cho trào lưu duy tân mới, ra đời đầu thế kỉ XX.
Đổi mới của Đảng ta hiện nay xuất phát từ cơ sở trong nước
Xã hội ổn định, có nền chính trị vững vàng
Được nhân dân ủng hộ.
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
I. Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX
Bài tập củng cố
Bài tập 1: Hãy tìm chi tiết không hợp lý của tình hình đất nước vào những năm 60 của TK XIX qua những biểu hiện sau đây?
a. Bộ máy chính quyền từ trung ương đến địa phương mục ruỗng.
b. Chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời.
c. Đời sống nhân dân sung túc, ổn định.
d. Mâu thuẫn giai cấp, xã hội gay gắt.
Bài tập 2: Cản trở nào sau đây là cản trở chủ yếu nhất dẫn đến những cải cách không thể thực hiện được? (Hãy chọn phương án đúng nhất)
a. Những cải cách mang tính lẻ tẻ, rời rạc.
b. Sự ngăn cấm của chính quyền đô hộ thực dân Pháp.
c. Sự bảo thủ cự tuyệt của triều đình phong kiến Nhà Nguyễn.
d. Xã hội Việt Nam không theo kịp sự phát triển của thời cuộc.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ HỌC BÀI
Học bài cũ ở nhà.
Tìm hiểu các tư liệu về Thăng Long - Hà Nội (từ 1882 đến 1884).