Bài 28. Tia X

Tia X & tia gamma
Định nghĩa
Tính chất
Ứng dụng
Hình ảnh của ống cu-lit-tơ
Tia X
Tia x được nhà vật lí học người đức Rơ-ghen khám phá ra vào năm 1895
“Mỗi chùm tia catot – tức một chùm e có năng lượng lớn đập vào 1 vật rắn thì vật đó phát ra tia x”
Tính chất của tia X
Tia X là sóng điện từ có bước sóng cực nhỏ, nhỏ hơn cả tia tử ngoại chỉ trong khoảng 10-10 m ≤ ƛ ≤ 10-8m (10nm).
Tần số : 1019 ≤ ƒ ≤ 1020 Hz
Bước sóng của tia X càng ngắn thì càng đâm xuyên
Tính chất của tia X là có thể “đâm xuyên”. Nó dể dàng đi xuyên qua gổ giấy vải mô mền như thịt da trong điều kiện ánh sáng thường nó khó đi qua kim loại (KL) hơn những KL có nguyên tử càng lớn thì tia X càng khó xuyên qua

Mặt dù có khả năng đâm xuyên nhưng nó vẫn bị hấp thụ do 2 hiệu ứng:
+ hiệu ứng sinh cặp
+ hiệu ứng quan điện
+ hiệu ứng compton
Hiệu ứng quang điện là một hiện tượng điện - lượng tử, trong đó các điện tử được thoát ra khỏi nguyên tử (quang điện trong) hay vật chất (quang điện thường) sau khi hấp thụ năng lượng từ các photon trong ánh sáng làm nguyên tử chuyển sáng trạng thái kích thích làm bắn electron ra ngoài
Ứng dụng của tia x
Ứng dụng trong y tế
Kiểm tra hành lý tại sân bay


Ngoài ra còn dùng trong ….
+ tia x lm phát quan các chất như platino-xianua-bari
+ oxi hóa không khí
+ bứt e ra khỏi vật
+ hủy diệt tế bào – dùng chửa ung thư nông
Tia gamma
tia gamma được phát hiện bởi một nhà lí-hóa học người pháp tên Paul Villard phát hiện năm 1900
Tính chất của tia gamma
bước sóng của tia gamma là nhỏ nhất (<10-12 m) tần số cao nhất 1020≤ ƒ ≤1024 hz
mang nhiều năng lượng hơn các sóng radio, ánh sáng, vi sóng, hồng ngoại và tia x
Trên trái đất, tia gamma thường sinh ra bởi sự phân rã gamma từ đồng vị phóng xạ tự nhiên và bức xạ thứ cấp từ các tương tác với các hạt trong tia vũ trụ. Cũng có những nguồn gamma tự nhiên khác không có nguồn gốc hạt nhân, ví dụ như các tia sét

Ứng dụng của gamma
Phẩu thuật cắt khối u trong não
Gây đột biến gen
Một số vụ nổ vũ trụ sinh ra tia gamma
Bài viết được lấy nguồi từ:sách giáo khoa ,wikipedia ,123doc.com ,thuvienvatly.com ,có thể bạn chưa biết ,ngaynay.vn…,