Bài 28. Ôn tập truyện và kí

Bài học đường đời đầu tiên
Sông nước Cà Mau
Bức tranh của em gái tôi
Vượt thác
Cô tô
Cây tre Việt Nam
Lòng yêu nước
Lao xao
Tiết 117 bài 28
ôn tập truyện và kí
Người thực hiện: Phạm Thanh Vinh
Trường THCS Đông Bo

1, Bài học đường đời đầu tiên.
2, Sông nước Cà Mau.
3, Bức tranh của em gái tôi.
4, Vượt thác.
5, Buổi học cuối cùng.
6, Cô Tô.
7, Cây tre Việt Nam.
8, Lòng yêu nước.
9, Lao xao.
Thống kê những tác phẩm thuộc thể loại truyện và kí đã học trong học kì II.
1
Bài học đường đời đầu tiên (trích Dế Mèn
phưu lưu kí)
Tô Hoài
Truyện đồng thoại
Dế mèn tự tả chân dung, trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt. Mèn ân hận
2
Sông nước Cà Mau
( trích truyện dài Đất
rừng phương Nam)
Đoàn Giỏi

Truyện dài
Cảnh sắc phong phú sông nướ Cà Mau và cảnh chợ Năm Căn trù phú trên sông.
3
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Truyện ngắn
Tài năng tâm hồn trong sáng và lòng nhân hậu của em gái Kiều Phương - Mèo - nhà hoạ sĩ trong tương lai, đã giúp cho anh trai vượt lên lòng tự ái, đố kị và sự tự ti của bản thân mình
4
Vượt thác
Võ Quảng
Nột đoạn trong hành trình ngược sông Thu Bồn, vượt thác của con thuyền do dượng Hương Thư chỉ huy.
Buổi học cuối cùng
Anphôngxơ
Đôđê
Truyện ngắn
Buổi học tiếng Pháp cuối cùng của lớp học trường làng vùng Andát bị quân Phổ (Đức) chiếm đống và hình ảnh thầy giáo Hamen qua cái nhìn và tâm trạng của chú bé học trò Phrăng
6
Cô Tô
Nguyễn Tuân
Kí (Tuỳ bút)
Vẻ đẹp đảo, biển, cảnh mặt trời lên và một vài nét cuộc sống sinh hoạt của người dân Cô Tô
Truyện dài
5
7
Cây tre Việt Nam
Thép Mới
Cây tre - người bạn thân của nhân dân Việt Nam, anh hùng trong lao động, anh hùng trong chiến đấu, biểu tượng cho đất nước và dân tộc Việt Nam.
Lòng yêu nước
Ilia Êrenbua (Nga)
Bút kí
Lòng yêu nước được khơi nguồn từ những vật bình thường gần gũi, từ tình yêu gia đình, quê hương, được thử thách và bộc lộ mạnh mẽ trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.
9
Lao xao
Duy Khán
Tả, kể về các loài chim ở làng quê, qua đó thể hiện vẻ đẹp, sự phong phú của thiên nhiên làng quê và bản sắc văn hoá dân gian
Kí - thuyết minh phim
8
Hồi kí - tự truyện
Qua phần tổng kết về những tác phẩm đã học, em có nhận xét gì về thể loại truyện và kí?
* Truyện có nhiều thể như: Truyện ngắn truyện vừa, truyện dài, tiểu thuyết,.;kí bao gồm nhiều thể như: kí sự, bút kí, nhật kí, phóng sự,. Truyện và kí hiện đại thường viết bằng văn xuôi.
Bài học đường đời đầu tiên
Truyện đồng thoại
Có
Kể theo trình tự thời gian.
Có nhân vật chính:Dế Mèn và nhân vật phụ: Dế Choắt, chị Cốc.
Dế Mèn
Ngôi thứ nhất
Sông nước Cà Mau
Truyện dài
Không.
Ông Hai.
Thằng An, thằng Cò.
Thằng An, thằng bé lưu lạc, chọn ngôi kể thứ nhất.
Bức tranh của em gái tôi
Truyện ngắn
Có.
Trình tự kể theo thời gian.
Người anh trai.
Em gái Kiều Phương, chú Tiến Lê.
Người anh trai
Ngôi thứ nhất
Vượt thác
Truyện dài
Không
Dượng Hương Thư cùng các bạn chèo
Hai chú bé Cục và Cù Lao.
Ngôi thứ nhất xưng chúng tôi
Buổi học cuối cùng
Truyện ngắn
Có.
Kể theo trình tự thời gian
Chú bé Phrăng
Thầy Hamen
Cụ Hôde
Chú bé Phrăng.
Chọn ngôi kể thứ nhất
Cô Tô
Kí - Tuỳ bút
Không
Anh hùng Châu Hoà Mãn và vợ con, những người dân trên đảo và tác giả
Tác giả
Ngôi kể thứ nhất.
Cây tre Việt Nam
Bút kí
Không có cốt truyện
Cây tre,họ hàng của tre
Nhân dân Việt Nam
Giấu mình.
Xưng ngôi thứ 3
Lòng yêu nước
Bút kí
Không
Nhân vật: Nhân dân các dân tộc, các nước cộng hoà trong đất nước Liên Xô
Giấu mình.
Xưng ngôi thứ 3
Lao xao
Hồi kí - tự truyện
Không
Các loài hoa, ong, bướm, chim.
Tác giả, chon ngôi kể thứ 1, xưng tôi, chúng tôi
Đánh dấu bằng cách khoanh tròn vào những nhận định nào em cho là đúng trong các câu dưới đây:
A, Truyện thuộc loại hình tự sự.

B, Truyện đều viết bằng văn xuôi.

C, Truyện thường có các yếu tố: cốt truyện, nhân vật, lời kể.

D, Câu chuyện, các sự kiện và nhân vật trong truyện đều có thực.

E, Câu chuyện, các sự kiện và nhân vật trong truyện do tác giả tưởng tượng, sáng tạo ra trên cơ sở hiện thực.

G,Tác phẩm kí thường không có cốt truyện, có thể không có cả nhân vật
A, Truyện thuộc loại hình tự sự.

B, Truyện đều viết bằng văn xuôi.

C, Truyện thường có các yếu tố: cốt truyện, nhân vật, lời kể.

D, Câu chuyện, các sự kiện và nhân vật trong truyện đều có thực.

E, Câu chuyện, các sự kiện và nhân vật trong truyện do tác giả tưởng tượng, sáng tạo ra trên cơ sở hiện thực.

G,Tác phẩm kí thường không có cốt truyện, có thể không có cả nhân vật
Những yếu tố nào thường có chung ở cả truyện và kí?
- Trong truyện thường có cốt truyện, nhân vật. Trong kí thường không có cốt truyện, có khi không có cả nhân vật.
Trong truyện và kí nhất thiết phải có nhân vật là người kể chuyện, miêu tả, tường thuật.
Ghi nhớ

* Truyện có nhiều thể như: Truyện ngắn truyện vừa, truyện dài, tiểu thuyết,.;kí bao gồm nhiều thể như: kí sự, bút kí, nhật kí, phóng sự,. Truyện và kí hiện đại thường viết bằng văn xuôi.

* Các thể truyện và phần lớn các thể kí (như bút kí, kí sự, phóng sự) thuộc loại hình tự sự. Tự sự là phương thức tái hiện đời sống chủ yếu bằng kể và tả. Tác phẩm tự sự là câu chuyện về người hoạc sự việc nào đó được kể lại, miêu tả lại qua lời người kể chuyện. Các yếu tố cốt truyện, nhân vật, lời kể thường không thể thiếu trong tác phẩm truyện.