Bài 28. Ôn tập truyện và kí

TRƯỜNG THCS Cát Nhơn
Môn: Ngữ văn
Lớp: 6A5
Tiết 135:
ÔN TẬP TRUYỆN VÀ KÍ
I. Nội dung cơ bản những truyện, kí đã học:
Hãy cho biết các văn bản đã học
ở kì II ?
Các văn bản đã học là:
+ Bài học đường đời đầu tiên
+ Sông nước Cà Mau
+ Bức tranh của em gái tôi
+ Vượt thác
+ Buổi học cuối cùng
+ Cô Tô
+ Cây tre Việt Nam
+Lòng yêu nước
+ Lao xao
I/Nội dung cơ bản của các truyện, kí đã học.
1
Bài học đường đời đầu tiên (trích: chương I Dế Mèn phiêu lưu kí)
Tô Hoài (1920)
Truyện đồng thoại.
- Dế Mèn tự tả chân dung.
- Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cài chết của Dế Choắt. Dế Mèn ân hận rút ra bài học đường đời đầu tiên.
3
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh (1959)
Truyện ngắn
Tài năng và tâm hồn trong sáng và lòng nhân hậu của cô em gái đã giúp người anh trai vượt lên lòng tự ái, đố kị tự ti của bản thân.
2
Sông nước Cà Mau (trích chương 18 Đất rừng Phương Nam)
Đoàn Giỏi (1925 – 1989)
Truyện dài
Cảnh sắc phong phú vùng Sông Nước Cà Mau và cảnh chợ Năm Căn ồn ào, đông vui, tấp nập. Chợ häp ngay trên sông.
4
Vượt thác (trích chương 11 Quê Nội)
Võ Quảng (1920 –2007)
Truyện dài
Tả lại một đoạn trong hành trình vượt thác của con thuyền do dượng Hương Thư chỉ huy. Ca ngợi vẻ đẹp hùng vĩ, thơ mộng của thiên nhiên và con người lao động trên nền cảnh ấy.
5
Buổi học cuối cùng
An-phông-xơ-đô-đê (1840 – 1897)
Truyện ngắn
Buổi học tiếng Pháp cuối cùng của lớp học trường làng An-dát bị quân phổ chiếm đóng và hình ảnh thầy Ha-men qua cái nhìn và tâm trạng của chú bé Phrăng.
6
Cô Tô (trích: tùy bút Cô Tô)
Nguyễn Tuân (1910 – 1987)
Kí
Vẻ tươi sáng, phong phú của cảnh thiên nhiên vùng đảo Cô Tô và cảnh sinh hoạt của con người trên đảo.
7
Cây tre Việt Nam
Thép Mới (1925 – 1991)
Kí
Tre là người bạn thân của nhân dân Việt Nam. Tre anh hùng lao động, tre anh hùng chiến đấu và là biểu tượng cho đất nước con người Việt Nam.
8
Lao xao (trích Tuổi thơ im lặng)
Hồi kí tự truyện
Miêu tả bức tranh làng quê vào hè sôi động của thế giới các loài chim.
Duy Khán (1934 – 1995)
Thảo luận theo tổ:
Tổ 1: văn bản: -Bài học đường đời đầu tiên
-Sông nước Cà Mau
Tổ2:- Bức tranh của em gái tôi
-Vượt thác
Tổ3:Buổi học cuối cùng.
- Cô Tô
Tổ 4:-Cây tre Việt Nam.
-Lòng yêu nước.
-Lao Xao
II. Đặc điểm của truyện và kí:
Những yếu tố thường có chung ở cả truyện và kí:
Giống nhau:
Đều thuộc phương thức tự sự, tức là tái hiện lại bức tranh đời sống bằng cách kể và tả là chính.
- Có lời kể.
Khác nhau:
Truyện
Kí
- Phần lớn dựa vào tưởng tượng, sáng tạo của tác giả nên không cần đúng trong thực tế.
- Có cốt truyện, có nhân vật
- Kể về những gì có thực, đã từng xảy ra.
- Thường không có cốt truyện, có khi không có cả nhân vật.
Câu 4: Những tác phẩm truyện, kí đã học để lại cho em những cảm nhận gì về đất nước, về cuộc sống và con người?
=> Các truyện, kí đã học giúp chúng ta hình dung và cảm nhận được nhiều cảnh sắc thiên nhiên đất nước và cuộc sống con người ở nhiều vùng, miền, từ cảnh sông nước bao la, chằng chịt vùng Cà Mau cực nam tổ quốc, đến sông Thu Bồn ở miền Trung êm ả và lắm thác nhiều ghềnh; rồi vẻ đẹp trong sáng, rực rỡ của vùng biển Cô Tô, … đến thiên nhiên làng quê miền Bắc qua hình ảnh các loài chim, … Cùng với cảnh sắc thiên nhiên đất nước là hình ảnh con người và cuộc sống của họ.
III. TổNG KếT BàI HọC

* Truyện có nhiều thể như: Truyện ngắn truyện vừa, truyện dài, tiểu thuyết,.;kí bao gồm nhiều thể như: kí sự, bút kí, nhật kí, phóng sự,. Truyện và kí hiện đại thường viết bằng văn xuôi.

* Các thể truyện và phần lớn các thể kí (như bút kí, kí sự, phóng sự) thuộc loại hình tự sự. Tự sự là phương thức tái hiện đời sống chủ yếu bằng kể và tả. Tác phẩm tự sự là câu chuyện về người hoạc sự việc nào đó được kể lại, miêu tả lại qua lời người kể chuyện. Các yếu tố cốt truyện, nhân vật, lời kể thường không thể thiếu trong tác phẩm truyện.
Củng cố
1. Nhắc lại tên những văn bản mà em đã học theo thứ tự xuất hiện trong sách giáo khoa.
2. Truyện và kí có những điểm nào giống và khác nhau?

VỀ NHÀ
1. Em thấy thích những đoạn văn miêu tả nào trong những truyện, kí đã học? Nhân vật nào trong các truyện đã để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất? Hãy phát biểu cảm nghĩ của em về nhân vật đó.
2. Học bài (ghi nhớ)
3. Soạn bài: Câu trần thuật đơn không có từ là.
- Xem lại bài Câu trần thuật đơn có từ là.
- Trả lời câu hỏi phần tìm hiểu bài.
- So sánh sự giống và khác nhau giữa câu trần thuật đơn có từ là và không có từ là.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÝ THẦY CÔ ĐÃ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP