Bài 28. Nhu cầu dinh dưỡng của vật nuôi

2/1/2010
1
Trường THPT DTNT Huỳnh Cương 2009-2010
GV : Thạch Thị Ma Ri
Lớp: 10A4
2/1/2010
2
BÀI 28.
NHU CẦU DINH DƯỠNG CỦA VẬT NUÔI
2/1/2010
3
Mục tiêu
- Biết được các nhu cầu dinh dưỡng của vật nuôi.
Biết được thế nào là tiêu chuẩn, khẩu phần ăn của vật nuôi; biết được các chỉ số định mức dinh dưỡng trong tiêu chuẩn ăn và nguyên tắc phối trộn khẩu phần.
Có ý thức vận dụng kiến thức vào nuôi dưỡng vật nuôi.
2/1/2010
4
I. Nhu cầu dinh dưỡng của vật nuôi

?? Hãy nêu các nhu cầu về chất dinh dưỡng của vật nuôi?
?? Thế nào là nhu cầu duy trì?
?? Thế nào là nhu cầu sản xuất?
Nhu cầu dinh dưỡng của vật nuôi
Nhu cầu duy trì: Lượng chất dinh dưỡng tối thiểu để vật nuôi tồn tại, duy trì thân nhiệt và các hoạt động sinh lý trong trạng thái không tăng, không giảm khối lượng, không cho sản phẩm.
Nhu cầu sản xuất: Lượng chất dinh dưỡng để tăng khối lượng cơ thể và tạo ra sản phẩm: cho sữa, sức kéo, nuôi thai, sx trứng…
Nhu cầu duy trì
Nhu cầu sản xuất
?? Nhu cầu dinh dưỡng của vật nuôi phụ thuộc vào yếu tố nào?
@ Phụ thuộc vào : loài, giống, lứa tuổi, tính biệt, đặc điểm sinh lí, giai đoạn phát triển của cơ thể và đặc điểm sản xuất của con vật.
Ví dụ. Dê cái vắt sữa :
+ Khẩu phần duy trì: 1 kg cỏ khô, 1 kg cây họ đậu, 2 kg cây lá khác.
+Nếu dê sản xuất 2 lít sữa/con/ngày thì cần thêm: 2 kg cỏ khô, 4 kg cỏ xanh, 0,5 kg thức ăn hổn hợp.
2/1/2010
5
II. Tiêu chuẩn ăn của vật nuôi
1. Khái niệm
Là những quy định về mức ăn cần cung cấp cho một một vật nuôi trong một ngày đêm để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của nó.
?? Nếu xây dựng tiêu chuẩn ăn thấp hơn nhu cầu dinh dưỡng của con vật thì sẽ như thế nào?
Kết luận:
Vậy tiêu chuẩn ăn của vật nuôi là nhu cầu dinh
dưỡng của vật nuôi và được lượng hóa bằng
các chỉ số dinh dưỡng.
?? Xây dựng tiêu chuẩn ăn dựa vào yếu tố nào?
@ phải dựa vào : loài, độ tuổi, khối lượng cơ thể, trạng thái sinh lí, khả năng sản xuất.
Thế nào là tiêu chuẩn ăn?
?? Để xây dựng tiêu chuẩn ăn của vật nuôi một cách chính xác cần thực hiện như thế nào đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng của vật nuôi?
Cần làm thí nghiêm đối với từng loài, từng độ tuổi, khối lượng cơ thể, trạng thái sinh lý và khả năng sản xuất trên nhiều đối tượng vật nuôi khác nhau về các chỉ số dinh dưỡng.
2/1/2010
6
2. Các chỉ số dinh dưỡng biểu thị tiêu chuẩn ăn
b/ Protêin
c/ Khoáng
d/ Vitamin
Ngoài ra còn hàm lượng chất xơ và các axít amin thiết yếu
? Tiêu chuẩn ăn được biểu thị bằng những chỉ số dinh dưỡng nào ?
? Năng lượng có ở đâu ?
? Năng lượng được tính bằng đơn vị gì ?
? Năng lượng có nhiều trong chất nào nhất ?
Có trong các chất gluxit, lipit, protêin. Năng lượng được tính bằng calo hoặc Jun.
-Lipit : là chất dinh dưỡng giàu năng lượng nhất.
- Tinh bột : là nguồn cung cấp dinh dưỡng chủ yếu cho vật nuôi.

?Có mấy loại khoáng cần thiết cho vật nuôi ?

- Khoáng vi lượng : Fe, Cu, Co, Mn, Zn, … tính bằng mg/con/ngày

- Khoáng đa lượng : Ca, P, Mg, Na, Cl,…. Tính bằng g/con/ngày.
a/ Năng lượng
?Protêin trong cơ thể vật nuôi được sử dụng như thế nào?

- Sử dụng để tổng hợp các hoạt chất sinh học, các mô và tạo ra sản phẩm.
- Nhu cầu protêin được tính theo tỉ lệ % protêin thô trong vật chất khô của khẩu phần hay số gam protêin tiêu hóa/ 1kg thức ăn.

? Vitamin có vai trò như thế nào trong quá trình trao đổi chất?

? Đơn vị của vitamin là gì?

Có tác dụng điều hòa quá trình trao đổi chất trong cơ thể.

Đơn vị : UI (đơn vị quốc tế), mg/kg hoặc µg/kg.
2/1/2010
7
2/1/2010
8
Nhu cầu năng lượng, protein và axit amin của chim cút Nhật Bản
Người viết: Minh Quang    11/07/2007 (90% VCK) (NRC-1994) Chất dinh dưỡng Đơn vị Cút con và cút dò Cút đẻ Protein và axit amin      
Protein thô % 24.00 20.00 ; Agrinine % 1.25 1.26
Glycine + serine % 1.15 1.17 ; Histidine % 0.36 0.42 I
Soleucine % 0.98 0.90 ; Leucine % 1.69 1.42
Lysine % 1.30 1.00 ;
Methionine % 0.50 0.45 0.70
Phenylalanine % 0.96 0.78
Threonine % 1.02 0.74
Valine % 0.95 0.92
2/1/2010
9
III. Khẩu phần ăn của vật nuôi
Khái niệm
Là tiêu chuẩn ăn đã được cụ thể hóa bằng các loại thức ăn xác định với khối lượng hoặc tỉ lệ nhất định.
Khẩu phần ăn của vật nuôi là gì?
2/1/2010
10
Theo Phùng Quốc Quảng - PGĐ. Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư Quốc gia, phối trộn thức ăn tinh hỗn hợp
2/1/2010
11
2. Nguyên tắc phối hợp khẩu phần ăn
Nguyên tắc phối trộn khẩu phần ăn
Đảm bảo đủ tiêu chuẩn
Phù hợp với khẩu vị vật nuôi thích ăn
Phù hợp đặc điểm sinh lí tiêu hóa
Tận dụng nguồn thức ăn có
sẵn ở địa phương để giảm chi
phí hạ giá thành
Tính kinh tế
Tính khoa học
2/1/2010
12
2/1/2010
13
2/1/2010
14
2/1/2010
15
2/1/2010
16

Củng cố: Chọn câu đúng nhất
Nhu cầu dinh dưỡng của vật nuôi gồm có:
A. Nhu cầu dinh dưỡng tạo sữa B. Nhu cầu sản xuất
C. Nhu cầu dinh dưỡng tạo trứng D. Nhu cầu dinh dưỡng vitamin
2. Thức ăn nào chứa nhiều năng lượng :
A. Cám, gạo B. Rơm, cỏ khô C. Rau muống D. Bã mía
3. Tiêu chuẩn ăn của vật nuôi được biểu thị bằng :
A. Chất xơ, axit amin B. Thức ăn tinh, thô
C. Loại thức ăn D. Chỉ số dinh dưỡng
B
A
D
2/1/2010
17
4. Xây dựng tiêu chuẩn ăn cho vật nuôi phụ thuộc vào yếu tố nào?
A. Loài, giống B. Lứa tuổi, tính biệt
C. Đặc điểm sinh lý D. Tất cả phương án trên
5.Protein có tác dụng:
A.Trao đổi chất B. Tổng hợp các hoạt chất sinh học
C. Tính bằng UI D. Tổng hợp protit
D
B
6.Ví dụ nào thể hiện khẩu phần ăn của vật nuôi:
A. Năng lượng 3000Kcalo B. P 13g, Vitamin A
C. Tấm 1.5kg, bột sắn 0.3 kg D. Fe 13g, NaCl 43g
C
7. Nguyên tắc phối trộn khẩu phần ăn đảm bảo tính khoa học:
A. Đủ tiêu chuẩn, hợp khẩu vị B. Tân dụng thức ăn có sẵn
C. Chi phí thấp, vật nuôi thích ăn D. Hạ giá thành, phù hợp tiêu hóa
A
2/1/2010
18
? Muốn vật nuôi tạo ra được nhiều sản phẩm cần đáp ứng những nhu cầu gì về dinh dưỡng cho chúng ? Cho VD cụ thể?
? Tiêu chuẩn ăn của vật nuôi là gì ? Tiêu chuẩn ăn cần được xác định bằng các chỉ số nào ?
? Khẩu phần ăn của vật nuôi là gì ? Khi phối hợp khẩu phần cần đảm bảo những nguyên tắc nào ?
2/1/2010
19
Tham khảo
1. Nhu cầu về năng lượng :
Thiếu hụt năng lượng làm dsinh trưởng kém, thành thục chậm. Vật nuôi TRƯỞNG THÀNH NẾU THIẾU NĂNG lượng sẽ kéo theo giảm sản lượng sữa và trọng lượng cơ thể.
Nhu cầu năng lượng phụ thuộc vào tuổi, trọng lượng cơ thể, khả năng sinh trưởng và sản xuất. Ngoài ra, nhu cầu năng lượng cũng chịu ảnh hưởng bởi môi trường (nhiệt độ, ẩm độ, thông thoáng...), sự phát triển của lông...
2. Nhu cầu về Protein :
Protein là thành phần kiến tạo nên cơ thể con vật, thiếu protein cũng có ảnh hưởng lớn như đối với năng lượng.

2/1/2010
20
3. Nhu cầu về khoáng :
Chất khoáng là nhu cầu cần thiết để phát triển xương, răng, mô và cũng cần cho quá trình tạo nên enzym, hormon và những chất cần thiết khác cho quá trình trao đổi bình thường của cơ thể. Nhu cầu khoáng cho dê có thể phân làm hai nhóm chính :
a. Khoáng đa lượng:
- Canxi (Ca) cần cho việc kiến tạo xương và răng, nhất là gia súc đang sinh trưởng ; cần cho quá trình tạo sữa ở những gia súc đang cho sữa.
- Photpho (P) : Cũng là nhu cầu cần cho mô và xương, thiếu P sẽ làm cho sinh trưởng và phát triển kém, giảm ăn...
- Natri (Na) và Clo (Cl) : Có thể cung cấp thường xuyên bằng loại đá liếm hoặc ống muối treo trong chuồng nuôi, đồng thời làm tăng tính ngon miệng.

2/1/2010
21
- Magiê (Mg) : Là nhu cầu đối với hoạt động riêng biệt của hệ thống thần kinh, enzym. Thiếu Mg làm dê biếng ăn, dễ bị kích thích và sự hóa vôi mô mềm.
- Lưu huỳnh (S) : Là một thành phần quan trọng vì nó là thành phần của một số amino acid, đồng thời cũng là một nguyên tố khoáng cần thiết trong quá trình tổng hợp protein của vi sinh vật dạ cỏ.
b. Khoáng vi lượng:
- Sắt (Fe) : cần thiết cho quá trình hình thành Hemoglobin và các enzym trong quá trình oxy hóa.
- Iod (I9) : cần thiết cho quá trình tổng hợp những hormon tuyến giáp trạng để điều khiển cường độ trao đổi chất. Thiếu I gia súc mang thai đẻ con yếu và có thể chết.
- Kẽm (Zn) : cần thiết cho việc sản xuất của hơn 200 enzym liên quan đến quá trình trao đổi chất. Thiếu kẽm gia súc hạn chế sinh trưởng, giảm sinh tinh ở con đực, giảm khả năng thu nhận thức ăn...
- Mangan (Mn) : cần thiết cho hoạt động của enzym. Nếu thiếu gia súc sẽ giảm khả năng sinh sản, đi lại miễn cưỡng, biến dạng da chân.
2/1/2010
22

5. Nhu cầu về vitamin :
Vitamin A góp phần tạo những sắc tố nhạy cảm với ánh sáng ở võng mạc và duy trì biểu mô. Vitamin D quan trọng cho quá trình Canxi hóa xương.
Vitamin E liên quan tới quá trình bảo tồn toàn vẹn màng sinh học.

6. Nhu cầu về nước :

2/1/2010
23
. Yêu cầu chung khi phối trộn thức ăn tinh hỗn hợp
- Cần có từ ba loại thức ăn trở lên. Càng có nhiều loại thức ăn trong thành phần càng tốt. Cần sử dụng tối đa các loại thức ăn sẵn có của gia đình.
- Các loại thức ăn đem phối trộn phải đảm bảo chất lượng, không bị mốc, hấp hơi hoặc có mùi lạ.
- Các nguyên liệu thức ăn trước khi phối trộn phải được nghiền nhỏ.
- Khối lượng thức ăn phối trộn đảm bảo đủ dùng trong vòng một tuần, không phối trộn khối lượng quá lớn để tránh giảm chất lượng do bảo quản lâu.
- Thức ăn tinh hỗn hợp phải rẻ, dễ sử dụng và dễ bảo quản.