Bài 28. Loài

Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Trình bày sự hình thành màu sắc tự vệ của sâu bọ. Vì sao nói đặc điểm thích nghi chỉ mang tính tương đối?
Bài 22: LOÀI
I. các tiêu chuẩn để phân biệt hai loài thân thuộc:
1. Tiêu chuẩn hình thái:
2. Tiêu chuẩn địa lí – sinh thái
a. Tiêu chuẩn địa lí :
b. Tiêu chuẩn sinh thái:
phaân boá rieâng
phaân boá truøng nhau
3. Tiêu chuẩn sinh lí – hoá sinh
a. Tiêu chuẩn sinh lí:
b. Tiêu chuẩn hoá sinh:
4. Tiêu chuẩn di truyền
II. Cấu trúc của loài:

- Các loài thân thuộc có sự gián đoạn về hình thái, nghĩa là sự đứt quãng về một tính trạng nào đó.
Ví dụ :
+ loài sáo đen mỏ vàng, loài sáo đen mỏ trắng và loài sáo nâu;
+ loài xương rồng 5 cạnh và loài xương rồng 3 cạnh;
+ loài rau dền gai và loài rau dền cơm.
- Hai loaøi thaân thuoäc chieám 2 khu phaân boá rieâng bieät.
Ví duï :
+ Loaøi voi chaâu Phi soáng ôû Nam Phi, Nam Araäp, Mañagatxca coù traùn doâ, tai to, ñaàu voøi coù moät nuùm thòt, raêng haøm coù neáp men hình quaû traùm.
+ Loaøi voi AÁn Ñoä phaân boá ôû AÁn Ñoä, Malaixia, Trung Quoác, Ñoâng Döông coù traùn loõm, tai nhoû, ñaàu voøi coù 2 nuùm thòt, raêng haøm coù neáp men hình baàu duïc.
- Hai loaøi thaân thuoäc coù khu phaân boá truøng nhau moät phaàn hoaëc truøng nhau hoaøn toaøn, trong ñoù moãi loaøi thích nghi vôùi nhöõng ñieàu kieän sinh thaùi nhaát ñònh.
Ví duï :
+ loaøi mao löông soáng ôû baõi coû aåm coù choài naùch, laù vöôn daøi boø treân maët ñaát
+ loaøi mao löông soáng ôû bôø möông, bôø ao coù laù hình baàu duïc ít raêng cöa.
+ Prôtêin trong tế bào biểu bì, hồng cầu, trứng của loài ếch hồ miền nam Liên Xô (cũ) chịu nhiệt cao hơn prôtêin của loài ếch cỏ miền bắc Liên Xô (cũ) tới 3 - 40c.
+ Trình tự axit amin trong một đoạn của phân tử insulin ở 3 loài dưới đây được phân biệt như sau:
- Bò : ...- xistêin - alanin - xêrin - valin - ...
- Lợn : ...- xistêin - trêônin - xêrin - izôlơxin - ...
- Ngựa : ...- xistêin - trêônin - glixin - izôlơxin -...
Mỗi loài có một bộ nhiễm sắc thể đặc trưng về số lượng, hình thái và cách phân bố các gen trên đó. ? Giữa 2 loài có sự cách li sinh sản, cách li di truyền, biểu hiện ở nhiều mức độ.
+ không giao phối với nhau,
+ giao phối nhưng không thụ tinh
+ thụ tinh nhưng hợp tử không phát triển
+ hợp tử phát triển thành con lai nhưng con lai không có khả năng sinh sản.

Ở các loài giao phối có thể xem loài là một nhóm quần thể có những tính trạng chung về hình thái, sinh lý, có khu phân bố xác định, trong đó các cá thể có khả năng giao phối với nhau va` được cách li sinh sản với những nhóm quần thể khác. Cách li sinh sản trong điều kiện tự nhiên là dấu hiệu quan trọng nhất để phân biệt loài.