Bài 28. Lăng kính

I- CẤU TẠO LĂNG KÍNH
Hãy quan sát các hình ảnh bên và cho biết cấu tạo của lăng kính?
Lăng kính là một khối chất trong suốt, đồng chất (thủy tinh, nhựa….),
thường có dạng lăng trụ tam giác.
I- CẤU TẠO LĂNG KÍNH
Hãy quan sát các hình ảnh bên hãy chỉ ra các phần tử và các thông số đặc trưng của lăng kính?
*Các phần tử của lăng kính gồm có:
Cạnh đáy
Hai cạnh bên
*Về phương diện quang học, lăng kính được đặc trưng bởi :
Góc chiết quang A
Chiết suất n
II- ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA TIA SÁNG QUA LĂNG KÍNH
1- Tác dụng tán sắc ánh sáng trắng
Quan sát thí nghiệm sau. Có nhận xét gì khi ánh sáng trắng truyền qua lăng kính?
Ánh sáng trắng như ánh sáng Mặt Trời gồm nhiều ánh sáng màu và lăng kính có tác dụng phân tích chùm ánh sáng trắng truyền qua nó thành nhiều chùm sáng màu khác nhau. Đó là sự tán sắc ánh sáng.
II- ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA TIA SÁNG QUA LĂNG KÍNH
2- Đường truyền của tia sáng qua lăng kính
Từ hình vẽ, có nhận xét gì về đường đi của tia sáng?
Như vậy, khi có tia ló ra khỏi lăng kính thì tia ló bao giờ cũng lệch về phía đáy lăng kính so với tia tới
Xét một lăng kính có chiết suất n đặt trong không khí. Chiếu một chùm tia sáng hẹp đơn sắc SI đến mặt bên của lăng kính
II- ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA TIA SÁNG QUA LĂNG KÍNH
2- Đường truyền của tia sáng qua lăng kính
Trên hình vẽ góc D được gọi là góc lệch. Từ đó hãy nêu định nghĩa góc lệch D?
Góc lệch D là góc hợp bởi giữa tia tới và tia ló của tia sáng khi truyền qua lăng kính.
III - CÁC CÔNG THỨC LĂNG KÍNH
Dựa vào định luật khúc xạ ánh sáng và các kiến thức hình học, chứng minh các công thức về lăng kính sau?
III - CÁC CÔNG THỨC LĂNG KÍNH
III - CÁC CÔNG THỨC LĂNG KÍNH
Có: A = M (góc có cạnh tương ứng vuông góc)
Mà: M = r1 + r2 (góc ngoài tam giác IJM)
A = r1 + r2

Tương tự:
D = (i1 – r1) + (i2 – r2)
D = (i1 + i2) + (r1 + r2)
=> D = i1 + i2 - A
III - CÁC CÔNG THỨC LĂNG KÍNH
IV - CÔNG DỤNG CỦA LĂNG KÍNH
Máy quang phổ là thiết bị phân tích chùm sáng thành các thành phần đơn sắc.
Bộ phận chính là lăng kính.
1 – Máy quang phổ lăng kính
IV - CÔNG DỤNG CỦA LĂNG KÍNH
2 – Lăng kính phản xạ toàn phần
IV - CÔNG DỤNG CỦA LĂNG KÍNH
2– Lăng kính phản xạ toàn phần
Lăng kính phản xạ toàn phần là lăng kính thuỷ tinh có tiết diện thẳng là một tam giác vuông cân.
Lăng kính phản xạ toàn phần được sử dụng để tạo ảnh thuận chiều trong ống nhòm, máy ảnh…
Hãy nêu định nghĩa lăng kính phản xạ toàn phần và ứng dụng của nó?
V – BÀI TẬP VẬN DỤNG
BÀI TẬP
Câu1: Chọn phát biểu sai:
Lăng kính là môi trường trong suốt đồng tính
và đẳng hướng hình lăng trụ có tiết diện là tam
giác.
b.Tia sáng đơn sắc qua lăng kính sẽ bị tán sắc.
c.Tia sáng trắng qua lăng kính thì chùm tia ló bị
tán sắc.
d.Góc lệch của tia đơn sắc qua lăng kính
D = i1 + i2 - A

BÀI TẬP
Câu2: Chọn câu đúng:
Chiếu tia sáng hẹp vào lăng kính có chiếc suất
n=1,5, có tiết diện là tam giác cân ABC, có góc
chiếc quang A = 50. Góc lệch là:
a.D=2,50
b.D=50
c.D=7,50
d.Cả ba đáp án trên đều sai
BÀI TẬP
Câu3: Chọn câu đúng:
Lăng kính có góc chiếc quang A = 300, chiếc suất
tia ló vuông góc với mặt bên kia của lăng
kính ra không khí. Khi đó góc tới là:
a.i1 = 600
b.i1 = 300
c.i1 = 450
d.i1 = 150
Khi đó I2 = 00 nên r2 = 0 => r1 = A = 300Góc tới i1 có giá trị

DẶN DÒ
Bài tập về nhà: Bài 6, 7 SGK
Nghiên cứu bài mới: “Thấu kính mỏng”
Ôn tập lại các kiến thức về thấu kính đã được học ở lớp 9.
Nêu cấu tạo và phân loại thấu kính.
Tìm hiểu các Khái niệm cơ bản về thấu kính