Bài 28. Lăng kính

Các em hãy quan sát các ảnh dưới đây
CHƯƠNG VII: MẮT.
CÁC DỤNG CỤ QUANG
BÀI 28
LĂNG KÍNH
Bài 28:
A là góc chiết quang
n là chiết suất của chất làm lăng kính
I. Cấu tạo của lăng kính.
Mặt đáy
Tam giác ABC là tiết diện thẳng của lăng kính.
Mặt bên
Mặt bên
Lăng kính là một khối chất trong suốt, đồng chất được giới hạn bởi hai mặt phẳng không song song.
LĂNG KÍNH
II. ĐƯỜNG ĐI CỦA TIA SÁNG QUA LĂNG KÍNH
1) Thí nghiệm
Chiếu một tia sáng đơn sắc SI tới mặt bên AB của lăng kính có chiết suất n > 1
B
C
A
Bài 28:
LĂNG KÍNH
Kết quả: Tia sáng bị lệch về phía đáy lăng kính
2) Cách vẽ
Bài 28:
LĂNG KÍNH
II. ĐƯỜNG ĐI CỦA TIA SÁNG QUA LĂNG KÍNH
I
J
D
Tại I : Vẽ tia tới SI hợp với pháp tuyến của mặt phân cách AB một góc i1. Vì sin i1 = n sin r1 ? Tính được góc khúc xạ r1 ? Vẽ tia khúc xạ IJ lệch về phía đáy BC của lăng kính và gặp mặt phẳng AC tại J
Tại J : Dựng pháp tuyến thu được góc r2 (có thể tính bằng công thức ).
Vì n sin r2 = sin i2 ? Tính được góc i2 ? Vẽ tia ló IR lại lệch thêm về phía đáy BC của lăng kính

III. Các công thức lăng kính.
K
H
(1)
(2)
(3)
(4)
n
nkk=1
nkk=1
Bài 28:
LĂNG KÍNH
D = (n-1)A (5)
+ Trường hợp góc A và i nhỏ ta có công thức gần đúng
IV. CÔNG DỤNG CỦA LĂNG KÍNH:
1/ Máy quang phổ:
Lăng kính là bộ phận chính của máy dùng để phân tích ánh sáng.
2/ Lăng kính phản xạ toàn phần:
Là lăng kính có tiết diện thẳng là một tam giác vuông cân, dùng tạo ảnh thuận chiều trong máy ảnh, ống nhòm….
Bài 28:
LĂNG KÍNH
23:48
9
a) Thí nghiệm
- Bố trí thí nghiệm
C
B
A
Bài 28:
LĂNG KÍNH
2/ Lăng kính phản xạ toàn phần:
23:48
10
a) Thí nghiệm
- Thí nghiệm
Chiếu một chùm sáng song song đơn sắc tới vuông góc với mặt bên AB của một lăng kính bằng thủy tinh được đặt trong không khí., có chiết suất n =1,5, tiết diện chính là một tam giác vuông cân
C
B
A
Bài 28:
LĂNG KÍNH
2/ Lăng kính phản xạ toàn phần:
23:48
11
a) Thí nghiệm
- Nhận xét
Tia sáng không ló ra ở mặt BC mà bị phản xạ toàn phần tại mặt này rồi ló ra ở mặt AC
C
B
A
Bài 28:
LĂNG KÍNH
2/ Lăng kính phản xạ toàn phần:
23:48
12
a) Thí nghiệm
- Giải thích
Tại mặt AB, góc tới i = 00 nên tia sáng đi thẳng vào lăng kính, tới mặt huyền tại J với góc tới là j = 450. Góc tới giới hạn trong trường hợp này là igh = 420 ? j > ?.
Do đó tia sáng bị phản xạ toàn phần tại J. Tia phản xạ vuông góc với mặt góc vuông AC nên ló thẳng ra ngoài không khí.
C
B
A
Bài 28:
LĂNG KÍNH
2/ Lăng kính phản xạ toàn phần:
23:48
13
Giải thích tương tự khi chiếu chùm tia tới vuông góc với mặt huyền BC và song song với nhau
? Xuất hiện chùm tia phản xạ toàn phần tại hai mặt BA và CA của góc vuông và ló ra khỏi mặt huyền BC
a) Thí nghiệm
B
C
A
Bài 28:
LĂNG KÍNH
2/ Lăng kính phản xạ toàn phần:
C
A
23:48
14
? Lăng kính phản xạ toàn phần có tác dụng như một gương phẳng
? Làm ống nhòm , kính tiềm vọng .
Bài 28:
LĂNG KÍNH
2/ Lăng kính phản xạ toàn phần:
a. Lăng kính phản xạ toàn phần.
Kính tiềm vọng
H
Bài 28:
LĂNG KÍNH
2. Ứng dụng của lăng kính.
2. Ứng dụng của lăng kính.
b. Máy quang phổ (lăng kính).
Bài 28:
LĂNG KÍNH
CẦU VÒNG
Whittier, California, Mỹ.
Washington D.C., Mỹ
madrid.
Giải bài tập sau:
Một lăng kính thuỷ tinh có chiết suất n=1,41 . Tiết diện thẳng của lăng kính là tam giác đều ABC. Chiếu một tia sáng nằm trong mặt phẳng tiết diện, tới AB với góc tới i1 = 45o. Xác định góc ló i2.
Nhiệm vụ về nhà:
Giải các bài tập: 5,6,7 SGK và bài tập
Xem trước bài thấu kính mỏng; ôn lại các khái niệm đã học ở lớp 9