Bài 28. Điện thế nghỉ

Tiết 28
I. Khái niệm điện thế nghỉ.
Quan sát đoạn film sau, kết hợp hình vẽ 28.1 Sgk, hãy cho biết điện thế nghỉ trên tế bào thần kinh được đo như thế nào?. Nhận xét điện tích ở trong và ngoài màng tế bào?. Đọc giá trị điện thế trên điện kế?.
Đoạn film
Hãy cho biết thế nào là điện thế nghỉ?. Điện thế nghỉ xuất hiện khi nào và ở những loại tế bào nào?.
I. Khái niệm điện thế nghỉ.
KN: Điện thế nghỉ là sự trênh lệch điện thế giữa 2 bên màng tế bào khi tế bào không bị kích thích, phía trong màng mang điện âm, phía ngoài màng mang điện dương.
VD: Trị số điện thế nghỉ của tế bào thần kinh khổng lồ của mực ống là -70mV, của tế bào nón trong mắt ong mật là -50mV…
Tìm hiểu nội dung Sgk Tr.114, em hãy cho biết điện thế nghỉ được hình thành do những yếu tố nào?.
II. Cơ chế hình thành điện thế nghỉ.
Điện thế nghỉ được hình thành chủ yếu do 3 yếu tố sau đây:
Sự phân bố ion ở 2 bên màng và sự di chuyển của ion qua màng tế bào.
Tính thấm có chọn lọc của màng tế bào với các ion (cổng ion mở hay đóng).
Bơm Na – K.
a. Sự phân bố ion, di chuyển của các ion và tính thấm của màng đối với các ion.
Quan sát hình vẽ sau đây và trả lời câu hỏi 1 và 2 ở lệnh mục a) Sgk Tr.115.

a. Sự phân bố ion, di chuyển của các ion và tính thấm của màng đối với các ion.
Ở bên trong tế bào, K+ có nồng độ cao hơn và Na+ có nồng độ thấp hơn bên ngoài tế bào.
K+ khuếch tán qua màng tế bào (từ trong TB ra ngoài) là do cổng K+ mở và nồng độ K+ bên trong TB cao hơn bên ngoài TB. K+ đi ra ngoài màng mang theo điện tích dương dẫn đến mặt trong của màng trở nên âm. K+ đi ra khỏi màng bị lực hút trái dấu từ mặt trong làm cho nó không di chuyển đi xa ma mằn lại ngay sát mặt ngoài làm cho mặt ngoài tích điện dương so với mặt trong.

Bản chất của bơm Na–K là gì?. Bơm Na–K hoạt động như thế nào và nó có vai trò gì trong việc hình thành điện thế nghỉ của tế bào?.

HĐ bơm Na - K
Quan sát hình vẽ và đoạn film sau đây, hãy cho biết:
b. Vai trò của bơm Na – K.

Bản chất: Bơm Na – K là các chất vận chuyển (protein) nằm trên màng tế bào.
Vai trò: Có nhiệm vụ chuyển K+ từ phía ngoài vào trong màng, làm cho nồng độ K+ trong màng tế bào luôn cao hơn bên ngoài, vì vậy duy trì điện thế nghỉ. Hoạt động của bơn Na – K tiêu tốn năng lượng.

Câu hỏi củng cố:

Câu 1: Bản chất của bơm K-Na là:
Phot pho lipit
Protein
Lipit
Axit amin
Câu 2. Vai trò của bơm K-Na là:
A. Chuyển Na+ từ ngoài vào trong tế bào.
B. Chuyển Na+ từ trong ra ngoài tế bào.
C. Chuyển K+ từ ngoài vào trong tế bào.
D. Chuyển K+ từ trong tế bào ra ngoài
Câu 3. Điện thế nghỉ chỉ xuất hiện khi:
Có kích thích từ bên ngoài tế bào.
Khi không có kích thích.
Khi cổng K-Na mở.
Khi cổng K-Na.