Bài 28. Điện thế nghỉ

Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh!
KIỂM TRA BÀI CŨ
HTK dạng ống hoạt động theo nguyên tắc nào?
Phân biệt phản xạ đơn giản và phản xạ phức tạp?
Một cung phản xạ hoàn chỉnh gồm các bộ phận nào? Cho ví dụ?
Bài 28
ĐIỆN THẾ NGHỈ
I. Khái niệm điện thế nghỉ
II. Cơ chế hình thành điện thế nghỉ
ĐTN hình thành chủ yếu là do 3 yếu tố sau:
- Sự phân bố ion hai bên màng tế bào và sự di chuyển của ion qua màng tế bào
- Tính thấm có chọn lọc của màng TB đối với ion (cổng ion mở hay đóng)
- Bơm Na - K
BT vận dụng
ĐTN hình thành chủ yếu là do những yếu tố nào?
Hưng phấn
Kích thích
Nhận biết
Điện thế nghỉ
Điện thế hoạt động
I.Khái niệm điện thế nghỉ
Điện thế nghỉ có ở tb đang nghỉ ngơi, không bị kích thích.
Cách đo ĐTN:
Điện thế nghỉ là sự chênh lệch điện thế giữa hai bên màng tb khi tb không bị kích thích, phía trong màng tích điện âm so với phía ngoài màng tích điện dương.
Vd: ĐTN của TB TK mực ống là -70mV
ĐTN chỉ có ở các tb nào? Cho vd?
ĐTN là gì? Cho vd?
Dùng 1 điện kế cực nhạy có 2 điện cực:
+ Điện cực 1: Đặt sát mặt ngoài màng TB
+ Điện cực 2: Cắm xuyên qua màng vào sát mặt trong của màng
KQ: Kim điện kế bị lệch. Chứng tỏ:
- Có sự chênh lệch điện thế ở 2 bên màng TB
- Ở 2 phía của màng TB có phân cực: phía trong của màng mang điện âm so với phía bên ngoài mang điện dương
Người ta đo ĐTN bằng dụng cụ gì và đo như thế nào?
Kết quả ra sao? Kim điện kế bị lệch chứng tỏ được điều gì?
II.Cơ chế hình thành điện thế nghỉ
1. Sự phân bố ion, sự di chuyển của ion và tính thấm của màng tế bào đối với ion
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Bên trong tb
Màng tb
Bên ngoài tb
Cổng K+
Cổng Na+
Hình 28.2
Ở bên trong tế bào, loại ion dương nào có nồng độ cao hơn và loại ion dương nào có nồng độ thấp hơn bên ngoài tế bào?
Lúc này cổng K+, Na+ đóng mở thế nào?
Loại ion dương nào đi qua màng tb? Chúng đi theo cơ chế nào, do đâu?
Kết quả của sự di chuyển này là gì?
đóng
mở

Ở bên trong tb, K+ có nồng độ cao hơn và Na+ có nồng độ thấp hơn so với bên ngoài tế bào.
K+ khuếch tán qua màng tb (từ trong ra ngoài) là do cổng K+ mở (màng tb có tính thấm cao đối với K+) và do nồng độ K+ bên trong tb cao hơn bên ngoài tb.
Do K+ khi đi qua màng ra ngoài mang theo điện tích dương ra theo dẫn đến phía mặt trong của màng trở nên âm.
K+ đi ra bị lực hút trái dấu ở phía mặt trong của màng giữ lại nên không đi xa mà nằm lại sát ngay phía mặt ngoài màng làm cho mặt ngoài màng tích điện dương so với mặt trong tích điện âm.
Sự phân bố ion, sự di chuyển của ion
và tính thấm của màng tb đối với ion
Bơm Na - K là gì? Và có ở đâu?
Vai trò của bơm Na - K?
- Là các chất vận chuyển (bản chất là prôtêin) có trên màng tế bào.
- Vai trò: Vận chuyển K+ từ phía ngoài trả vào phía trong màng tế bào làm cho nồng độ K+ bên trong luôn cao hơn bên ngoài tb, vì vậy duy trì được điện thế nghỉ. Hoạt động của bơm Na - K tiêu tốn năng lượng do ATP cung cấp.
Bơm Na - K còn có vai trò trong cơ chế hình thành điện thế hoạt động vì bơm này chuyển Na+ từ phía trong trả ra phía ngoài màng tb.
2. Vai trò của bơm Na - K
1
2
3
4
5
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Sai
1
2
3
4
5
Đúng
1
2
3
4
5
XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM!
Câu 1: Điện thế nghỉ là gì?
Sự không chênh lệch điện thế giữa 2 bên màng tb khi tb không bị kích thích, phía trong màng mang điện âm còn ngoài màng mang điện dương.
Sự chênh lệch điện thế giữa 2 bên màng tb khi tb không bị kích thích, phía trong màng mang điện dương còn ngoài màng mang điện âm.
Sự chênh lệch điện thế giữa 2 bên màng tb khi tb bị kích thích, phía trong màng mang điện âm còn ngoài màng mang điện dương.
Sự chênh lệch điện thế giữa 2 bên màng tb khi tb không bị kích thích, phía trong màng mang điện âm còn ngoài màng mang điện dương.
A
B
C
D
Câu 2: Điện thế nghỉ hình thành chủ yếu là do các yếu tố nào?
Sự phân bố ion đồng đều, sự di chuyển của ion và tính thấm có chọn lọc của màng tb với ion
Sự phân bố ion không đều, sự di chuyển của ion và tính thấm không chọn lọc của màng tb với ion
Sự phân bố ion không đều, sự di chuyển của ion và tính thấm có chọn lọc của màng tb với ion
Sự phân bố ion đồng đều, sự di chuyển của ion và tính thấm không chọn lọc của màng tb với ion
A
B
C
D
Câu 3: Sự phân bố ion K+ và Na+ ở điện thế nghỉ ở trong và ngoài màng tế bào như thế nào?

Ở trong tế bào, K+ có nồng độ thấp hơn và Na+ có nồng độ cao hơn so với bên ngoài tế bào.
Ở trong tế bào, K+ có nồng độ cao hơn và Na+ có nồng độ thấp hơn so với bên ngoài tế bào.
Ở trong tế bào, K+ và Na+ có nồng độ cao hơn so với bên ngoài tế bào.
Ở trong tế bào, K+ và Na+ có nồng độ thấp hơn so với bên ngoài tế bào.
A
B
C
D
Câu 4: Vì sao ở trạng thái điện thế nghỉ, ngoài màng mang điện dương?
Do Na+ mang điện tích dương khi ra ngoài màng bị lực hút trái dấu ở phía mặt trong của màng giữ lại nên nằm sát màng.
Do K+ mang điện tích dương khi ra ngoài màng bị lực hút trái dấu ở phía mặt trong của màng giữ lại nên không đi xa.
Do K+ mang điện tích dương khi ra ngoài màng tạo cho ở phía mặt trong của màng mang điện tích âm.
Do K+ mang điện tích dương khi ra ngoài màng tạo ra nồng độ của nó cao hơn ở phía mặt trong của màng.
A
B
C
D
Câu 5: Hoạt động của bơm Na - K để duy trì điện thế nghỉ như thế nào?
Vận chuyển K+ từ trong ra ngoài màng giúp duy trì nồng độ K+ phía ngoài màng tế bào luôn cao và tiêu tốn năng lượng.
Vận chuyển K+ từ ngoài trả vào trong màng giúp duy trì nồng độ K+ ở trong tế bào luôn cao và không tiêu tốn năng lượng.
Vận chuyển K+ từ ngoài trả vào trong màng giúp duy trì nồng độ K+ ở trong tế bào luôn cao và tiêu tốn năng lượng.
Vận chuyển Na+ từ trong trả ra ngoài màng giúp duy trì nồng độ Na+ ở trong tế bào luôn thấp và tiêu tốn năng lượng.
A
B
C
D