Bài 28. Điện thế nghỉ

CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
NHÓM 1
ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG
Điện thế nghỉ
Điện thế hoạt động
Lan truyền xung thần kinh
TRUYỀN TIN QUA XINAP
Khái niệm:
Cấu tạo:
Quá trình truyền tin qua xinap:
Hoạt động 2:
TÌM HiỂU ĐiỆN THẾ TẾ BÀO
Hưng phấn là sự biến đổi lí hóa xảy ra trong tế bào khi bị kích thích. Mọi tế bào trong cơ thể đều có khả năng hưng phấn
Điện tế bào là một chỉ số quan trọng để đánh giá tế bào, mô hưng phấn hay không hưng phấn
Điện thế nghỉ
Điện thế hoạt động
ĐIỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG
Điện thế nghỉ là sự chênh lệch về điện thế giữa hai bên màng tế bào khi tế bào không bị kích thích, phía trong màng tế bào tích điện âm so với phía ngoài màng tế bào tích điện dương
Điện thế nghỉ có ở tế bào đang nghỉ ngơi, không bị kích thích
ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG
Điện thế nghỉ
Điện thế hoạt động là sự biến đổi điện thế nghỉ ở màng tế bào từ phân cực sang mất phân cực, đảo cực và tái phân cực
ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG
Điện thế nghỉ:
Điện thế hoạt động:
Điện thế nghỉ
+
+
+
+
-
-
-
-
A
B
C
-
+
-
+
+
-
-
+
+
-
D
ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG
Điện thế nghỉ
Điện thế hoạt động
Lan truyền xung thần kinh
Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin
Xung thần kinh lan truyền liên tục từ vùng này sang vùng khác kề bên.
Cơ chế: do mất phân cực, đảo cực và tái phân cực liên tiếp hết vùng này sang vùng khác trên sợi thần kinh
+
+
+
+
-
-
-
-
A
B
C
-
+
-
+
+
-
-
+
+
-
D
ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG
Điện thế nghỉ
Điện thế hoạt động
Lan truyền xung thần kinh
Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin
Bao miêlin có bản chất là phôtpholipit nên có màu trắng và có tính chất cách điện
Trên sợi thần kinh có bao miêlin, xung thần kinh lan truyền theo cách nhảy cóc, từ eo Ranvie này sang eo Ranvie khác  tốc độ lan truyền của xung thần kinh trên sợi có bao miêlin nhanh hơn nhiều so vơi trên sợi không có bao miêlin
Cơ chế: do mất phân cực, đảo cực và tái phân cực từ eo Ranvie này sang eo Ranvie khác
Tại sao xung thần kinh lan truyền trên sợi thần kinh có dây miêlin theo cách nhảy cóc ?
Xung thần kinh lan truyền theo các bó sợi thần kinh có bao miêlin từ vỏ não xuống đến các cơ ngón chân làm ngón chân co lại. Hãy tính thời gian xung thần kinh lan truyền từ vỏ não xuống ngón chân (cho biết chiều cao của người nào đó là 1,6m ; tốc độ lan truyền là 100m/s)
Vì màng miêlin có tính chất cách điện nên không thể khử cực và đảo cực ở vòng có bao miêlin.
Thời gian xung thần kinh lan truyền từ vỏ não xuống ngón chân là :
1,6m : 100m/s = 0,016s
ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG
TRUYỀN TIN QUA XINAP
Khái niệm:
Xinap là diện tích tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh, giữa tế bào thần kinh với loại tế bào khác như tế bào cơ, tế bào tuyến,...
Xinap
thần kinh – thần kinh
Xinap
thần kinh – cơ
Xinap
thần kinh – tuyến
ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG
TRUYỀN TIN QUA XINAP
Khái niệm:
Cấu tạo:
Khe xináp
Màng trước xináp
Sơ đồ cấu tạo xinap hóa học
ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG
TRUYỀN TIN QUA XINAP
Khái niệm:
Cấu tạo:
Quá trình truyền tin qua xinap:
Truyền tin qua xinap
Tái tổng hợp chất trung gian hóa học
Ca++
a) Quá trình truyền
tin qua xinap
Ca2+
1. Xung thần kinh đến làm Ca++ đi vào trong chùy xinap.
2. Ca++ vào làm túi chứa axetylcôlin gắn vào màng trước và vỡ ra, giải phóng axêtylcôlin vào khe xinap.
3. Axetylcôlin gắn vào thụ quan trên màng sau và làm xuất hiện điện thế hoạt động lan truyền đi tiếp.
b) Quá trình tái tổng hợp chất trung gian hóa học (axêtincôlin)
Enzim axêtylcôlinesteraza ở màng sau sẽ phân hủy axêtylcôlin thành axêtat và côlin.
Hai chất này quay lại màng trước, vào trong chùy xinap và được tái tổng hợp lại thành axêtylcolin chứa trong túi.

ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG
TRUYỀN TIN QUA XINAP
Khái niệm:
Cấu tạo:
Quá trình truyền tin qua xinap:
Truyền tin qua xinap
Tái tổng hợp chất trung gian hóa học
Tại sao tin được truyền qua xinap chỉ theo một chiều, từ màng trước qua màng sau mà không thể qua chiều ngược lại?
Vì phía màng sau không có chất trung gian hóa học để đi về phía màng trước và ở màng trước không có thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học
Một số động vật có khả năng phát điện
Cá đuối điện
Cá chình điện
Giải thích hiện tượng cá chình có khả năng phát điện
Do cá chình điện có 80% cơ thể chứa các tế bào sản xuất điện năng được sắp xếp vào 2 bên sống lưng, mỗi bên như một nhà máy phát điện gồm 70 dãy mắc song song và mỗi dãy gồm 5000 – 6000 tế bào mắc nối tiếp vì vậy nó có thể tạo ra dòng điện từ 600V – 750V có khi còn tới 900V – 1000V