Bài 28. Câu trần thuật đơn không có từ là

Kiểu câu trần thuật đơn không có từ "là" được gọi
là câu tả trong các sách nghiên cứu về ngữ pháp Tiếng Việt.
Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ "là":
1. Ví dụ:
a. Phú ông mừng lắm
b. Chúng tôi tụ hội ở góc sân.
CN
VN
CN
VN
(Cụm TT)
(Cụm ĐT)
VN: TT, CTT, ĐT, CĐT
? Thử chọn và điền những từ hoặc cụm từ phủ định sau vào trước VN của 2 câu trên ?
a. Phú ông chưa (không, chẳng) mừng lắm.
b. Chúng tôi không (chưa, chẳng) tụ hội ở góc sân
Không, chưa, chẳng + CĐT(CTT)
? So sánh cấu trúc phủ định của câu TTĐ có từ "là" và câu TTĐ không có từ "là" ?
Từ phủ định + ĐT tình thái +VN
Không + phải + là..
Từ phủ định + VN
Không + tụ hội.
Câu TTĐ có từ "là"
Câu TTĐ không có từ "là`
Ghi nhớ:

Trong câu TTĐ không có từ là:
VN thường do ĐT hoặc cụm ĐT , TT hoặc CTT tạo
thành.
Khi VN biểu thị ý phủ định , nó kết hợp với các từ
không, chưa.

Bài tập 1: Xác định CN, VN trong những câu sau ?
Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn.

Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái

chùa cổ kính. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn

hoá lâu đời.
(Thép Mới).
b. Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt.

(Tô Hoài).
CN
VN
VN
CN
CN
VN
CN
VN
II. Phân loại :
1. Ví dụ:
Xác định CN, VN trong từng câu sau ?
Đằng cuối bãi , hai cậu bé con tiến lại.



Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con.
TN
CN
VN
CN
VN
TN
Đằng cuối bãi , hai cậu bé con tiến lại.



Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con.
TN
CN
VN
CN
VN
TN
Giống:
- Đều có trạng ngữ.
- Đều là câu TTĐ không có từ "là".
Khác:
CDT đứng trước ĐT.
Câu miêu tả
Câu tồn tại
CDT đứng sau ĐT
Bài tập 1:Cho biết những câu nào là câu miêu tả, câu nào
là câu tồn tại ?
Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn.

Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái

chùa cổ kính. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn
hoá lâu đời.
(Thép Mới).
b. Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt.

(Tô Hoài).
VN
VN
CN
CN
VN
CN
VN
Câu miêu tả.
Câu tồn tại
Câu miêu tả.
Câu tồn tại
? Chọn trong hai câu đã dẫn một câu thích hợp để điền vào chỗ trống trong đoạn dưới đây . Giải thích vì sao em chọn câu này mà không chọn câu khác ?
ấy là vào đầu mùa hè một năm kia . Buổi sáng, tôi
đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn
điểm tâm. Bỗng...............................................
............. tay cầm que,tay xách cái ống bơ nước,
thấy bóng người, tôi lảng xuống cỏ, chui nhanh về
hang.
đằng cuối bãi, hai cậu bé con
tiến lại
Bài tập 3:
Nghe viết:


"Cây Tre Việt Nam" (từ Nước Việt
Nam xanh đến chí khí như người).
Dặn dò:

ChuÈn bÞ bµi sau: “«n tËp v¨n miªu t¶”.
Häc thuéc ghi nhí vµ hoµn thiÖn bµi tËp1, lµm BT 2.

Chúc các em đạt được ước mơ của mình