Bài 28. Câu trần thuật đơn không có từ là

Tiết 118:
Câu trần thuật đơn
không có từ là
Nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là? Cho ví dụ.
Trong câu trần thuật đơn có
từ là:
Vị ngữ thường do:
là + DT(CDT)
là + ĐT(CĐT) tạo thành
là + TT(CTT)
Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định
thì kết hợp với các cụm từ:
không phải, chưa phải.
Câu trần thuật đơn không có từ là
I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là
1. Tìm hiểu ví dụ: Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong câu sau:
*Ví dụ 1:
a. Phú ông mừng lắm.
(Sọ Dừa)
b. Chúng tôi tụ hội ở góc sân.
(Duy Khán)
c. Lớp 6A nộp đầy đủ bài.

? Vị ngữ của các câu trên do những từ hoặc cụm từ loại nào tạo thành?
//
C V
//
C V
CTT
CĐT
//
C V
CĐT
*Ví dụ 2:
?Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định (không, không phải, chưa, chưa phải) thích hợp để điền vào trước vị ngữ của các câu sau.
a. Phú ông mừng lắm.

b. Chúng tôi tụ hội ở góc sân.
c. Lớp 6A nộp đầy đủ bài.
->Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định thì kết với từ không, chưa
?Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định thì kết với từ nào?
2. Kết luận: Ghi nhớ: SGK trang 119
không
không
chưa
Câu trần thuật đơn không có từ là
I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là
1. Tìm hiểu ví dụ:
Câu trần thuật đơn không có từ là
I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là
II. Câu miêu tả và câu tồn tại
1. Tìm hiểu ví dụ: Xác định chủ ngữ, vị ngữ của các câu sau:
a. Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại.

b. Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con.

? Chọn một trong hai câu ở trên để điền vào chỗ trống trong đoạn trích dưới đây cho thích hợp. Hãy giải thích vì sao em lại chọn câu ấy?
ấy là vào đầu mùa hè một năm kia. Buổi sáng, tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm tâm. Bỗng
tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước. Thấy bóng người, tôi vội lẩn xuống cỏ, chui nhanh về hang. (Tô Hoài)
//
//
CN
VN
TN
TN
CN
VN
đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con
Vị ngữ của câu a được dùng để làm gì?
?Em có nhận xét gì về vị trí của CN và VN trong câu b?
?Việc đảo vị ngữ lên trước, chủ ngữ xuống sau nhằm mục đích gì?
?Trong hai câu trên, câu nào là câu miêu tả, câu nào là câu tồn tại?
-> Câu miêu tả
-> Câu tồn tại
?Thế nào là câu miêu tả? Thế nào là câu tồn tại?
2. Kết luận: Ghi nhớ (SGK trang 119)
?Nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là?
-Trong câu trần thuật đơn không có từ là:
+VN được cấu tạo bởi: ĐT(CĐT), TT(CTT)
+Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định thì kết hợp với từ: không, chưa
?Thế nào là câu miêu tả? Thế nào là câu tồn tại?
Câu miêu tả là câu dùng để miêu tả hành động, trạng thái, đặc điểm của sự vật nêu ở chủ ngữ.
- Câu tồn tại là câu dùng để thông báo về sự xuất hiện, tồn tại hoặc tiêu biến của sự vật.
III. Luyện tập
Bài tập 1: Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong những câu sau. Cho biết những câu nào là câu miêu tả và những câu nào là câu tồn tại?
a.(1)Bóng tre trùm lên âu yếm bản, làng, xóm, thôn.
(2)Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính.

(3) Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời.
(Thép mới)
//
//
//
->Câu tồn tại
C V
C V
->Câu miêu tả
V C
->Câu miêu tả

c.(1) Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng.
(2) Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ .trỗi dậy.
//
//
V C
C V
->Câu miêu tả
->Câu tồn tại
b. (1)Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt.
//
C V
->Câu tồn tại
Bài tập 3: Viết một đoạn văn từ năm đến bảy câu tả cảnh trường em, trong đó sử dụng ít nhất là một câu tồn tại.
Bài tập 2: Xác định chủ ngữ, vị ngữ của các câu sau. Cho biết những câu đó thuộc kiểu câu nào?
a. Trên đồng ruộng, những cánh cò trắng phau.

b. Xa xa, một hồi trống nổi lên.

c. Trước nhà, những hàng cây xanh mát.
->Trên đồng ruộng, trắng phau những cánh cò trắng.
->Xa xa, nổi lên một hồi trống.
-> Trước nhà, xanh mát những hàng cây.
Hãy chuyển những câu miêu tả ở trên sang câu tồn tại:
//
//
//
C V
C V
C V
->Câu miêu tả
->Câu miêu tả
->Câu miêu tả
->Câu tồn tại
->Câu tồn tại
->Câu tồn tại
Chúc
Thầy
Cô
Mạnh
Khỏe
Chúc
Các
Em
Học
Giỏi
Chào
Tạm
Biệt