Bài 28. Câu trần thuật đơn không có từ là

1.Nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ “là”?
2.Trong những câu sau, câu nào không phải là câu trần thuật đơn có từ “là”?
a.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
b.Bồ các là bác chim ri.
c.Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc đồng quê.
d.Vua phong cho chàng là Phù Đổng Thiên Vương.

d.
Tiết 118:
Tiếng Việt: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”

I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ “là”:
1.Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:

a,Phú ông mừng lắm.

=>Phú ông không mừng lắm.
b,Chúng tôi tụ hội ở góc sân.

=>Chúng tôi không tụ hội ở góc sân./ Chúng tôi chưa tụ hội ở góc sân.

2.Vị ngữ của các câu trên do những từ hoặc cụm từ loại nào tạo thành?
3. Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau đây điền vào trước vị ngữ của các câu trên:không,không phải,chưa,chưa phải.
(cụm tính từ)
(cụm động từ)
C
V
V
C
So sánh sự khác nhau giữa đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ “là” với câu trần thuật đơn không có từ “là”?

Tiết 118:
Tiếng Việt: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”

I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ “là”:
_Vị ngữ thường do động từ hoặc cụm động từ, tính từ hoặc cụm tính từ tạo thành.
_Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các từ không, chưa.
Vd:
II.Câu miêu tả và câu tồn tại:
1.Xác định chủ ngữ,vị ngữ trong các câu sau:
a.Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại.

b.Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con.

2.Câu hỏi thảo luận:
Chọn một câu thích hợp để điền vào chỗ trống của đoạn văn.Giải thích vì sao em chọn như vậy?
Ấy là vào đầu mùa hè một năm kia.Buổi sáng, tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm tâm.Bỗng ………………………………..tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước.Thấy bóng người tôi vội lẩn xuống cỏ, chui nhanh về hang.

V
C
C
V
đằng cuối bãi,tiến lại hai cậu bé con,
=>Câu miêu tả
=>Câu tồn tại
Hãy chuyển những câu miêu tả sau sang câu tồn tại:
Ví dụ: Xa xa, một hồi trống nổi lên.
=>Xa xa, nổi lên một hồi trống.
a,Cuối vườn, những chiếc lá khô rơi lác đác.
=>Cuối vườn, rơi lác đác những chiếc lá khô.
b,Trước nhà, những hàng cây xanh mát.
=>Trước nhà, xanh mát những hàng cây.
Tiết 118:
Tiếng Việt: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”

I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ “là”:
II.Câu miêu tả và câu tồn tại:
_Câu miêu tả: dùng để miêu tả hành động, trạng thái, đặc điểm của sự vật nêu ở chủ ngữ, có chủ ngữ đứng trước vị ngữ.
_Câu tồn tại:dùng để thông báo sự xuất hiện, tồn tại hoặc tiêu biến của sự vật.Một trong những cách tạo câu tồn tại là đảo chủ ngữ xuống sau vị ngữ.
III.Luyện tập:
Bài tập 1: Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau. Cho biết những câu nào là câu miêu tả, những câu nào là câu tồn tại.
a.Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn.Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính.Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời.
b.Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt. Dế Choắt là tên tôi đặt cho nó một cách chế diễu và trịch thượng.
c.Dưới gốc tre tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy
Bài tập 1: Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau. Cho biết những câu nào là câu miêu tả, những câu nào là câu tồn tại.
Câu a.
1.Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn.

=>Câu miêu tả
2.Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình,

mái chùa cổ kính.
=>Câu tồn tại
3.Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời.
=>Câu miêu tả
V
C
C
V
C
V
Bài tập 1: Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau. Cho biết những câu nào là câu miêu tả, những câu nào là câu tồn tại.
Câu b:
1.Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt.

=>Câu tồn tại
2.Dế Choắt là tên tôi đặt cho nó một cách chế

diễu và trịch thượng.
=>Câu miêu tả
V
C
C
V
Bài tập 1: Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau. Cho biết những câu nào là câu miêu tả, những câu nào là câu tồn tại.
Câu c:
1.Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng.

=>Câu tồn tại
2.Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai

khổng lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy.
=>Câu miêu tả
V
C
C
V
Bài tập 2: Viết đoạn văn từ năm đến bảy câu tả cảnh trường em, trong đó có sử dụng ít nhất là một câu tồn tại.
Trong những câu sau, câu nào là câu tồn tại?
a.Chim hót líu lo.
b.Những đóa hoa thi nhau khoe sắc.
c.Trên đồng ruộng trắng phau những cánh cò.
d.Buổi sáng, mặt trời chiếu sáng khắp nơi.
c
Dặn dò:
_ Hoàn thành bài tập phần luyện tập
_ Học ghi nhớ 1, 2/SGK/118,119.
_ Chuẩn bị bài:”Ôn tập văn miêu tả”