Bài 28. Câu trần thuật đơn không có từ là

Tiết 118:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”
Câu 1: Trong những câu sau, câu nào không phải là câu trần thuật đơn có từ “là” ?
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
KiỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2: “Bồ Các là bác chim ri” là câu trần thuật đơn dùng để làm gì?
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
I.§Æc diÓm c©u trÇn thuËt ®¬n
kh«ng cã tõ lµ:
1.Ví dụ: ( SGK/118)
2. Nhận xét.

Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
Vị ngữ của các câu trên do những từ hoặc cụm từ loại nào tạo thành?
a, Phú ông mừng lắm.
(Sọ Dừa)
b, Chúng tôi tụ hội ở góc sân.
(Duy Khán)
c, Cả làng thơm.
(Duy Khán)
d, Gió thổi.
C
V
C
V
C
V
C
V
Vị ngữ là Cụm tính từ.
Vị ngữ là Cụm động từ.
Vị ngữ là Tính từ
Vị ngữ là Động từ
- Vị ngữ là các động từ hoặc cụm động từ, tính từ hoặc cụm tính từ tạo thành.
Em có nhận xét gì về cấu tạo
của vị ngữ trong câu trần thuật
đơn không có từ là?
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”

I.Đặc điểm câu trần thuật đơn
không có từ là:
1.Ví dụ: ( SGK/118)
2. Nhận xét.
- Vị ngữ là các động từ hoặc cụm động từ, tính từ hoặc cụm tính từ tạo thành.
Em hãy chọn những từ hoặc cụm từ phủ định sau đây không, không phải, chưa, chưa phải để điền vào trước vị ngữ của các câu dưới đây:
a, Phú ông mừng lắm. (Sọ Dừa)
b, Chúng tôi tụ hội ở góc sân.
(Duy Khán)
Phú ông không (chưa) mừng lắm.
Chúng tôi không (chưa) tụ hội ở
góc sân.
Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định,
nó kết hợp với các từ không,
chưa.
3. Ghi nhớ. (SGK/119)
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”
-Nhận xét gì về ý nghĩa các câu vừa điền có từ phủ định ?
- Câu trần thuật đơn không có từ là có những đặc điểm gì ?

I.Đặc điểm câu trần thuật đơn
không có từ là:
1.Ví dụ: ( SGK/118)
2. Nhận xét.
3. Ghi nhớ. (SGK/119)
II. Câu miêu tả và câu tồn tại.
1.Ví dụ: ( SGK/119)
-Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
a, Đằng cuối bãi, hai cậu bé con
tiến lại.
b, Đằng cuối bãi, tiến lại hai
cậu bé con.
C
V
V
C
2. Nhận xét.
Câu miêu tả
Câu tồn tại
Hai câu trên có gì giống và khác nhau?
a, Chủ ngữ đứng trước vị ngữ;
miêu tả hành động của sự vật nêu
ở chủ ngữ -> Câu miêu tả
b, Vị ngữ đứng trước chủ ngữ;
thông báo về sự xuất hiện của
sự vật -> Câu tồn tại
- Câu sau đây là câu miêu tả hay câu tồn tại?
Sáng nay, một cuộc họp đã
diễn ra.
Câu miêu tả
Sáng nay, đã diễn ra một
cuộc họp.
Câu tồn tại
Có thể tạo ra câu tồn tại bằng cách nào?
C
V
V
C

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”
Có mấy kiểu câu trần thuật đơn không có từ là?
-Nêu đặc điểm câu miêu tả,
câu tồn tại ?
3. Ghi nhớ. (SGK/119)
Em hãy chọn một trong hai câu trên để điền vào chỗ trống trong đoạn trích sau. Giải thích tại sao em chọn.
a, Đằng cuối bãi, hai cậu
bé con tiến lại.
b, Đằng cuối bãi, tiến lại hai
cậu bé con.
ấy là vào đầu mùa hè một năm kia. Buổi sáng, tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm tâm. Bỗng (.) tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước. Thấy bóng người, tôi vội lẩn xuống cỏ, chui nhanh về hang.
(Theo Tô Hoài)
ấy là vào đầu mùa hè một năm kia. Buổi sáng, tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm tâm. Bỗng dằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con, tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước. Thấy bóng người, tôi vội lẩn xuống cỏ, chui nhanh về hang.
(Theo Tô Hoài)
bài tập nhanh
Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu tồn tại sau và cho bi?t tác dụng của các câu ấy?
a, Từ dưới nước nhô lên
một cái đầu rồng.

b, Giữa giường thất bảo
ngồi trên một bà.

c, Trên bầu trời vụt tắt một
vì sao.
V
C
V
C
V
C
Thông báo sự xuất hiện.
Thông báo sự tồn tại.
Thông báo sự tiêu biến.

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”
I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là:
II. Câu miêu tả và câu tồn tại:
III. Luyện tập:
1. BT1: Xác định chủ ngữ, vị ngữ, câu miêu tả, câu tồn tại.
a). Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn.


Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính.

Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời.


Câu miêu tả
=> Câu tồn tại
=> Câu miêu tả

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”
I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là:
II. Câu miêu tả và câu tồn tại:
III. Luyện tập:
b). Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt.


Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế giễu và

trịch thượng thế.


1. BT1: Xác định chủ ngữ, vị ngữ, câu miêu tả, câu tồn tại.
=> Câu tồn tại
=> Câu miêu tả

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”
I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là:
II. Câu miêu tả và câu tồn tại:
III. Luyện tập:
1. BT1: Xác định chủ ngữ, vị ngữ, câu miêu tả, câu tồn tại.
c. Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng.


Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên

qua đất lũy mà trỗi dậy.

=> Câu tồn tại
=> Câu miêu tả

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”
I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là:
II. Câu miêu tả và câu tồn tại:
III. Luyện tập:
2. BT2: Viết một đoạn văn tả cảnh trường em, trong đó có sử dụng câu tồn tại.
Khi bình minh mỉm cười chào ngày mới, trường em như rộng ra, khang trang hơn. Cổng trường như nhảy múa mời gọi chúng em. Trong sân trường, nổi lên mấy gốc bàng. Những tán lá bàng reo ca cùng gió. Một ngày mới lại bắt đầu!
Thảo luận 3 phút
Trong sân trường, nổi lên
mấy gốc bàng.
Bản đồ tư duy
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Trong câu TTĐ không có từ là,khi vị ngữ biểu thị ý phủ định
nó thường kết hợp với từ...? (từ có 5 chữ cái)
2. Có mấy loại câu trần thuật đơn không có từ là ?
3. Câu “Chợ phiên buổi sáng ồn ào” vị ngữ có cấu trúc là một ... ?
4. “Giữa sân, mọc lên một cây bàng”là câu TTĐ không có từ là,
thuộc kiểu câu ?
5. Câu tồn tại thì thành phần chính nào thường đứng trước
chủ ngữ ?
6.Trong câu TTĐ không có từ là, kiểu câu miêu tả thì thành phần
Nào đứng trước vị ngữ?
7. “Con mèo trèo lên cây cau”, chủ ngữ trả lời cho câu hỏi ...?
8. “Bóng cây che mát một góc sân” là câu TTĐ không có từ là,
thuộc kiểu câu ...?
9. Câu “ Hai cậu bé hoảng sợ” có vị ngữ là ... từ ?
10. Câu”Nó trễ xe rồi” vị ngữ trả lời cho câu hỏi nào ?
11. Dấu hiệu nhận biết câu trần thuật đơn có từ “là” ?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
12. Ô chữ của từ khóa gồm 11 chữ cái ?
K
H
Ô
N
G
C
Ó
T
Ừ
L
À
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
P

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ”
* Chuẩn bị bài: CHỮA LỖI CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ.
1.Tìm chủ ngữ, vị ngữ trong mỗi câu của BT SGK?
2. Phát hiện lỗi cấu trúc ngữ pháp của câu ?
3. Chữa lại câu sai ngữ pháp ?
4. Làm hết 5 BT SGK/130.
Hướng dẫn về nhà
KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ VÀ VÀ CÁC EM LỚP 6A4 THẬT NHIỀU SỨC KHỎE !