Bài 28. Cấu tạo chất. Thuyết động học phân tử chất khí

Kiểm tra bài cũ
1. Định luật bảo toàn cơ năng của vật chuyển động trong trọng trường?
Khi một vật chuyển động trong trọng trường chỉ chịu tác dụng của trọng lực thì cơ năng của vật là một đại lượng bảo toàn.

2. Định luật bảo toàn cơ năng của vật chịu tác dụng của lực đàn hồi?
Khi một vật chỉ chịu tác dụng của lực đàn hồi gây bởi sự biến dạng của một lò xo đàn hồi thì trong quá trình chuyển động của vật, cơ năng được tính bằng tổng động năng và thế năng đàn hồi của vật là một đại lượng bảo toàn.
Quan sát đoạn video sau đây:
Chương 5: CHẤT KHÍ


Bài 28: Cấu tạo chất.
Thuyết động học phân tử chất khí.












Nước đá: thể tích và hình dạng riêng biệt.

Nước: có thể tích riêng nhưng lại mang hình dạng của bình chứa.

Hơi nước: không có thể tích và hình rạng riêng biệt.
Có nhận xét gì về hình dạng và thể tích của nước đá, nước và hơi nước?
Cấu tạo chất
Các chất được cấu tạo từ những thể nào?
Rắn, lỏng, khí.
Các chất được cấu tạo từ đâu?
Các phân tử, nguyên tử riêng biệt.
Các phân tử chuyển động như thế nào ?
Chuyển động hỗn loạn không ngừng.
Câu Hỏi
Những điều đã học về cấu tạo chất

Ở lớp 8 ta đã biết:
Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là phân tử.
Các phân tử chuyển động không ngừng.
Các phân tử chuyển động các nhanh thì nhiệt độ của vật càng cao.
Nếu các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động không ngừng thì tại sao vật lại không rã ra thành từng phần tử riêng biệt mà lại giữ nguyên hình dạng và kích thước của chúng?
2. Lực tương tác phân tử
Các vật có thể giữ được hình dạng và thể tích của chúng là do giữa các phân tử cấu tạo nên vật đồng thời có lực hút và lực đẩy.
Lực hút phân tử:



Lực đẩy phân tử:



Quan sát mô hình sau
Khoảng cách giữa các phân tử nhỏ thì lực đẩy mạnh hơn lực hút


Khi khoảng cách giữa các phân tử lớn thì lực hút lớn hơn lực đẩy



Khi khoảng cách giữa các phân tử rất lớn( lớn hơn rất nhiều so với kích thước phân tử) thì lực tương tác giữa chúng coi như không đáng kể.

Độ lớn của lực hút và lực đẩy giữa các phân tử phụ thuộc thế nào vào khoảng cách giữa các phân tử ?






Trả lời: Lực tương tác giữa các phân tử chỉ đáng kể khi chúng ở gần nhau. Hai thỏi chì phải đặt gần nhau thì chúng mới hút nhau.

Tại sao cho 2 thỏi chì có mặt đáy phẳng đã được mài nhẵn tiếp xúc với nhau thì chúng hút nhau? Tại sao khi không được mài nhẵn thì lại không hút nhau?










Trả lời: Lực tương tác phân tử chỉ đáng kể khi
chúng ở gần nhau, dược phẩm phải thật gần nhau thì chúng mới hút nhau

Tại sao có thể sản xuất thuốc viên bằng cách nghiền nhỏ dược phẩm rồi cho khuôn nén mạnh? Nếu bẻ đôi viên thuốc rồi dung tay ép sát hai mảnh lại thì không thể dính liền với nhau. Tại sao?
3. Các thể rắn, lỏng, khí
Nước bình thường, khi hạ nhiệt độ xuống 0 độ C và khi đun ở 100 độ C có gì khác?
Bình thường nước ở thể lỏng, khi hạ nhiệt độ chuyển thành thể rắn còn khi đun sôi thì hóa hơi.
Sự săp xếp và chuyển động của phân tử ở thể rắn, lỏng, khí
Rất nhỏ
Nhỏ
Rất lớn
Rất mạnh
Lớn hơn chất khí, nhỏ hơn chất rắn
Yếu
Dao động xung quanh VTCB
Dao động xung quanh VTCB, có thể di chuyển
Hỗn loạn không ngừng
Xác định
Phụ thuộc vào bình chưa
Không xác định
Xác định
Phần bình chứa
Không xác định
Thuyết động học phân tử chất khí
Nội dung cơ bản của thuyết động học chất khí

các phân tử khí chuyển động hỗn loạn theo mọi phương
Các phân tử va chạm vào nhau và va chạm vào thành bình
2. Khí lí tưởng
Là chất khí trong đó các phần tử được coi là các chất điểm và chỉ tương tác khi va chạm.
Va chạm trong trường hợp này là va chạm đàn hồi, vì lực tương tác giữa các phân tử khí là rất yếu nên đơn giản bỏ qua lực này.
Hiện tượng plasma
Trong long mặt trời, nhiệt độ lên đến hang chục triệu độ. Ở nhiệt độ này vật chất không tồn tại dưới ba trạng thái cấu tạo thường gặp mà tồn tại dưới một trạng thái đặc biệt gọi là plasma. Trong trạng thái plasma, vật chất khồn tồn tại dưới dạng các nguyên tử, phân tử mà dưới dạng ion mang điện. Trên trái đất, trạng thái plasma rất hiếm, tuy nhiên; trong vũ trụ lại có tới 99% vật chất đang tồn tại dưới dạng plasma.
Trong lòng phần lớn những vì sao phát sáng đều có nhiệt độ và áp suất cực cao, vật chất ở đây đều ở trạng thái plasma. Chỉ có ở một số hành tinh tối và vật chất phân tán trong thiên hà mới có thể tìm thấy chất rắn, chất lỏng và chất khí.
Ngay xung quanh chúng ta cũng thường gặp vật chất ở trạng thái plasma. Như ở trong ống đèn huỳnh quang, đèn neon hay trong hồ quang điện sáng chói. 
So sánh các trạng thái