Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại

Tiết 46
TIA HỒNG NGOẠI
VÀ TIA TỬ NGOẠI
Thí nghiệm phát hiện các tia hồng ngoại và tử ngoại
J
L
L1
P
L2
F
- Xê dịch khe F và mối hàn của pin ra ngoài phạm vi dải màu liên tục , ta vẫn thấy kim điện kế vẫn bị lệch .
I.PHÁT HIỆN TIA HỒNG NGOẠI VÀ TỬ NGOẠI
J
L
L1
P
L2
F
?� ngoài vùng dải màu liên tục vẫn còn những loại ánh sáng ( còn gọi là bức xạ ) nào đó , không nhìn thấy được .
Thí nghiệm phát hiện các tia hồng ngoại và tử ngoại
I.PHÁT HIỆN TIA HỒNG NGOẠI VÀ TỬ NGOẠI
Kết luận:
Ở ngoài quang phổ ánh sáng nhìn thấy được, ở cả hai đầu Đ và T, còn có những bức xạ mà mắt không trông thấy, nhưng nhờ mối hàn của cặp nhiệt điện và bột huỳnh quang mà ta phát hiện được.
Bức xạ ngoài vùng màu đỏ gọi là bức xạ (hay tia) hồng ngoại.
Bức xạ ngoài vùng màu tím gọi là bức xạ (hay tia) tử ngoại.
I.PHÁT HIỆN TIA HỒNG NGOẠI VÀ TỬ NGOẠI
II. BẢN CHẤT VÀ TÍNH CHẤT CHUNG CỦA TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI
1. Bản chất:
Tia HN và tia TN có cùng bản chất với ánh sáng thông thường, và chỉ khác ở chỗ không nhìn thấy được.(Là sóng điện từ)
Chúng tuân theo các định luật : truyền thẳng, phản xạ, khúc xạ, và cũng gây ra được hiện tượng nhiễu xạ, giao thoa như ánh sáng thông thường.
2.Tính chất:
III.TIA HỒNG NGOẠI
1. Định nghĩa:
2. Cách tạo ra:
+ Mọi vật có nhiệt độ cao hơn 0K đều phát ra tia HN
+ Vật có nhiệt độ cao hơn môi trường xung quanh thì phát bức xạ HN ra môi trường.
+Nguồn phát: bóng đèn dây tóc, bếp ga, bếp than, điôt hồng ngoại….
Là những sóng điện từ không nhìn thấy được có bước sóng từ 760nm đến khoảng vài mm.
3. Tính chất và công dụng:
Tác dụng nhiệt => sấy khô,sưởi ấm…
Gây một số phản ứng hóa học => chụp ảnh hồng ngoại
Có thể biến điệu như sóng điện từ cao tần => điều khiển dùng hồng ngoại.
Dùng nhiều trong lĩnh vực quân sự.
III.TIA HỒNG NGOẠI
-Tia hồng ngoại được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành khác nhau:
-Thiên văn học, hải dương học, nghiên cứu khí hậu,…
Ứng dụng của tia hồng ngoại :
Ứng dụng của tia hồng ngoại :
Máy chụp ảnh hồng ngoại
Ảnh của kính thiên văn hồng ngoại
Ứng dụng của tia hồng ngoại :
Máy sấy bằng tia hồng ngoại
Đèn hồng ngoại
Tìm kiếm, cứu nạn, chữa cháy, dẫn đường, quân sự, công nghệ thực phẩm, cơ khí kỹ thuật, …
Ứng dụng của tia hồng ngoại :
IV.TIA TỬ NGOẠI
1. Định nghĩa:
2. Nguồn tia tử ngoại
Là những sóng điện từ không nhìn thấy được có bước sóng từ 360nm đến vài nm.
Mặt trời
Hồ quang điện
Đèn cực tím
3. Tính chất :
-Tác dụng lên phim ảnh.
-Kích thích sự phát quang của nhiều chất.
-Bị thủy tinh, nước,..hấp thụ mạnh, nhưng lại truyền được qua thạch anh .
-Kích thích nhiều phản ứng hóa học.
-Làm ion hóa không khí và nhiều chất khác.
-Tác dụng sinh học.
IV.TIA TỬ NGOẠI
-Bị thủy tinh hấp thụ mạnh
4. Sự hấp thụ tia tử ngoại
-Thạch anh, nước hấp thụ mạnh các tia tử ngoại có bước sóng ngắn hơn 200nm.
-Tầng ôzôn hấp thụ hầu hết các tia tử ngoại có bước sóng dưới 300nm.
IV.TIA TỬ NGOẠI
5. Công dụng:
Khử trùng thực phẩm, dụng cụ y tế
Chữa bệnh (còi xương,…)
Tìm vết nứt, xước trên bề mặt vật bằng kim loại.
Các ứng dụng của tia tử ngoại
Trong công nghệ thực phẩm, phòng chống tội phạm, phát hiện các khiếm khuyết trên sản phẩm, trong công nghệ sản xuất mạch in, chế tạo đèn huỳnh quang,……
Máy thở sát trùng không khí bằng tia tử ngoại.
Dụng cụ sát trùng nước uống bằng tia tử ngoại.
Công dụng sát trùng của tia tử ngoại
Các ứng dụng của tia tử ngoại
Trong y học, khử trùng các dụng cụ y tế, nước, không khí, chữa bệnh, nghiên cứu khoáng thạch,…
50% năng lượng của chùm ánh sáng Mặt trời thuộc về các tia hồng ngoại, 9% công suất của chùm ánh sáng Mặt trời thuộc về các tia tử ngoại.
1.Phát biểu nào sau đây đúng với tia hồng ngoạ (HN)?
Tia HN là một trong những bức xạ mà mắt thường có thể nhìn thấy
B.Tia HN là bức xạ không nhìn thấy có bước sóng lớn hơn bước sóng của ánh sáng đỏ
C.Tia HN là một trong những bức xạ do các vật có khối lượng nhỏ phát ra
D.Cả A, B, C đều đúng
3.Tính chất nào sau đây không phải là đặc điểm của tia tử ngoại ?
Tác dụng mạnh lên kính ảnh
B.Làm ion hoá không khí
C.Trong suốt đối với thuỷ tinh, nước
D.Giúp cho xương tăng trưởng
2.Không thể nhận biết tia tử ngoại bằng :
Màn huỳnh quang
B.Kính ảnh
C.Pin nhiệt điện
D.Mắt người
BÀI TẬP VỀ NHÀ
+ CÁC BÀI TẬP VÀ CÂU HỎI: Tr 142 SGK
+ LÀM BT (SBT-VL 12)
+ HỌC BÀI VÀ LÀM BÀI TẬP, đọc trước bài 28.
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ HẾT
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
VẬT LÝ 12
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
NHIỆM VỤ VỀ NHÀ