Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại

TIA TỬ NGOẠI
Nhóm 3
Định nghĩa
Tia tử ngoại (hay bức xạ tử ngoại) là bức xạ không
nhìn thấy có bước sóng ngắn hơn 0,38µm đến cỡ m
(ngắn hơn bước sóng của ánh sáng tím).
Có bản chất là sóng điện từ
Cơ chế, cách phát hiện
Ở ngoài quang phổ ánh sáng nhìn thấy, ở cả hai đầu
đỏ và tím, còn có những bức xạ mà mắt không nhìn
thấy, nhưng nhờ mối hàn của cặp nhiệt điện và bột
huỳnh quang mà ta phát hiện được. Đó chính là tia
tử ngoại
Video 1
Nguồn phát
- Những vật bị nung nóng đến nhiệt độ cao (>2000°C)
- Hồ quang điện có nhiệt độ trên 3000°C
- Bề mặt của Mặt Trời có nhiệt độ khoảng 6000K
- Đèn hơi thủy ngân (phòng thí nghiệm, nhà máy thực phẩm,
bệnh viện...)
Tính chất
- Tác dụng mạnh lên phim ảnh, làm ion hóa không khí
và nhiều chất khí khác.
- Kích thích sự phát quang của nhiều chất (ZnS, CdS),
gây phản ứng quang hóa và phản ứng hóa học.
- Tác dụng sinh lí: hủy diệt tế bào da, làm da rám nắng,
làm hại mắt, diệt khuẩn, diệt nấm mốc,...
- Có thể gây ra hiện tượng quang điện
- Bị thủy tinh, nước,... hấp thụ rất mạnh.
Nhưng tia tử ngoại có bước sóng từ 0,18µm đến 0,4µm
truyền qua được thạch anh.
Video 2
Bộ sưu tập những mẫu khoáng vật phát sáng huỳnh quang
với những bước sóng khác nhau
khi được kích thích dưới đèn cực tím.
Ứng dụng
Trong y học: Ở cường độ nhẹ (lúc nắng sớm), tia cực
tím có tác dụng tốt cho sức khỏe như kích thích sản xuất
vitamin D, điều trị một số bệnh ngoài da.
Ngược lại, ở cường độ mạnh, tia cực tím gây ra nhiều
tác hại
Trẻ em được điều trị bệnh còi xương bằng đèn cực tím
Ứng dụng
Tia cực tím có tác dụng diệt khuẩn
- Khử khuẩn nước
- Khử khuẩn không khí
- Khử trùng thực phẩm
- Khử trùng dụng cụ y tế
Máy lọc nước khử trùng
bằng tia cực tím
Đèn UV diệt khuẩn
Đèn ống thủy ngân hơi với áp suất thấp trong một tủ cấy khi không sử dụng để khử trùng diệt vi sinh vật
Ứng dụng
Trong công nghiệp:
- Phát hiện các vết nứt, vết trên bề mặt các sản phẩm.
- Bảo mật tiền và tài liệu quý, chế tạo máy phát hiện
tiền giả
Hộ chiếu Canada khi được chiếu tia cực tím
Video 3