Bài 27. Phản xạ toàn phần

LỜI NÓI ĐẦU:
Hiện nay, công nghệ thông tin được ứng dụng một cách tích cực vào việc hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học.Trong bộ môn Vật lý, đối với các thí nghiệm biễu diễn không thực hiện được ở trên lớp thì việc áp dụng công nghệ thông tin để thực hiện các thí nghiệm ảo là phương pháp được nhiều giáo viên chọn lựa.Tuy nhiên việc sử dụng máy vi tính và vận dụng các phần mềm dạy học thì không phải giáo viên nào cũng thực hiện một cách thành thạo.Do vậy việc ứng dụng các phần mềm có sẵn của máy như các hiệu ứng của Powerpoint trong office 2003, ta có thể thực hiện việc soạn một số giáo án điện tử mà hiệu quả của nó đối với việc tiếp thu bài của học sinh cũng khá tốt.Với suy nghĩ như vậy,tôi đã soạn bài “HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN”trong chương trình vật lý lớp 12 chỉ dựa trên các hiệu ứng của Powerpoint.Xin giới thiệu cùng với các bạn.
I/ THÍ NGHIỆM HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN:
MÔ TẢ DỤNG CỤ:
BỂ THỦY TINH ĐỰNG NƯỚC
SỢI CHỈ
GƯƠNG PHẲNG
THƯỚC ĐO ĐỘ NGHIÊNG CỦA GƯƠNG PHẲNG
Học sinh trả lời các câu hỏi sau theo nhóm:
1/Khi chiếu một chùm tia sáng hẹp theo phương vuông góc với mặt nước thì tia sáng sẽ truyền như thế nào ?
I/ THÍ NGHIỆM HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN:
2/Khi đến mặt gương phẳng thì hiện tượng xảy ra như thế nào ?
I/ THÍ NGHIỆM HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN:
3/Khi tia phản xạ đến mặt nước thì hiện tượng xảy ra như thế nào ?
I/ THÍ NGHIỆM HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN:
4/ So sánh góc khúc xạ và góc tới của tia khúc xạ và tia tới ở mặt nước ?
I/ THÍ NGHIỆM HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN:
Có thể thay đổi góc tới tại mặt phẳng phân cách giữa hai môi trường nước – Không khí được không ?Bằng cách nào ?
Khi tăng góc tới đến một giá trị i = igh thì thấy tia khúc xạ đi sát mặt nước.Khi đó góc khúc xạ bằng bao nhiêu ?
I/ THÍ NGHIỆM HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN:
Khi tăng góc tới đến một giá trị i > igh thì thấy tia khúc xạ như thế nào ?
Tăng góc tới i > igh : Tia khúc xạ biến mất.Toàn bộ tia tới bị phản xạ ở mặt phân cách của hai môi trường  Hiện tượng phản xạ toàn phần.
I/ THÍ NGHIỆM HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN:
Điều kiện có hiện tượng phản xạ toàn phần.
1.Ánh sáng phải truyền theo chiều từ môi trường chiết quang hơn sang môi trường chiết quang kém.
2.Góc tới lớn hơn góc giới hạn phản xạ toàn phần: i ≥ igh.
III/ Công thức tính góc tới giới hạn phản xạ toàn phần:
Khi i = igh thì r = 900 
( n2 < n1)
Cách sử dụng máy tính Casio – FX 500MS dể tính góc giới hạn phản xạ toàn phần:
IV/ Ứng dụng hiện tượng phản xạ toàn phần:
Là một hình lăng trụ làm bằng thủy tinh,có tiết diện thẳng là tam giác vuông cân.






:
1/Lăng kính phản xạ toàn phần:






:
2/ Ảo tượng






3/ Sợi quang học:
CỦNG CỐ
Vì chủ quan của cá nhân,nên cũng không thể tránh khỏi những sai sót.Mong các bạn đồng nghiệp góp ý để chúng ta ngày càng hoàn thiện hơn.Xin cám ơn.
Nguyễn Văn Dũng -Trường THPT Bùi Thị Xuân – Huế.