Bài 27. Nhôm và hợp chất của nhôm

Quảng Trị, tháng 2 năm 2009
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẢNG TRỊ
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG LÊ THẾ HIẾU
GIÁO VIÊN:
Mai Văn Đạt
KIỂM TRA BÀI CŨ
Viết các PTHH hoàn thành dãy biến hóa sau:
Al2(SO4)3
Al Al2O3 AlCl3 Al(OH)3

(4)
(5)
ĐÁP ÁN
(1) 4Al + 3O2 2Al2O3
hoặc 2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe
(2) Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O
(3) AlCl3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl
hoặc AlCl3 + 3NH3 + 3H2O Al(OH)3 + 3NH4Cl
(4) 2Al + 3H2SO4 loãng Al2(SO4)3 + 3H2
(5) Al2(SO4)3 + 3BaCl2 2AlCl3 + 3BaSO4
t0
t0
vừa đủ
Tiết 52: HỢP CHẤT CỦA NHÔM

- Trong vỏ quả đất, Al2O3 tồn tại ở các loại đá quí (Rubi, Saphia, corinđon), các quặng nhôm (đất sét, boxit, criolit)
Corinđon
Rubi (hồng ngọc)
Saphia
I. NHÔM OXIT Al2O3

1) Tính chất vật lí, trạng thái thiên nhiên

- Là chất rắn, màu trắng, không tan và không tác dụng với nước,
tnc = 20500C

Hãy cho biết tính chất vật lí, trạng thái thiên nhiên và ứng dụng của Al2O3 ?
ỨNG DỤNG CỦA HỢP CHẤT NHÔM
Al2O3
Corinđon
Rubi (hồng ngọc)
Saphia
Đồ trang sức
Ngành kĩ thuật
chính xác
Vật liệu mài
3) Ứng dụng
( SGK )
a) Al2O3 là hợp chất rất bền:

2) Tính chất hóa học


Không thể dùng H2, C, CO khử Al2O3 thành Al.

b) Al2O3 là hợp chất lưỡng tính

Al2O3 + 6HCl  2AlCl3 + 3H2O (1)

Al2O3 + 6H+  2Al3+ + 3H2O


Al2O3 + 2NaOH  2NaAlO2 + H2O (2)


Al2O3 + 2OH-  2AlO2- + H2O

(oxit bazơ)
(oxit axit)
II. NHÔM HIĐROXIT

- Là chất rắn, màu trắng, kết tủa dạng keo

- Điều chế:
Al3+ + 3OH-  Al(OH)3
vừa đủ

2Al(OH)3 Al2O3 + 3H2O


1. Al(OH)3 là hợp chất kém bền

2. Al(OH)3 là hợp chất lưỡng tính:
Al(OH)3 HAlO2.H2O
bazơ axit meta aluminic

Al(OH)3 + 3HCl  AlCl3 + 3H2O (1)
Al(OH)3 + 3H+  Al3+ + 3H2O


Al(OH)3 + NaOH  NaAlO2 + 2H2O (2)

Al(OH)3 + OH-  AlO2- + 2H2O

bazơ
axit
t0
Nhôm hiđroxit
aluminat
3. Giải thích htg nhôm bị hòa tan trong dd bazơ mạnh.
- Trước hết, lớp bảo vệ Al2O3 bị hòa tan trong dd kiềm
Al2O3 + 2NaOH  2NaAlO2 + H2O (1)
- Al khử nước:
2Al + 6H2O  2Al(OH)3 + 3H2 (2)
- Lớp bảo vệ Al(OH)3 bị hòa tan trong dung dịch kiềm:
Al(OH)3 + NaOH  NaAlO2 + 2H2O (3)
Các pư (2), (3) xảy ra xen kẽ nhau cho đến khi nhôm bị tan hết.
Viết gọn: 2Al + 2NaOH + 2H2O  2NaAlO2 + 3H2
Hãy giải thích tại sao nhôm bị hòa tan dễ dàng trong môi trường bazơ mạnh ?
ỨNG DỤNG CỦA MUỐI NHÔM
Ngành thuộc da
Công nghiệp giấy
Công nghiệp nhuộm vải
Chất làm trong nước đục
Phèn chua
K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O
III. MUỐI NHÔM
1) Nhôm sunfat Al2(SO4)3
- Phèn chua: K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O
viết gọn: KAl(SO4)2.12H2O
- Dùng trong ngành CN thuộc da, giấy, chất cầm màu trong ngành nhuộm vải, chất làm trong nước đục.
2) Nhôm clorua AlCl3
- Là chất xúc tác trong công nghiệp chế biến dầu mỏ và tổng hợp nhiều chất hữu cơ.
KIẾN THỨC CẦN NẮM VỮNG
HỢP CHẤT CỦA NHÔM
Al2O3
Là hợp chất rất bền
(CO, H2, C không khử được)
Là hợp chất lưỡng tính
(pư với dd HCl, NaOH)

Al(OH)3
Là hợp chất kém bền
2Al(OH)3 Al2O3 + 3H2O
Là hợp chất lưỡng tính
(pư với dd HCl, NaOH)
- Đ/C: Al3+ + 3OH-  Al(OH)3

t0
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài 1: Al2O3 và Al(OH)3 thể hiện tính chất lưỡng tính khi phản ứng với nhóm chất nào sau đây ?
A. KOH và KNO3 B. HCl, H2SO4
C. KOH và HNO3 D. NaOH và Ba(OH)2
Bài 2: Thuốc thử nào sau đây có thể phân biệt được 3 chất bột mất nhãn dựng riêng biệt chứa MgO, Al, Al2O3 ?
A. Dd NaOH B. Dd HCl
C. Dd HNO3 D. Dd CuCl2
Bài 3: Cho 0,2 mol AlCl3 phản ứng với dung dịch chứa
0,7 mol NaOH. Sau phản ứng thu được m gam kết tủa.
Tính m = ?

C
A
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài 4: Cho luồng khí H2 dư đi qua hỗn hợp rắn (nung nóng) gồm Al2O3, MgO, Fe2O3, CuO đến phản ứng hoàn toàn thu được hỗn hợp rắn gồm
A. Al2O3, Mg, Fe, Cu
B. Al, Mg, Fe, Cu
C. Al2O3, MgO, Fe2O3, Cu
D. Al2O3, MgO, Fe, Cu

D
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài 5: Cho 31,2g hh gồm bột Al, Al2O3 tác dụng với dung dịch NaOH dư, thu được 13,44 lít H2 (đktc) và dd A
a) Viết các ptpư xảy ra
b) Tính số gam từng chất trong hh ban đầu
c) Tính thể tích dung dịch NaOH 4M đã dùng, biết rằng người ta đã dùng dư 10ml so với thể tích cần dùng.
Bài 6: Cho 34,2g muối Al2(SO4)3 tác dụng với 250ml dd NaOH thì thu được 7,8g kết tủa keo.
Tính nồng độ mol/l của dd NaOH đã dùng.
Bài 4
Bài 5