Bài 27. Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ XIX

Bảng tóm tắt các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu của
Tên cuộc khởi nghĩa
Tầng lớp lãnh đạo
Địa bàn hoạt động
Kết Qủa
PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG
Vụ biến kinh thành Huế
Khởi nghĩa
Ba Đình
(1886 – 1887)
Khởi nghĩa
Hương Khê
(1885 -1895)
Khởi nghĩa
Bãi Sậy
(1883 – 1892)
Vua Hàm Nghi và các quan lại phe chủ chiến.
Quan lại phong kiến như Phạm Bành, Đinh Công Tráng.
Quan lại phong kiến như Cao Thắng, Phan Đình Phùng.
Quan lại phong kiến như Đinh Gia Quế, Nguyễn Thiện Thuật.

Kinh thành Huế và Các tỉnh phụ cận.
Ba làng: Mậu Thịnh, Mĩ Khê,Thượng Thọ thuộc
Huyện Nga Sơn – Thanh Hóa.
Mở rộng từ Hưng Yên tới Hải Dương, Hải Phòng,
Bắc Ninh và Quảng Yên.

Phân bố ở Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình.

Thất Bại

Thất Bại

Thất Bại

Thất Bại

BÀI 27: KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỈ XIX


- Cuộc khởi nghĩa là một loại hình đấu tranh của nhân dân ta cuối thế kỉ XIX. Đây là cuộc khởi nghĩa có thanh thế nhất vào lúc đó, gây cho thực dân Pháp nhiều thiệt hại.

- Nắm được nguyên nhân bùng nổ của cuộc khởi nghĩa dưới sự lãnh đạo của Hoàng Hoa Thám tại mảnh đất Yên Thế.

- Hiểu được diễn biến, kết quả, ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Yên Thế trong lịch sử kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta trong suốt chiều dài lịch sử.
MỤC TIÊU BÀI HỌC:
BÀI 27: KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỈ XIX

Người được mệnh danh là Hùm thiêng Yên Thế. Ông là ai?
Hùm Thiêng Yên Thế Hoàng Hoa Thám (Đề Thám) 1851 - 1913
BÀI 27: KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỈ XIX

I.KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884 – 1913)
Vị trí vùng đất Yên Thế:
- Phía Tây Bắc của tỉnh Bắc Giang.
Vùng có địa hình đồi núi hiểm trở.
2. Đặc điểm dân cư:
Đa phần là dân ngụ cư và nông dân.
- Bị bóc lột nặng nề của thực dân và phong kiến.

Để nắm được những nét cơ bản của cuộc khởi nghĩa này, một em hãy đọc SGK mục I (Trang 131 – 132).
3. Nguyên nhân khởi nghĩa:
Đời sống người dân cơ cực lầm than bị bóc lột tước đoạt ruộng đất buộc phải lên Yên Thế sinh sống.
Thực dân Pháp mở rộng chiếm đóng lại tước đoạt ruộng đất của họ lần thứ 2. Do đó người dân căm thù thực dân Pháp.
BÀI 27: KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỈ XIX

Tỉnh Bắc Giang
Vùng đất Yên Thế
Vùng đất Yên Thế
Bản đồ Hành chính tỉnh Bắc Giang
Bản đồ: Vùng đất Yên Thế
BÀI 27: KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỈ XIX

I.KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884 – 1913)
Vị trí vùng đất Yên Thế:
2. Đặc điểm dân cư:
3. Nguyên nhân khởi nghĩa:
Diễn Biến:
* Giai đoạn 1 (1884 – 1892):
- Do Đề Nắm lãnh đạo. Nghĩa quân hoạt động riêng rẽ thiếu thống nhất.
- Tháng 10/1892 Đề Nắm mất Đề Thám nên nắm quyền chỉ huy cuộc khởi nghĩa.


Khởi nghĩa gồm 3 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: từ 1884 đến 1892
+ Giai đoạn 2: từ 1893 đến 1908
+ Giai đoạn 3: từ 1909 đến 1913
BÀI 27: KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỈ XIX

I.KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884 – 1913)
Diễn Biến:


* Giai đoạn 1 (1884 – 1892):
* Giai đoạn 2 (1892 – 1908):
- Nghĩa quân vừa chiến đấu vừa gây dựng cơ sở.

- Tương quan lực lượng có sự chênh lệch buộc Đề Thám hòa hoãn với thực dân Pháp 2 lần vào tháng 10/1894 và 12/1897.

- Xây dựng củng cố đồn Phồn Xương, liên lạc với những nhà yêu nước.

* Giai đoạn 3 (1909 – 1913):
- Vụ đầu độc binh lính Pháp ở Hà Nội diễn ra, thực dân Pháp tập trung quân tấn công nên Yên Thế.

- Ngày 10/02/1913, Lãnh tụ phong trào Hoàng Hoa Thám hi sinh. Phong trào khởi nghĩa tan ra và thất bại.

BÀI 27: KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỈ XIX

I.KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884 – 1913)
Vị trí vùng đất Yên Thế:
2. Đặc điểm dân cư:
3. Nguyên nhân khởi nghĩa
Diễn Biến:
5. Nguyên nhân thất bại và Ý nghĩa lịch sử:
Nguyên nhân: Do tương quan lực lượng có sự chênh lêch và cách thức tổ chức lãnh đạo còn hạn chế.

Ý nghĩa lịch sử: Khảng định tinh thần yêu nước chống Pháp của nông dân và cuộc khởi nghĩa đã làm chậm quá trình bình định của Pháp.
BÀI 27: KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỈ XIX

 - Do nhận thấy tương quan lực lượng có sự chênh lệch cùng với đó là tháng 10/1894 nghĩa quân bắt được tên điền chủ Sét – nay nghĩa quân đã gây áp lực buộc thực dân Pháp phải tiến hành tạm hòa hoãn với ta.
 - Hòa hoãn lần thứ 2 (12/1897): Do lúc này thực dân Pháp sau nhiều lần tấn công lên Yên Thế. Lực lượng nghĩa quân bị tổn thất do đó buộc phải xin giảng hòa lần thứ 2.
BÀI 27: KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỈ XIX

Lực lượng chiến đấu
Một vài hình ảnh của lực lượng nghĩa quân (1892 -1908)
Phan Bội Châu (1867-1940)
Phan Châu Trinh (1872-1926)
Những nhà yêu nước này đã từng tìm đến Yên Thế, bắt liên lạc với Đề Thám.
Lạng Sơn
Thái Nguyên
Phồn Xương
Bắc Giang
Bắc Ninh
Vĩnh Yên
Hồ Chuối
Núi Cai Kinh
Núi Tam Dảo
10-2-1913
29-1-1909
Lược đồ: Cuộc tấn công của thực dân Pháp lên Yên Thê (1909 – 1913)
BÀI 27: KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỈ XIX

I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884 – 1913).
II. PHONG TR�O CH?NG PH�P C?A D?NG B�O MI?N N�I.
Để nắm được những nét cơ bản của phong trào này, một em hãy đọc SGK mục II (Trang 133).
Nhận xét:
Phong trào ở miền núi nổ ra muộn hơn so với các phong trào kháng Pháp ở Đồng Bằng.
Phong trào đấu tranh này được duy trì trong một thời gian khá dài gây nhiều thiệt hại cho Pháp.
Làm chậm quá trình xâm lược của thực dân Pháp và đề cao vai trò của người dân tộc thiểu số.
Tây Ninh
Thanh Hoá
Sơn La
Lai Châu
Quảng Ninh
Tây Nguyên
Hà Giang
Yên Bái
Lược đồ PT chống Pháp của đồng bào miền núi cuối TK XIX
Tuyên Quang
Nghệ An
Quảng Trị
Kiên Giang
Nam Kỳ
( Tây Ninh )
Miền Trung
(Tây Thanh Hoá )
Người Thượng, Khơ me, Xtiêng
Người Mường, người Thái
Tây Nguyên
Ê đê, Ba na
Tây Bắc
(L.Châu,S.La,..)
Người Mường, người Thái,…
Dụng B?c
( Hà Giang)
Người Mông.
Dụng B?c
(Quảng Ninh)
Người Dao, người Hoa
Dặn dò
Học thuộc bài cũ.
Đọc và tìm hiểu bài mới: “Trào lưu Duy Tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX”.
Sưu tầm các tư liệu ca dao, thơ, truyện nói về cuộc đời sự nghiệp của các nhà cải cách Duy Tân
TIẾT HỌC KẾT THÚC
XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH