Bài 27. Câu trần thuật đơn có từ là

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH
TRƯỜNG THCS THẾ GIỚI TRẺ EM
GIÁO VIÊN : TRƯƠNG HOÀNG LONG
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Câu trần thuật đơn là gì?
2. Xác định câu trần thuật đơn trong các câu sau:
a) Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ nền văn hoá lâu đời.
b) Gió nâng tiếng sáo, gió nâng cánh diều.
c) Tre là cánh tay của người nông dân.
DỰ KIẾN TRẢ LỜI
2. Xác định câu trần thuật đơn:
Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ nền văn hoá lâu đời.
TN CN VN (Câu trần thuật đơn)
b) Gió nâng tiếng sáo, gió nâng cánh diều.
CN1 CN1 CN2 VN2
c) Tre là cánh tay của người nông dân.
CN VN (Câu trần thuật đơn)
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C - V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
Tiết 112

Tiết 112:
Ti?ng Vi?t:
Câu trần thuật đơn có từ là
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
1. Tìm hiểu ví dụ: (SGK)
Bà đỡ Trần là nguười huyện Đông Triều.
CN VN

b.Truyền thuyết là loại truyện dân gian.tuưởng tuượng, kì ảo.
CN VN
c. Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
CN VN
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
CN VN
là + cụm danh từ
là + cụm danh từ
là + cụm danh từ
là + tính từ
Qua phân tích, em thấy các câu trong các ví dụ trên thuộc kiểu câu gì?
Câu trần thuật đơn
Vị ngữ trong các câu trên do những từ hoặc cụm từ loại nào tạo thành?
Câu trần thuật đơn có từ là
Hãy xác định vị ngữ trong các câu sau và cho biết vị ngữ do loại cụm từ nào tạo thành?
e) Tập thể dục là bảo vệ sức khỏe
CN VN

g) Chăm học là rất tốt.
CN VN
là + c?m tính từ
là + c?m d?ng từ
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
1. Tìm hiểu ví dụ: (SGK)
Nhận xét:
- Có 1 cụm chủ vị
- Cấu tạo của vị ngữ:
 là + cụm danh từ ( câu a,b,c)
 là + tính từ (câu d)
 là + cụm động từ (câu e)
 là + cụm tính từ (câu g)

Tiết 112:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ

a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
a. Bà đỡ Trần không phải là người huyện Đông Triều.

b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo.
b. Truyền thuyết không phải là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo.

c. Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
c. Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô chưa phải là một ngày trong trẻo, sáng sủa.

d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc khụng ph?i là dại.
Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau đây điền vào trước vị ngữ của các câu bên dưới: không, không phải, chuưa, chuưa phải
a. Bà đỡ Trần là ngưuời huyện Dông Triều.
=> Bà đỡ Trần không phải là người huyện Dông Triều.
b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có.... tưuởng tuượng, kỡ ảo.
=>Truyền thuyết không phải là loại truyện dân gian kể về các . . . .
c.Ngày thứ nam trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
=>Ngày thứ nam trên đảo Cô Tô chưa phải là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
=>Dế Mèn trêu chị Cốc không phải là dại.
?Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định thì noự kết hợp với các cụm từ: không phải, chưua phải.
Tiết 112:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
1. Tìm hiểu ví dụ: (SGK)
- Có 1 cụm chủ vị
Cấu tạo của vị ngữ:
 là + cụm danh từ ( câu a,b,c)
 là + tính từ (câu d)
 là + cụm động từ (câu e)
 là + cụm tính từ (câu g)
- Khi biểu thị ý phủ định, vị ngữ kết hợp với từ : không phải, chưa phải.
2. Ghi nhớ: (SGK/ 114)


Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tưu?ng, khái niệm....
CN VN
b. Người ta gọi chàng là Sơn Tinh
CN VN
Bài tập 1
e. Khãc lµ nhôc. Rªn, hÌn. Van, yÕu ®uèi
CN VN
Vµ d¹i khê lµ nh÷ng lò ng­êi c©m
CN VN
Trªn ®­êng ®i nh­ nh÷ng bãng ©m thÇm
NhËn ®au khæ mµ gëi vµo im lÆng.
Câu trần thuật đơn có từ là
Không phải c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ
Câu trần thuật đơn có từ là
Câu trần thuật đơn có từ là
Lưu ý
- Không phải bất kỳ câu nào có từ là đều gọi là câu trần thuật đơn có từ là.
- Câu trần thuật đơn có từ là phải là câu có từ “là” là một bộ phận của vị ngữ.
ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
II. CÁC KIỂU CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
Tiết 112:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
VN có tác dụng giới thiệu sự vật nói ở CN.
VN trình bày cách hiểu về sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở CN.
VN miêu tả đặc điểm của sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở CN.
VN thể hiện sự đánh giá đối với sự vật nói ở CN.
Câu đánh giá
Câu miêu ta?
Câu định nghĩa
Câu giới thiệu
a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều
b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về…
c. Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
Vị ngữ của câu nào trình bày cách hiểu về sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ?
Vị ngữ của câu nào có tác dụng giới thiệu sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ?
Vị ng? của câu nào thể hiện sự đánh giá đối với sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ng??
Vị ngữ của câu nào miêu tả đặc điểm, trạng thái của sự vật, hiện tưuợng, khái niệm nói ở chủ ngữ?
CÁC KIỂU CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
1. Tìm hiểu ví dụ (SGK)
Tiết 112:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
CÁC KIỂU CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
1. Tìm hiểu ví dụ
- Câu (a): câu giới thiệu
- Câu (b):câu định nghĩa
- Câu (c): câu miêu tả
- Câu (d): câu đánh giá
2. Ghi nhớ : (SGK/ 115)

Qua tìm hiểu ví dụ,
em hãy cho biết
có mấy kiểu câu trần thuật đơn
có từ là đáng chú ý?
Đó là những kiểu câu nào?
Tiết 112:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
CÁC KIỂU CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
LUYỆN TẬP
Bài 2 (trang 116 - SGK)
Tiết 112:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu trần thuật đơn có từ là ở bài tập 1. Cho biết các câu ấy thuộc những kiểu câu nào?
Thảo luận nhóm
VN
Câu định nghĩa
c) Tre là cánh tay của người nông dân.
CN
VN
Câu đánh giá
Tre cßn lµ nguån vui duy nhÊt cña tuæi th¬.
CN
VN
Câu đánh giá
Nh¹c cña tróc, nh¹c cña tre lµ khóc nh¹c cña ®ång quª.
CN
VN
Câu đánh giá
a) Ho¸n dô lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn t­îng, kh¸i niÖm....
CN
Bài tập 2 (116/SGK)
d) Bå c¸c lµ b¸c chim ri

Chim ri lµ d× s¸o sËu

S¸o sËu lµ cËu s¸o ®en

S¸o ®en lµ em tu hó

Tu hó lµ chó bå c¸c.
CN VN
CN
VN
CN
VN
CN
VN
CN
VN
Câu giới thiệu.
e. Khãc lµ nhôc. Rªn, hÌn. Van, yÕu ®uèi
CN VN

Vµ d¹i khê lµ nh÷ng lò ng­êi c©m
CN VN


Câu đánh giá
Bài tập 2/ 116/ SGK
Hà Nội là thủ đô của nước ta
Quan sát các bức tranh và đặt câu trần thuật đơn có từ là với mỗi tranh?
Bài tập 3/ 116/ SGK
Viết đoạn văn (khoảng 5 đến 7 câu) tả một người bạn của em, trong đoạn văn có ít nhất một câu trần thuật đơn có từ là. Nêu tác dụng của câu trần thuật đơn có từ là trong đoạn văn.
Chắt cọt là người bạn thân nhất của tôi. Bạn Chắt cọt cùng lớp với tôi từ những ngày ở trường mầm non. Chắt cọt cao lớn hơn tôi nhiều. Chắt cọt có nước da trắng hồng, khuôn mặt khá xinh. Chắt cọt là học sinh giỏi của lớp. Các bạn trong lớp đều quý mến Chắt cọt .
Củng cố
Hướng dẫn chuẩn bị cho tiết học tiếp theo
- Học thuộc ghi nhớ, nắm được đặc điểm, các kiểu câu của câu trần thuật đơn có từ là
- Tập viết đoạn văn tả người, có sử dụng ít nhất một câu trần thuật đơn có từ là
- Chuẩn bị: kiểm tra 1 tiết Tiếng Việt (tiết 118)
CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HS
CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC GIỎI
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ GIÁO ĐÃ THAM DỰ TIẾT HỌC