Bài 27. Câu trần thuật đơn có từ là

Một số quy định
*/ Phần cần phải ghi vào vở:
- Các đề mục.
-Khi nào xuất hiện biểu tượng
*/ Tập trung trong khi thảo luận nhóm .
*/ Sử dụng biển xanh đỏ(đúng- đỏ ; sai- xanh).

Kiểm tra bài cũ
*/ Chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu trả lời sau:
C. Câu có từ hai kết cấu C-V trở lên , dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
D. Câu do một cụm C-V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
A. Câu có từ hai kết cấu C-V trở lên .
1/ Câu trần thuật đơn là:
B. Câu có từ hai kết cấu C-V trở lên, mỗi kết cấu C-V làm thành một vế câu, chúng không bao hàm lẫn nhau.
Kiểm tra bài cũ
2/ Trong các câu sau, những câu nào là câu trần thuật đơn ?
A. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
B. Tôi đi học, còn bé em đi nhà trẻ.
C. Chim én về theo mùa gặt.
D. Hà Nội là thủ đô của nước Việt Nam.
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
a) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
b) Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo.
d) Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
I/ Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
1. Ví dụ.
(Con hổ có nghĩa- Vũ Trinh)
(Theo Ngữ văn 6, tập một)
(Cô Tô - Nguyễn Tuân)
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
a) Bà đỡ Trần
b) Truyền thuyết
I/ Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
1. Ví dụ.
(Con hổ có nghĩa- Vũ Trinh)
(Theo Ngữ văn 6, tập một)
d) Dế Mèn trêu chị Cốc
c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô
(Cô Tô - Nguyễn Tuân)
là người huyện Đông Triều.
kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố

tưởng tượng, kì ảo.
là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự
là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
là dại.
Vị ngữ của các câu trên do những từ hoặc cụm từ loại nào tạo thành ?
?
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
- VN= là +
Vị ngữ:
ở câu a, b, c: là + cụm danh từ.
ở câu d: là + tính từ.
I/ Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
1. Ví dụ.
*/ Nhận xét.
Qua phân tích các ví dụ trên em rút ra kết luận gì về đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là ?
?
2. Ghi nhớ.
DT (CDT)
ĐT (CĐT)
TT (CTT)
Trong câu trần thuật đơn có từ là:

Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
a) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
b) Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo.
d) Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
I/ Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
1. Ví dụ.
(Con hổ có nghĩa- Vũ Trinh)
(Theo Ngữ văn 6, tập một)
(Cô Tô - Nguyễn Tuân)
Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau đây điền vào trước vị ngữ của các câu trên: không, không phải, chưa, chưa phải.
?
a) Bà đỡ Trần không phải là người huyện Đông Triều.
b) Truyền thuyết không phải là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo.
c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô chưa phải là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
d) Dế Mèn trêu chị Cốc không phải là dại.
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
- VN = là +
I/ Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
1. Ví dụ.
2. Ghi nhớ.
DT (CDT)
ĐT (CĐT)
TT (CTT)
- (không phải, chưa phải) + (là +DT(CDT).)
Trong câu trần thuật đơn có từ là:
Cụm từ phủ định
VN

Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
Trong câu trần thuật đơn có từ là:
-Vị ngữ thường do từ là kết hợp với danh từ (cụm danh từ) tạo thành. Ngoài ra, tổ hợp giữa từ là với động từ (cụm động từ) hoặc tính từ (cụm tính từ),.cũng có thể làm vị ngữ.
-Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các cụm từ không phải, chưa phải.
I/ Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
1. Ví dụ.
2. Ghi nhớ.
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
II/ các kiểu câu trần thuật đơn có từ là.
a)Bà đỡ Trần
b) Truyền thuyết
(Con hổ có nghĩa- Vũ Trinh)
(Theo Ngữ văn 6, tập một)
d) Dế Mèn trêu chị Cốc
c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô
(Cô Tô - Nguyễn Tuân)
VN
CN
CN
VN
VN
VN
là người huyện Đông Triều.
đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố
là loại truyện dân gian
ngày trong trẻo, sáng sủa.
là dại.
kể về các nhân vật và sự
kiện có liên quan
tưởng tượng, kì ảo.
CN
CN
là một
Đọc các câu vừa phân tích ở bên trái và trả lời câu hỏi ở bên phải.
Vị ngữ của câu nào ?
-Trình bày cách hiểu về sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ ?
-Có tác dụng giới thiệu sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ ?
-Miêu tả đặc điểm, trạng thái của sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ ?
-Thể hiện sự đánh giá đối với sự vật ,hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ ?
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
II/ các kiểu câu trần thuật đơn có từ là.
a)Bà đỡ Trần
b) Truyền thuyết
(Con hổ có nghĩa- Vũ Trinh)
(Theo Ngữ văn 6, tập một)
d) Dế Mèn trêu chị Cốc
c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô
(Cô Tô - Nguyễn Tuân)
VN
CN
CN
VN
VN
VN
là người huyện Đông Triều.
đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố
là loại truyện dân gian
ngày trong trẻo, sáng sủa.
là dại.
kể về các nhân vật và sự
kiện có liên quan
tưởng tượng, kì ảo.
CN
CN
là một
-Trình bày cách hiểu về sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ .
-Có tác dụng giới thiệu sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ .
-Miêu tả đặc điểm, trạng thái của sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ .
-Thể hiện sự đánh giá đối với sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ .
Vị ngữ:
Câu giới thiệu
Câu định nghĩa
Câu miêu tả
Câu đánh giá
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
I/ Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
II/ các kiểu câu trần thuật đơn có từ là.
Ghi nhớ
Có một số kiểu câu trần thuật đơn có từ là đáng chú ý như sau:
- Câu định nghĩa;
- Câu giới thiệu;
- Câu miêu tả;
- Câu đánh giá.
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
I/ Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
II/ các kiểu câu trần thuật đơn có từ là.
III/ luyện tập.
Bài tập 1: Chọn đáp án đúng nhất trong các đáp án sau.
1) Câu trần thuật đơn có từ là là câu có đặc điểm:
B/ Tổ hợp giữa từ là với động từ( cụm động từ) hoặc tính từ (cụm tính từ),. cũng có thể làm vị ngữ.
D/ Cả 3 đáp án A, B, C.
A/ Vị ngữ thường do từ là kết hợp với danh từ (cụm danh từ) tạo thành.
C/ Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định nó kết hợp với các cụm từ :không phải, chưa phải.
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
I/ Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
II/ các kiểu câu trần thuật đơn có từ là.
III/ luyện tập.
Bài tập 1: Chọn đáp án đúng nhất trong các đáp án sau.
2) Câu nào không là câu trần thuật đơn có từ là ?
B/ Chiến mã là ngựa dùng trong chiến trận.
D/ Thạch Sanh là người có tình, có nghĩa, hết lòng vì mọi người.
A/ Bố em là công nhân còn mẹ em là giáo viên.
C/ Đất rừng phương Nam là truyện dài của Đoàn Giỏi.
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
I/ Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
II/ các kiểu câu trần thuật đơn có từ là.
III/ luyện tập.
Bài tập 2: Các câu sau là câu trần thuật đơn có từ là đúng hay sai ?
b/ Mị Nương là người con gái xinh đẹp tuyệt trần.
d/ Chàng không phải là Sơn Tinh.
a/ Hà Nội là thủ đô của nước Việt Nam.
c/ Người ta gọi chàng là Thạch Sanh.
Đúng
Sai
Đúng
Sai
Sai
Đúng
Đúng
Sai
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
III/ luyện tập.
Bài tập 3: Tìm câu trần thuật đơn có từ là trong những câu dưới đây. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu vừa tìm được. Cho biết các câu ấy thuộc những kiểu nào ?
d) Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối
c)Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay tại quê nhà. (Thánh Gióng)
b)Người ta gọi chàng là Sơn Tinh.
a)Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. (Ngữ văn 6, tập 2)
(Sơn Tinh, Thuỷ Tinh)
Và dại khờ là những lũ ngươì câm
Trên đường đi như những bóng âm thầm
Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng.
(Tố Hữu)
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
III/ luyện tập.
Bài tập 2: Tìm câu trần thuật đơn có từ là trong những câu dưới đây. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu vừa tìm được. Cho biết các câu ấy thuộc những kiểu nào ?
d) Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối
a)Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một

sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. (Ngữ văn 6, tập 2)
Và dại khờ là những lũ ngươì câm
-Câu d) là câu trần thuật đơn có từ là(câu đánh giá).
CN
VN
-Câu a) là câu trần thuật đơn có từ là(câu định nghĩa).
CN
VN
CN
VN
VN
CN
CN
VN
Bài tập 4: Viết đoạn văn ngắn(5- 7 câu) về thủ đô Hà Nội, trong đoạn văn có sử dung ít nhất một câu trần thuật đơn có từ là và cho biết đó là kiểu câu gì.
Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là
III/ luyện tập.
Hướng dẫn về nhà:
I/ Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
II/ các kiểu câu trần thuật đơn có từ là.
- Học thuộc 2 ghi nhớ SGK.
- Làm các bài tập còn lại trong SGK.
- Soạn bài Lao xao - Duy Khán.