Bài 27. Câu trần thuật đơn có từ là

ật
Chào mừng quý Thầy Cô
và các em Học sinh
Giáo viên thực hiện: H’ New KTla
Trường : THCS Đinh Tiên Hoàng.
04/04/2010
Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Thế nào là câu trần thuật đơn? Cho ví dụ.
Câu 2: Cho biết câu sau có phải là câu trần thuật đơn không? Vì sao?
- Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được.
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C – V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
Không. Đây là câu trần thuật ghép, vì nó có hai cụm C – V
- Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được.
/
C
V
C
V
/
Tiết 112:
Tiếng việt:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
Tiết 112:
Tiếng việt:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
I. Đăc điểm của câu trần thuật đơn từ là
1. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
Em hãy lần lượt xác định các thành phần chính của những câu sau?
a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
//
C
V
Con hổ có nghĩa
Tiết 112:
Tiếng việt:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
I. Đăc điểm của câu trần thuật đơn từ là
1. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu:
b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về…kì ảo.
b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo.

Sơn Tinh – Thủy Tinh
Thánh gióng
//
C
V
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
Cảnh hoàng hôn trên đảo Cô Tô
//
C
V
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
Dế Mèn gây cái chết oan cho Dế Choắt
//
C
V
a. Bà đỡ Trần // là người huyện Đông Triều.
Tiết 112:
Tiếng việt:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
1. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu:
2. Nhận xét về cấu tạo của các vị ngữ trên:
I. Đăc điểm của câu trần thuật đơn từ là
a. Bà đỡ Trần // là người huyện Đông Triều.
Vị ngữ của những câu sau gồm có từ là kết hợp với những từ loại nào?
Là + Cụm danh từ
b. Truyền thuyết // là loại truyện dân gian kể về…kì ảo.
Là + cụm danh từ
c. Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô// là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
 Là + Cụm danh từ
d. Dế Mèn trêu chị Cốc// là dại.
 Là + Tính từ
e. Đi// là di chuyển.
 Là + Động từ
Vị ngữ của câu trần thuật đơn có từ là có đặc điểm gì ?
 Vậy vị ngữ của câu trần thuật đơn có từ là thường do từ là kết hợp với danh từ, động từ, tính từ… hoặc với cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ….
Tiếng việt:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
1. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu:
I. Đăc điểm của câu trần thuật đơn từ là
2. Nhận xét về cấu tạo của các vị ngữ trên:
3. Chọn những từ mang ý nghĩa phủ định điền vào trước vị ngữ của những câu sau: (không, không phải, chưa, chưa phải)
Em hãy chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp không, không phải, chưa, chưa phải điền vào trước các vị ngữ của các câu sau?
Trước vị ngữ có thể chen các cụm từ: không phải, chưa phải để biểu thị ý phủ định.
a. Bà đỡ Trần ……………… là người huyện Đông Triều.
b. Truyền thuyết……………..là loại truyện dân gian kể về…kì ảo.
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô…………..là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc ..…………… là dại.
không phải
không phải
chưa phải
không phải
Vậy theo em câu trần thuật đơn có từ là có những đặc điểm gì?
Ghi nhớ 1 SGK T114
Để biểu thị ý phủ định trong câu trần thuật đơn có từ là chúng ta phải làm gì?
Tiếng việt:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
1. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu:
I. Đăc điểm của câu trần thuật đơn từ là
2. Cấu tạo của vị ngữ trên:
3.
Trước Vị ngữ có thể chen các cụm từ: không phải, chưa phải để biểu thị ý phủ định.
Không phải là bất kì câu nào có từ là đều được coi là câu trần thuật đơn có từ là (câu luận) .
BÀI TẬP NHANH:
Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau
Cây tre là người bạn thân của nhân dân Việt Nam.
Chúng ta nói dối là không nên.
Nó vẫn thường gọi tôi là mèo.
C
V
//
//
C
V
//
C
V
Em hãy tìm những câu đơn có từ là trong bài tập trên?
Chú ý:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
I. Đăc điểm của câu trần thuật đơn có từ là
II. Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là:

4. VN thể hiện sự đánh giá đối với
sự vật, hiện tượng, khía niệm nói
ở CN.

3. VN miêu tả đặc điểm của sự vật,
trạng thái của sự vật hiện tượng,
khái niệm nói ở CN.

2. Vị ngữ có tác dụng giới thiệu sự
vật, hiện tượng, khái niệm nói ở
chủ ngữ.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là
một ngày trong trẻo, sáng sủa.
b. Truyền thuyết là loại truyện dân
gian kể về…kì ảo
a. Bà đỡ Trần là người huyện
Đông Triều
1. Vị ngữ trình bày cách hiểu về
sự vật, hiện tượng, khái niệm nói
ở chủ ngữ.
Nối những câu của cột A với đặc điểm của vị ngữ được nêu ở cột B sao cho phù hợp?
2.THẢO LUẬN 2 phút
A
B
Theo em có mấy kiểu câu trần thuật đơn có từ là?
Ghi nhớ 2 SGK T 115
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
I. Đăc điểm của câu trần thuật đơn từ là
II. Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là:
III. Luyện tập:
Bài tập 1/115
Tìm những câu trần thuật đơn có từ là trong những câu dưới đây?
a. Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
c. Tre là cánh tay của người nông dân [...].
Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.
[... ] Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng
quê.
b. Người ta gọi chàng là Sơn Tinh
d) Bồ các là bác chim ri
Chim ri là dì sáo sậu
Sáo sậu là cậu sáo đen
Sáo đen là em tu hú
Tu hú là chú bồ các
đ. Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở quê nhà.
e) Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối
Và dại khờ là những lũ người câm
Trên đường đi những bóng âm thầm
Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng.
a
c
d
e
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
I. Đăc điểm của câu trần thuật đơn từ là
II. Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là:
III. Luyện tập:
Bài tập 2/115
Xác định chủ ngữ, vị ngữ và các kiểu câu trần thuật đơn có từ là vừa tìm được?
c. Tre là cánh tay của người nông dân [...].

Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.

[... ] Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê.
a. Hoán dụ là gọi tên … cho sự diễn đạt.
//
C
V
 Kiểu câu định nghĩa.
//
C
V
//
C
V
//
C
V
 Kiểu câu đánh giá
I. Đăc điểm của câu trần thuật đơn từ là
II. Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là:
III. Luyện tập:
Bài tập 2/115
d) Bồ các là bác chim ri

Chim ri là dì sáo sậu

Sáo sậu là cậu sáo đen

Sáo đen là em tu hú

Tu hú là chú bồ các
Chim tu hú
Chim sáo sậu
Chim ri
Sáo đen
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
//
C
V
//
C
V
//
C
V
//
C
V
//
C
V
 Câu giơí thiệu
I. Đăc điểm của câu trần thuật đơn từ là
III. Luyện tập:
Bài tập 2/115
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
II. Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là:
e) Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối

Và dại khờ là những lũ người câm

Trên đường đi những bóng âm thầm
Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng.
//
C
V
C
V
C
V
C
//
V
Những câu sau đây có thể đổi vị trí chủ ngữ, vị ngữ cho nhau được không?
Bài tập bổ sung
Bạn Linh là lớp trưởng lớp 6a4
C
V
Lớp trưởng lớp 6a4 là bạn Linh
C
V
So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương

đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
//
C
V
 Đối chiếu sự vật, sự viêc này…… là so sánh
//
* Quan hệ giữa chủ ngữ và vị ngữ trong câu trần thuật đơn có từ là rất đa dạng thường ở những câu đinh nghĩa, câu giới thiệu và một số trương hợp ở câu đánh giá chủ ngữ và vị ngữ có thể đổi vị trí cho nhau.
C
V
Những câu sau đây có thể đổi vị trí chủ nhữ, vị ngữ cho nhau được không?
VỀ NHÀ:
Làm các bài tập còn lại.
- Học thuộc lòng đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là
- Nắm rõ các kiểu câu trần thuật đơn có từ là
- Soạn bài tiếp theo: Câu trần thuật đơn không có từ là