Bài 27. Câu trần thuật đơn có từ là

NGỮ VĂN 6 – TIẾT 120

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
CÓ TỪ LÀ
GIÁO VIÊN : ĐẶNG NGỌC THÙY
PHÒNG GIÁO DỤC THỊ XÃ SÔNG CẦU
TRƯỜNG THCS TRIỆU THỊ TRINH
Câu 1 : Trong những ví dụ sau, trường hợp nào không phải là câu trần thuật đơn?
A. Hoa cúc nở vàng vào mùa thu.
B. Hạnh phúc là đấu tranh.
C. Tôi đi học , còn em bé đi nhà trẻ.
D. Những dòng sông đỏ nặng phù sa.

Câu 2: Cho câu sau:
“Rồi tre lớn lên , cứng cáp , dẻo dai , vững chắc.”
Có phải câu trần thuật đơn không ?
A. Có B. Không
KIỂM TRA BÀI CŨ
Tiết 120 TV
Câu trần thuật đơn có từ là .
Tiết 120
TV
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ


I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ “là”:
1. Khảo sát VD :

a) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)

b) Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ , thường có yếu tố tưởng tượng , kì ảo.

(Theo Ngữ văn 6, tập một)

c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo , sáng sủa.

(Nguyễn Tuân)

d) Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.

Tiết 120
TV
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ

Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều
(Vũ Trinh)
//
C V
b.Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng .cho sự diễn đạt.
(Ngữ văn 6, tập hai)
//
C V
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
(Nguyễn Tuân)
//
C V
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
//
C V
VN của các câu trên do những từ hoặc cụm từ nào tạo thành?
là + CDT
là + CĐT
là + CDT
là + T T
Tiết 120
TV
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
là + DT (CDT)
là + ĐT (CĐT)
là + TT (CTT)

I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là :

1. Kh?o sỏt VD :
2. Nh?n xột :
Trong câu trần thuật đơn có từ là:
+ VN thường được tạo thành bởi:
Chọn những từ, cụm từ phủ định ( không, không phải, chưa, chưa phải ) thích hợp để điền vào ch? tr?ng trước VN của các câu sau:
Khi biểu thị ý phủ định thì VN kết hợp với từ , c?m t? nào?
Anh ấy // là một cầu thủ xuất sắc.


Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô // là một ngày trong trẻo,
sáng sủa.
C V
C V
-> Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
-> Anh ấy là một cầu thủ xuất sắc.
chưa phải
không phải
Tiết 120
TV
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ

I . Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là :
1. Kh?o sỏt VD :
2. Nh?n xột :
Trong câu trần thuật đơn có từ là:
+ VN thường được cấu tạo bởi:
là + DT (C D T)
là + ĐT (C Đ T)
là + TT (C T T)
+ Khi VN biểu thị ý phủ định thì kết hợp với các cụm từ : không phải, chưa phải.
* Ghi nhớ / 114 ( Sgk )
Tiết 120
TV
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ

Bài tập

A. Tự học // là biện pháp tích cực nhất giúp ta tiến bộ .
C V ( là + CĐT )
Người ta // gọi chàng là Sơn Tinh .
C V ( C ĐT )
( Sơn Tinh , Thủy Tinh )
C. Đất nước // là nơi dân mình đoàn tụ
C V ( là + CDT )
( Nguyễn Khoa Điềm )
B
BT 1 : Câu nào không phải câu trần thuật đơn có từ là ?

BT 2 : Có hai bạn tranh luận hai câu sau:

1. Chú Tư là người Hà Nội .
2. Chú Tư , người Hà Nội .

Nam : chỉ có câu 1 là kiểu câu trần thuật đơn có từ là .
Hoa : hai câu đều là câu trần thuật đơn có từ là nhưng câu 2 lược bớt từ là.
Theo em , ai đúng ? ai sai ? Vì sao ?
* Đây là kiểu câu giới thiệu thường sử dụng trong hội thọai khi ngữ cảnh đã rõ ràng . Vì vậy , cả hai câu đều là câu trần thuật đơn .
* Dấu phẩy ở câu 2 có tác dụng thay từ là , đồng thời tăng tính khẳng định cao hơn .
Tiết 120
TV
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
I .Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là:
II . Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là :
1. Kh?o sỏt VD :
Khóc // là nhục.
C V
2. Danh từ // là những từ chỉ người, vật, hiện tượng, khái niệm.
C V
3. Tre // là cánh tay của người nông dân.
C V
4. Bạn Lan // là người có mái tóc dài , óng ả.
C V

Nối mục đích c?a VN ? cột A với câu ở cột B sao cho đúng :


Câu miêu tả
Câu đánh giá
Câu định nghĩa
Câu giới thiệu
Tiết 120
TV
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
I. §Æc ®iÓm cña c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ:
II. C¸c kiÓu c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ :
1. Khảo sát VD :

2. Nhận xét :
Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là :
Câu định nghĩa
Câu giới thiệu
Câu đánh giá
* Ghi nhớ / 115 ( Sgk )
Câu miêu tả
Câu định nghĩa
Câu giới thiệu
Câu miêu tả
Câu đánh giá
Truyền thuyết
Bà đỡ
Ngày thứ năm
Dế Mèn
Tiết 120
TV
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ

III. Luy?n t?p
BT1. Tìm câu trần thuật đơn có từ là trong những câu dưới đây :
c) …Tre còn là nguồn vui duy nhất của trẻ thơ
… Nhạc của trúc , nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê .
( THÉP MỚI )

đ) Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở quê nhà .
(THÁNH GIÓNG )
e) Khóc là nhục . Rên , hèn . Van , yếu đuối
Và dại khờ là những lũ người câm
Trên đường đi như những bóng âm thầm
Nhận đau khổ mà gửi vào im lặng .
( TỐ HỮU )
C
e
BT2 : Xác định CN ,VN những câu trần thuật đơn vừa tìm được . Các câu ấy thuộc kiểu câu nào ?
b) Người ta gọi chàng là Sơn Tinh
( SƠN TINH , THỦY TINH )
III. Luyện tập
BT2 : Xác định CN ,VN những câu trần thuật đơn vừa tìm được .Các câu ấy thuộc kiểu câu nào ?
c ) … Tre // còn là nguồn vui duy nhất của trẻ thơ .
C V
Câu giới thiệu

… Nhạc của trúc , nhạc của tre // là khúc nhạc của đồng quê .
C V
( Thép Mới )
Câu giới thiệu
III. Luyện tập
BT2 : Xác định CN ,VN những câu trần thuật đơn vừa tìm được .Các câu ấy thuộc kiểu câu nào ?
e ) …Rên //, hèn
C V

Van // , yếu đuối
C V
Và dại khờ // là những lũ người câm
C V
Câu đánh giá
( Tố Hữu )
Bài vừa học :
- Đặc điểm câu TTĐ có từ là .

- Các kiểu câu TTĐ có từ là . Tập đặt câu .
- BT 2a d ; BT3 .
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC


Anh Thu l� m?t h?c sinh thơng minh c?a l?p em. Nam h?c v?a qua , b?n d?t danh hi?u h?c sinh gi?i tồn tru?ng . Mơn h?c n�o , b?n cung h?c t?t . D?c bi?t , b?n t? ra l� m?t h?c sinh cĩ nang khi?u v? �m nh?c. ? l?p, b?n cham ch� nghe gi?ng d? n?m v?ng ki?n th?c . V? nh�, b?n t? gi�c l�m c�c b�i t?p. C? l?p em , ai cung qu� m?n b?n .
BT 3
Viết đoạn văn ngắn ( 5 – 7 ) câu để tả người bạn của em có dùng ít nhất một câu trần thuật đơn có từ là . Nêu tác dụng của câu TT Đ đó .



Bài sắp học ( Văn ) LAO XAO .
- Đọc VB .
- Nghệ thuật miêu tả cảnh vườn quê chớm hè .
- Nghệ thuật miêu tả các loài chim .
- Chất văn hóa dân gian .
Bài học kết thúc
Cảm ơn quí thầy cô.
Tạm biệt
thầy, cô cùng các em.
Chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em