Bài 27. Câu trần thuật đơn có từ là

Tiết 112:

Câu trần thuật đơn

có từ "là"




a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.


b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật . kì ảo.


c. Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.



d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.


( là + cụm danh từ )
c
(là + tính từ)
Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong các câu sau?
c
v
v
V
( là + cụm danh từ )
C
V
( là + cụm danh từ )
Ghi nhớ:
- Vị ngữ thường do từ là kết hợp với danh từ (cụm danh từ) tạo thành.
Ngoài ra, còn có thể là tổ hợp giữa từ là với động từ (cụm động từ)
hoặc tính từ (cụm tính từ),.làm vị ngữ;
C
Vị ngữ của các câu trên do từ ngữ nào tạo thành?
Chọn từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp điền vào trước các vị ngữ xem ý nghĩa của các câu như thế nào?
a. Bà đỡ Trần không phải là người huyện Đông Triều.
b. Truyền thuyết không phải là loại truyện dân gian kể về các sự việc..kỳ ảo.
c. Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô không phải là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc không phải là dại.
Câu phủ định
Câu phủ định
Câu phủ định
Câu phủ định
Ghi nhớ: Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với cụm từ phủ định: không phảI, chưa phải.
Trong các câu trên, câu nào là câu giới thiệu? Câu nào là câu nêu định nghĩa? Câu nào là câu miêu tả? Câu nào là câu đánh giá?
a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật . kì ảo.
c. Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
Câu giới thiệu
V
( là + cụm danh từ )
C
C
V
( là + cụm danh từ )
Câu định nghĩa
( là + cụm danh từ )
Câu miêu tả
c
v
c
(là + tính từ)
Câu đánh giá
v
Ghi nhớ: Có một số kiểu câu trần thuật đơn có từ là đáng chú ý sau:
- Câu định nghĩa; Câu giới thiệu; Câu miêu tả; Câu đánh giá.
Bài tập 1:
Tìm câu trần thuật đơn có từ "là" trong những câu dưới đây? Phân tích CN, VN ?
Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật ,

hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình,

gợi cảm cho sự diễn đạt.
(Ngữ Văn 6 tập II).
b. Người ta gọi chàng là Thuỷ Tinh.

(Sơn Tinh, Thuỷ Tinh).
c. Tre là cánh tay của người nông dân {.}.

Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.

{.} Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc đồng quê.

(Thép Mới).
C
C
C
C
C
V
V
V
V
V
(là + cụm ĐT)
Là câu TTĐ có từ "là"
(ĐT)
Không phải là câu TTĐ có từ "là"
(là + CDT)
Là câu TTĐ có từ "là"
(là + CĐT)
Là câu TTĐ có từ "là"
Là câu TTĐ có từ "là"
(là + CDT)
Qua bài tập 1 phần b em có nhận xét gì về câu TTĐ có từ "là" ?
Không phải bất kì câu nào có từ "là" đều là câu TTĐ có từ "là". Từ "là" phải là một bộ phận của VN. VN ở câu b là ĐT.
Chú ý
Bài tập 2:
Xác định CN, VN trong các câu TTĐ có từ "là" vừa tìm được ? Cho biết các câu ấy thuộc những kiểu nào ?
a. Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng,khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

c. Tre là cánh tay của người nông dân.
Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.
Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê.
Câu định nghĩa
Câu miêu tả.
Viết một đoạn văn từ 5 đến 7 câu tả một người bạn của em, trong đó có sử dụng ít nhất một câu TTĐ có từ "là". Nêu tác dụng cuả câu TTĐ có từ "là" trong đoạn văn đó.
Bài tập 3:
Học thuộc ghi nhớ và hoàn thiện bài tập.
Chuẩn bị bài sau: "Lao xao".
Dặn dò: