Bài 27. Câu trần thuật đơn có từ là

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo
và các em học sinh về tham dự tiết học này

Kiểm tra bài cũ
1. Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C - V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
A. Dỳng
B. Sai
2. Cõu "S?u riờng l� lo?i trỏi quý c?a Mi?n Nam" thu?c lo?i cõu don gỡ?
A. Cõu k? C. Cõu gi?i thi?u
B. Cõu t? D. Cõu c?u khi?n
3. Cõu n�o sau dõy khụng ph?i cõu tr?n thu?t don?
A. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời.
B. Tre ăn ở với người, đời đời kiếp kiếp.
C. Tre là cánh tay của người nông dân.
D. Buổi đầu không một tác sắt trong tay, tre là tất cả, tre là vũ
khí.
/
C V
Tiết 116:
Câu trần thuật đơn có từ “là”
1. Ví dụ:
a. Chị tôi là bác sĩ.
b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởnng tượng kì ảo . (Theo Ng÷ v¨n 6, tËp hai)
c. Nắng xuân là ấm áp, dễ chịu đấy.
d. DÕ MÌn trªu chÞ Cèc lµ d¹i.
đ. Nhiệm vụ của học sinh là học tập.
e. Tập thể dục là góp phần bảo vệ sức khỏe.
Chị tôi là bác sĩ.
/
b.Truyền thuyết là loại truyện . . . có yếu tố tưởng tượng kì ảo.
(Theo Ng÷ v¨n 6, tËp hai)
/
C V
c. Nắng xuân là ấm áp, dễ chịu đấy.
/
C V
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
/
C V
là + DT
là + CDT
là + CTT
là + TT
đ. Nhiệm vụ của học sinh là học tập.
/
C V
là + DT
C V
e. Tập thể dục là góp phần bảo vệ sức khỏe.
là + CDT
C V
/
là + DT (CDT)
là + ĐT (CĐT)
là + TT (CTT)


2. Nh?n xột:
- Trong câu trần thuật đơn có từ là:
+ Vị ngữ thường được tạo thành bởi:
Chị tôi là bác sĩ.

/
C V
b.Truyền thuyết là loại truyện . . . có yếu tố tưởng tượng kì ảo.
/
C V
c. N?ng xuõn l� ?m ỏp, d? ch?u d?y.

/
C V
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
/
C V
Chọn những từ, cụm từ phủ định (không, không phải, chưa, chưa phải) thích hợp để điền vào trước vị ngữ của các câu sau:
Chị tôi là bác sĩ.
b. Truyền thuyết là loại truyện . . .có yếu tố tưởng tượng kì ảo
c. N?ng xuõn l� ?m ỏp, d? ch?u d?y.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
. . . . . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .. . .
. . . . . . . .
không phải
không phải
chưa phải
không phải

2. Nh?n xột:
- Trong câu trần thuật đơn có từ là:
+ Vị ngữ thường được cấu tạo bởi:
là + DT(CDT)
là + ĐT(CĐT)
là + TT(CTT)
+ Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định thì kết hợp với các cụm từ: khụng ph?i, chua ph?i.
* Ghi nhớ: (SGK trang 114)

Vớ d?:
Vua nh? cụng on phong l� Phự D?ng Thiờn Vuong v�

l?p d?n th? ngay ? quờ nh�.
C V
(Nối phụ ngữ với thành phần trung tâm )
-> Khụng ph?i cõu tr?n thu?t don cú t? l�
Chú ý: Không phải bất kì câu trần thuật đơn nào có từ là đều được gọi là câu trần thuật đơn có là.
Tập thể dục là góp phần bảo vệ sức khỏe.
C V
/
/
C V
b. Truy?n thuy?t/ l� lo?i truy?n dõn gian k? v? cỏc nhõn v?t v� s? ki?n cú liờn quan d?n l?ch s? th?i quỏ kh?, thu?ng cú y?u t? tu?ng tu?ng kỡ ?o .
C V
d. Dế Mèn trêu chị Cốc/ là dại.
C V
C V
1/ Vị ngữ của câu trình bày cách hiểu về sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ.
2/ Vị ngữ của câu có tác dụng giới thiệu sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ.
3/ Vị ngữ của câu thể hiện sự đánh giá đối với sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ.
4/ Vị ngữ của câu miêu tả đặc điểm trạng thái của sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ.
Giới thiệu
Dịnh nghĩa
Miêu tả.
Đánh giá .
Chị tôi là bác sĩ.
c. N?ng xuõn / l� ?m ỏp, d? ch?u d?y.
Có 4 kiểu câu trần thuật đơn có từ là đáng chú ý:
+ Câu định nghĩa;
+ Câu giới thiệu;
+ Câu miêu tả;
+ Câu đánh giá.
* Ghi nhớ: SGK trang 115
2. Nh?n xột:
Kiểm tra bài cũ
Câu trần thuật
đơn là gì?
1. Nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
+ Vị ngữ thường được cấu tạo bởi: là + DT (CDT)
là + ĐT (CĐT)
là + TT (CTT)
+ Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các cụm từ không phải, chưa phải.
2. Có mấy kiểu câu trần thuật đơn có từ là? Đó là những kiểu câu nào?
Câu định nghĩa;
Câu giới thiệu;
Câu miêu tả;
Câu đánh giá.
Bài tập 1: Tìm câu trần thuật đơn có từ là trong nh?ngcõu dưới
đây. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong câu trần thuật đơn có từ là vừa
tìm được. Cho biết các câu ấy thuộc kiểu câu nào?
-> Câu d?nh nghia
a/ Hoỏn d? l� g?i tờn s? v?t, hi?n tu?ng, khỏi ni?m b?ng tờn c?a m?t s? v?t, hi?n tu?ng, khỏi ni?m khỏc cú quan h? g?n gui v?i nú nh?m tang s?c g?i hỡnh, g?i c?m cho s? di?n d?t.
/
C V
b/ Ngu?i ta g?i ch�ng l� Son Tinh
-> Câu dỏnh giỏ
-> Khụng ph?i cõu tr?n thu?t don cú t? l�
/
/
/
C V
C V
C V
c/ Khúc l� nh?c. Rờn, hốn. Van, y?u du?i
V� d?i kh? l� lu ngu?i cõm
Trờn nh?ng du?ng di l� nh?ng búng õm th?m
Nh?n dau kh? m� g?i v�o im l?ng
(Nối phụ ngữ với TP trung tâm)
/
/
C V
C V
-> Câu dỏnh giỏ
Bài tập 2: Vi?t m?t do?n van ng?n t? ba d?n nam cõu t? m?t ngu?i b?n c?a em, trong dú cú ớt nh?t 1 cõu tr?n thu?t don cú t? "l�". Nờu tỏc d?ng c?a cõu tr?n thu?t don cú t? "l�" trong do?n van.
Em là bông hồng nhỏ
Em sẽ là mùa xuân của m?(1). Em sẽ là màu nắng của cha(2). Em đến trường học bao điều lạ(3). Môi biết cười là những nụ hoa(4). Trang sách hồng nằm mơ màng ngủ(5). Em gối đầu trên những vần thơ(6). Em thấy mình là hoa hồng nhỏ(7). Bay giữa trời làm mát ngày qua(8). Trời mênh mông, đất hiền hòa(9). Bàn chân em đi nhè nhẹ(10). Đưa em vào tình người bao la(11). Cây có rừng bầy chim làm tổ(12). Sông có nguồn từ suối chảy ra(13). Tim mỗi người là quê nhà nhỏ(14). Tình nồng thắm như mặt trời xa(15).
Bài hát:
/
/

bài t?p tR?C NGHI?M
1. Cõu tr?n thu?t don cú t? l�: v? ng? thu?ng do t? l� k?t h?p v?i danh t?(c?m danh t?) t?o th�nh. Ngo�i ra, t? h?p gi?a t? l� v?i d?ng t?(c?m d?ng t?) ho?c tớnh t? v?i(c?m tớnh t?), . . Cung cú th? l�m v? ng?.
A. Dỳng
B. Sai
2. Có mấy kiểu trần thuật đơn có từ là?
A. Ba C. Năm
B. Bốn D. Sáu
3. Câu nào dưới đây là câu trần thuật đơn có từ là?
Người ta nói Chèo Bẻo là kẻ cắp.
Kẻ cắp hôm nay gặp bà già.
Tre là bạn của nông dân, tre là bạn của nhân dân Việt Nam.
Mẹ là ngọn gió suốt đời con.





- Các phép tu từ:
+ So sánh (nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ) là gì? Cho ví dụ.
+ Các kiểu so sánh (nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ)
- Về câu:
+ Các thành phần chính của câu (chủ ngữ, vị ngữ).
+ Thế nào là câu trần thuật đơn?
+ Thế nào là câu trần thuật đơn có từ là? Các kiểu câu trần
thuật đơn có từ là.
- Bài tập: Xem lại các bài tập trong SGK, tìm, viết một số
đoạn văn (thơ) có sử dụng các phép tu từ hoặc kiểu câu ở trên.
HU?ng d?n v? nh�
* Về nhà học ghi nhớ 1,2 trang 114,115 và làm n?t cỏc bài tập.
* Ôn tập theo các nội dung sau để chuẩn bị kiểm tra:
Chúc
các
thầy
Cô
Giáo
Mạnh
Khỏe!
Chúc
Các
Em
Chăm
Ngoan
Học
Giỏi!
Chào



tạm



biệt