Bài 27. Câu trần thuật đơn có từ là

Chào mừng QUý thầy cô giáo về dự THAO giảng MễN NG? VAN 6, L?P 6/4
Người thực hiện : Thạch Chane Sa Rây

Kiểm tra bài cũ
Câu trần thuật đơn là gì? Cho ví dụ.
Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều. (Vũ Trinh)

b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự
kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo.. (Theo Ngữ văn 6, tập một)
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
(Nguyễn Tuân)
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)
//
C V
b.Truyền thuyết là loại truyện dân gian.tưởng tượng, kì ảo.
(Theo Ngữ văn 6, tập1)
//
C V
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
(Nguyễn Tuân)
//
C V
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
//
C V
là+Cụm danh từ
là+Cụm danh từ
là+Cụm danh từ
là+Tính từ
Hãy xác định chủ ngữ và vị ngữ trong những câu sau và cho biết vị ngữ của chúng do từ "là`` kết hợp với từ và cụm từ loại nào?
Thành tích cao nhất của Tuấn là chạy.

Đào đẹp nhất là đang nở.


Chăm tập thể dục là rất tốt cho sức khỏe.
Là+động từ
Là + C?m d?ng t?
Là + C?m tớnh t?
C
V
C
V
C
V

Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là:

Trong câu trần thuật đơn có từ là:
+ Vị ngữ thường do từ là kết hợp với danh từ (cụm danh từ) tạo thành. Ngoài ra, tổ hợp giữa từ là với động từ (cụm động từ) hoặc tính từ (cụm tính từ)...cũng có thể làm vị ngữ.
Lưu ý:
Không phải bất kì câu nào có từ "là``đều được coi là câu trần thuật đơn có từ là. Vấn đề quan trọng là ở chỗ từ là phải làm 1 bộ phận của vị ngữ . Ví dụ :
Câu b) bài tập 1 :
Người ta gọi chàng là Sơn Tinh .
C
V
ĐT
PN1
PN2
Trong câu này từ là nối động từ (gọi ) với phụ ngữ của động từ. Do đó từ là không nối kết chủ ngữ và vị ngữ và không làm 1 bộ phận của vị ngữ nên câu này không được coi là câu trần thuật đơn có từ là.
Lưu ý:
Không phải bất kì câu nào có từ "là``đều được coi là câu trần thuật đơn có từ là. Vấn đề quan trọng là ở chỗ từ là phải làm 1 bộ phận của vị ngữ và nối kết chủ ngữ và vị ngữ.Nếu không thì không đuợc gọi là câu trần thuật đơn có từ là . Ví dụ :
C
V
PN1
Câu đ ) Bài tập 1:
Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên Vương và

lập đền thờ ở quê nhà.
PN2
ĐT2
ĐT1
Trong câu này từ là nối 2 động từ ( nhớ, phong) với phụ ngữ của chúng chứ không nối kết chủ ngữ và vị ngữ nên không được coi là câu trần thuật đơn có từ là
?Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau
đây:Không, không phải, chưa, chưa phải, điền vào trước vị
ngữ của các câu dưới dõy:


a. Bà đỡ Trần ... là người huyện Đông Triều.
=> Bà đỡ Trần không phải là người huyện Đông Triều.

b. Truyền thuyết ..là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có.... tưởng tượng, kì ảo.

=>Truyền thuyết không phải là loại truyện dân gian kể về các . . . .

c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô ....là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
=>Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô chưa phải là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc ..là dại.
=>Dế Mèn trêu chị Cốc chưa phải là dại.
-Mô hình cấu tạo câu trần thuật đơn có từ là ở dạng khẳng định:
CN / l�+V? ng?


-Mô hình cấu tạo câu trần thuật đơn có từ là ở dạng phủ định:


CN/không phải(chưa phải) -l�+V? ng?
a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều. (Vũ Trinh)

b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các
....có yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo.. (Theo Ngữ văn 6, tập một)

c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.( Nguyễn Tuân )

d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
Câu giới thiệu
Câu định nghĩa
Câu miêu tả
Câu đánh giá


Bài tập nhanh :
Nối thông tin ở cột A với mỗi thông tin ở cột B sao cho phù hợp :
Em hãy xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau và cho biết chúng thuộc kiểu n�o câu trần thuật đơn có từ là?
a)Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm này bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Bài tập 1+ 2 :
C
V
Câu định nghĩa
Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm....
.
c) Tre là cánh tay của người nông dân(..) Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.(.).Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê.

- Tre là cánh tay của người nông dân.
C
V
Câu đánh giá
- Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.
C
V
Câu đánh giá
- Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê.
C
V
Câu đánh giá
d) Bồ các là bác chim ri

Chim ri là dì sáo sậu

Sáo sậu là cậu sáo đen

Sáo đen là em tu hú

Tu hú là chú bồ các
C V
C
V
C
V
C
V
C
V
Đều là câu giới thiệu.
Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối

Và dại khờ là những lũ người câm

Trên đường đi như những bóng âm thầm

Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng. (Tố Hữu)
Câu e) Bài tập 1+2
C
V
C
V
Câu đánh giá
Rên,hèn.Van, yếu đuối
C
V
C
V
=>Là câu trần thuật đơn có từ là nhưng lược bỏ từ là để phù hợp với luật thơ
Bảng so sánh câu trần thuật đơn và câu trần thuật đơn có từ là:





- Các phép tu từ:
+ So sánh (nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ) là gì? Cho ví dụ.
+ Các kiểu so sánh (nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ)
- Về câu:
+ Các thành phần chính của câu (chủ ngữ, vị ngữ).
+ Thế nào là câu trần thuật đơn?
+ Thế nào là câu trần thuật đơn có từ là? Các kiểu câu trần
thuật đơn có từ là.
- Bài tập: Xem lại các bài tập trong SGK, tìm, viết một số
đoạn văn (thơ) có sử dụng các phép tu từ hoặc kiểu câu ở trên.
Dặn dò
* Về nhà học v� làm bài tập 3 vào vở.
* Ôn tập theo các nội dung sau để chuẩn bị kiểm tra:
kính chúc sức khoẻ
Các thầy cô giáo và các em học sinh