Bài 27. Câu trần thuật đơn có từ là

Thế nào là câu trần thuật đơn?
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C – V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể một sự việc,sự vật hay để nêu một ý kiến.
Tiết 112
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ "LÀ"
4
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
I.ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
1. Ví dụ
a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)
b.Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ. (Ngữ văn 6-tập một)
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo,sáng sủa (Nguyễn Tuân)
d.Dế Mèn trêu chị cốc là dại.

e.Tập thể dục là bảo vệ sức khỏe.
a.Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.

//
C
b.Truyền thuyết là loại truyện dân gian.tưởng
tượng,kì ảo.
//
C
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày
trong trẻo, sáng sủa.
//
C
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
//
là + cụm danh từ
là + cụm danh từ
là + cụm danh từ
là + tính từ
C
V
e.Tập thể dục là bảo vệ sức khỏe.
//
C
V
là + cụm động từ
V
V
V
I.ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
1. Có 1 cụm chủ vị
2. Vị ngữ có cấu tạo:
+ Thường do từ là kết hợp với danh từ(cụm danh từ)tạo thành
+Ngoài ra,tổ hợp giữa từ là với động từ (cụm động từ),hoặc tính từ(cụm tính từ)…cũng có thể làm vị ngữ

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
Vị ngữ biểu thị ý phủ định
a.Bà đỡ Trần không phải là người huyện Đông Triều
b.Truyền thuyết chưa phải là loại truyện dân gian … …tưởng tượng kì ảo.
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô không phải là một ngày trong trẻo,sáng sủa.
d.Dế Mèn trêu chị Cốc chưa phải là dại.
Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định,nó kết hợp
với các cụm từ không phải,chưa phải.
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
I.ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
-Có 1 cụm chủ vị
-Cấu tạo của vị ngữ:
+ Thường do từ là kết hợp với danh từ(cụm danh từ)tạo thành
+Ngoài ra,tổ hợp giữa từ là với động từ (cụm động từ),hoặc tính từ(cụm tính từ)…cũng có thể làm vị ngữ
- Khi biểu thị ý phủ định, vị ngữ kết hợp với từ : không phải, chẳng phải, chưa phải
-Lưu ý:


Xem thêm ghi nhớ: (SGK/ trang 114)


Ti?t 112 C�U TR?N THU?T DON Cể T? L�
Lưu ý:
//
CN
BN
v
c
VN
2.Người ta gọi chàng là Sơn tinh
/
1. Chàng là Sơn Tinh
//
CN
VN
Khóc là nhục. Rên , hèn. Van , yếu đuối

Và dại khờ là những lũ người câm

Trên đường đi như những bóng âm thầm

Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng.
(Tố Hữu)
C
V
C
V
//
//
//
//
C
V
C
V
Lưu ý !
Không phải câu trần thuật đơn nào có từ là cũng được gọi là câu trần thuật đơn có từ “là”.
Trong câu trần thuật đơn có từ “là”,đôi khi từ“là”được thay thế bằng dấu phẩy(,).
I.ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
II.CÁC KIỂU CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
Tiết 112:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
VN có tác dụng giới thiệu sự vật nói ở CN.
VN trình bày cách hiểu về sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở CN.
VN miêu tả đặc điểm của sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở CN.
VN thể hiện sự đánh giá đối với sự vật nói ở CN.
Câu đánh giá
Câu miêu tả
Câu giới thiệu
a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều
b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về…
c. Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
CÁC KIỂU CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
Câu định nghĩa
I.ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
CÁC KIỂU CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
- Câu giới thiệu
- Câu định nghĩa
- Câu miêu tả
- Câu đánh giá
Xem thêm ghi nhớ (SGK trang 115)

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
TI?T 112 C�U TR?N THU?T DON Cể T? L�
III. Luyện tập
1. Bài tập 1 + 2

a) Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm này bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Em hãy xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau và cho biết chúng thuộc kiểu câu trần thuật đơn có từ là nào ?
//
Câu định nghĩa
.
Tre là cánh tay của người nông dân(..) Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.(.).Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê.
C
V
Câu đánh giá
c2) Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.
C
V
Câu đánh giá
c3) Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê.
C
V
Câu đánh giá
c1) Tre là cánh tay của người nông dân.
//
//
//
Bồ các là bác chim ri
Chim ri là dì sáo sậu
Sáo sậu là cậu sáo đen
Sáo đen là em tu hú
Tu hú là chú bồ các
C
C
V
C
V
C
V
C
V


C�U GI?I THI?U

V
//
//
//
//
//
Hà Nội
Truyện cười là truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.
Hà Nội là thủ đô của nước Việt Nam
Vịnh Hạ Long là nơi núi non trùng điệp ,nước biển xanh trong
Các bạn ấy là những người con
ngoan trò giỏi
? Đặt câu trần thuật đơn có từ là tương ứng với nội dung từng bức tranh
Câu định nghĩa
Câu đánh giá
Câu miêu tả
Câu giới thiệu
Bài tập 3/ 116/ SGK
Viết đoạn văn (khoảng 5 đến 7 câu) tả một người bạn của em, trong đoạn văn có ít nhất một câu trần thuật đơn có từ là. Nêu tác dụng của câu trần thuật đơn có từ là trong đoạn văn.
Hằng là người bạn thân nhất của tôi. Bạn Hằng cùng lớp với tôi từ những ngày ở trường mầm non. Hằng cao lớn hơn tôi nhiều. Hằng có nước da trắng hồng, khuôn mặt khá xinh. Hằng là học sinh giỏi của lớp. Các bạn trong lớp đều quý mến Hằng.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
Học bài: + Đặc điểm câu trần thuật đơn có từ “là”.
+ Các kiểu câu trần thuật đơn có từ “là”
Bài tập: + Hoàn thành các bài tập SGK.
+ Viết đoạn văn từ năm đến 7 câu tả một người
bạn thân của em, trong đoạn văn có ít nhất một câu
trần thuật đơn có từ “là”. Nêu tác dụng của câu trần
thuật đơn có từ “là” trong đoạn văn.
- Chuẩn bị bài học: Câu trần thuật đơn không có từ “là”
29
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HS
CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC GIỎI
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QÚY THẦY CÔ GIÁO ĐÃ THAM DỰ TIẾT HỌC
Đáp án :
1) Lượm là chú bé làm nhiệm vụ liên lạc.
Lượm là chú bé có hình dáng nhỏ nhắn.
Lượm là chú bé dũng cảm.
Tiết 112 – Tiếng Việt: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ “LÀ”
13
1. Câu giới thiệu:
2. Câu định nghĩa:
3. Câu miêu tả:
4. Câu đánh giá:
Bạn Lan là người có mái tóc dài, mượt mà,
óng ả.
Hoa là bạn thân nhất của em.
Phó từ là những từ chuyên đi kèm động từ,
tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ
Bạn Ngân là một học sinh gương mẫu.