Bài 27. Câu trần thuật đơn có từ là

CHÀO MỪNG THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ
Môn: NGỮ VĂN 6

GV: Phạm Thị Nam


Kiểm tra bài cũ
a. câu trần thuật đơn là gì?
b. Xác định CN- VN trong các câu sau:
Bạn Lan đang học bài.
Bạn Lan là học sinh lớp 6B.
Bạn Lan / đang học bài.
CN VN

b. Bạn Lan / là học sinh lớp 6B.
CN VN
Kiểm tra bài cũ
Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều. (Vũ Trinh)

b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự
kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo.. (Theo Ngữ văn 6, tập một)
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
(Nguyễn Tuân)
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)
//
C V
b.Truyền thuyết là loại truyện dân gian.tưởng tượng,kì ảo.
(Theo Ngữ văn 6, tập1)
//
C V
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
(Nguyễn Tuân)
//
C V
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
//
C V
là+CDT
là+CDT
là+CDT
là+TT
C
V
Hãy xác định chủ ngữ và vị ngữ trong những câu sau và cho biết vị ngữ của chúng do từ "là`` kết hợp với từ và cụm từ loại nào?
Thành tích cao nhất của Tuấn là chạy.

Đào đẹp nhất là đang nở.
Là+ĐT
Là + CĐT
C
V
C
V
?Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau
đây:Không, không phải, chưa, chưa phải, điền vào trước vị
ngữ của các câu bên dưới:


a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
=> Bà đỡ Trần không phải là người huyện Đông Triều.

b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có.... tưởng tượng, kì ảo.

=>Truyền thuyết không phải là loại truyện dân gian kể về các . . . .

c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
=>Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô chưa phải là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
=>Dế Mèn trêu chị Cốc chưa phải là dại.
Cấu trúc phủ định
CN+ từ phủ định + là + DT (cụm DT)....
Ghi nhớ:
Trong câu trần thuật đơn có từ là:
+ Vị ngữ thường do từ là kết hợp với danh từ( cụm danh từ)tạo thành.Ngoài ra, tổ hợp giữa từ là với động từ( cụm động từ) hoặc tính từ ( cụm tính từ)...cũng có thể làm vị ngữ.
+Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định , nó kết hợp với các cụm từ
Không phải, chưa phải.
-

Thảo luận ?Đọc lại các câu vừa phân tích ở phần I và cho biết:

1.VN của câu nào trình bày cách hiểu về sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở CN?
2. VN của câu nào có tác dụng giới thiệu sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở CN?
3.VN của câu nào miêu tả đăc điểm,trạng thái của sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở CN?
4.VN của câu nào thể hiện sự đánh giá đối với sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở CN?
a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều. (Vũ Trinh)

b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các
....có yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo.. (Theo Ngữ văn 6, tập một)

c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.( Nguyễn Tuân )

d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
Câu giới thiệu
Câu định nghĩa
Câu miêu tả
Câu đánh giá
.Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là
Có 4 kiểu câu trần thuật đơn có từ là đáng chú ý:
+ Câu định nghĩa;
+ Câu giới thiệu;
+ Câu miêu tả;
+ Câu đánh giá.
* Ghi nhớ: SGK trang 115
Bài tập 1+2
a.Xác định câu trần thuật đơn có từ là.
b. Xác định CN- VN trong các câu trần thuật đơn có từ là và cho biết chúng thuộc kiểu câu gì?
Thảo luận nhóm: 5 phút
Nhóm1+ 2 : Xác định câu a,b,c
Nhóm 3+ 4: Xác định câu d,đ,e

a)Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng , khái niệm này bằng tên của một sự vật , hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Bài tập 1+ 2 :
C
V
Câu định nghĩa
Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm....
.
c) Tre là cánh tay của người nông dân(..) Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.(.).Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê.

Tre là cánh tay của người nông dân.
C
V
Câu đánh giá
Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.
C
V
Câu đánh giá
Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê.
C
V
Câu đánh giá
d) Bồ các là bác chim ri

Chim ri là dì sáo sậu

Sáo sậu là cậu sáo đen

Sáo đen là em tu hú

Tu hú là chú bồ các
C V
C
V
C
V
C
V
C
V
Đều là câu giới thiệu.
Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối

Và dại khờ là những lũ người câm

Trên đường đi như những bóng âm thầm

Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng. (Tố Hữu)
Câu e) Bài tập 1+2
C
V
C
V
Câu đánh giá
Rên,hèn.Van, yếu đuối
C
V
C
V
=>Là câu trần thuật đơn có từ là nhưng lược bỏ từ là .
Bài tập 3: Viết một đoạn văn ngắn từ năm đến bảy câu
tả một người bạn của em, trong đoạn văn có ít nhất một
câu trần thuật đơn có từ là. Nêu tác dụng của câu trần
thuật đơn có từ là trong đoạn văn.
Chủ đề: Tả một người bạn
Kiểu câu trần thuật đơn có từ là: + Câu miêu tả
+ Câu giới thiệu
+Câu đánh giá
Bảng so sánh câu trần thuật đơn và câu trần thuật đơn có từ là:
-Mô hình cấu tạo câu trần thuật đơn có từ là ở dạng khẳng định:
CN / là-VN



-Mô hình cấu tạo câu trần thuật đơn có từ là ở dạng phủ định:


CN/không phải(chưa phải) -là-VN


Bài tập nhanh :
Nối thông tin ở cột A với mỗi thông tin ở cột B sao cho phù hợp :
Đặt câu trần thuật đơn có từ là
Dãy 1:Câu đánh giá
Dãy 2: Câu giới thiệu
kính chúc sức khoẻ
Các thầy cô giáo và các em học sinh