Bài 27. Câu trần thuật đơn có từ là

Chào Mừng Quí Thầy Cô Và Các Em Học Sinh
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu trần thuật đơn là gì?
Nêu tác dụng của câu trần thuật đơn?
Nêu tác dụng của câu sau:
Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
1.Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
a) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)
b) Truyền thuyết là loai truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo.
(Theo Ngữ văn 6, tập một)
c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
(Nguyễn Tuân)
d) Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
1.
Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
C V

b) Truyền thuyết là loại truyện dân gian… kì ảo.
C V

c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày… sáng sủa.
C V

d) Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
C V
2. Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau đây điền vào trước vị ngữ của các cau trên: không, không phải, chưa, chưa phải
Bà đỡ Trần……là người huyện Đông Triều.

b) Truyền thuyết……là loại truyện dân gian… kì ảo.

c) Ngày thứ… Cô Tô……là một ngày…sáng sủa.

d) Dế Mèn trêu chị Cốc……..là dại.
2.
a) Bà đỡ Trần không phải là người huyện Đông Triều.

b) Truyền thuyết chưa phải là loại truyện… kì ảo.

c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô không phải là một ngày… sáng sủa.

d) Dế Mèn trêu chọc chị Cốc chưa phải là dại.
GHI NHỚ
Trong câu trần thuật đơn có từ là :
- Vị ngữ thường do từ là kết hợp với danh từ (cụm danh từ) tạo thành. Ngoài ra, tổ hợp từ là với động từ (cụm động từ) hoặc tính từ (cụm tính từ), … cũng có thể làm vị ngữ.
- Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các cụm từ không phải, chưa phải.
CÁC KIỂU CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ
Đọc lại các câu vừa phân tích và trả lời câu hỏi:

1. Vị ngữ của câu nào trình bày cách hiểu về sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ?

2. Vị ngữ ở câu nào có tác dụng giới thiệu sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ?

3. Vị ngữ của câu nào miêu tả đặc điểm, trạng thái của sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ?

4. Vị ngữ của câu nào thể hiện sự đáng giá đối với sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ?
TRẢ LỜI CÂU HỎI:
1.
-> Câu b

2.
-> Câu a

3.
-> Câu c

4.
-> Câu d
GHI NHỚ
Có một số kiểu câu trần thuật đơn có từ là đáng chú ý như sau:
- Câu định nghĩa;
- Câu giới thiệu;
- Câu miêu tả;
- Câu đánh giá.
LUYỆN TẬP
1. Tìm câu trần thuật đơn có từ là trong những câu sau :

a)Hoán dụ là gọi tên sự vật,hiện tượng,… sự diễn đạt.
(Ngữ văn 6, tập hai)
b)Người ta gọi chàng là Sơn Tinh.
(Sơn Tinh, Thủy Tinh)
c)Tre là cánh tay của người nông dân […].Tre… tuổi thơ.[…] Nhạc của trúc… đồng quê.
(Thép Mới)
d)Bồ các là bác chim ri… Tu hú là chú bồ các.
(Đồng dao)
đ)Vua nhớ công ơn… quê nhà.
(Thánh Gióng)
e)Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối…vào im lặng.
(Tố Hữu)
1.
Các câu trần thuật đơn có từ là : câu a, c, d, e
2. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu trần thuật đơn có từ là vừa tìm được. Cho biết các câu ấy thuộc những kiểu nào.
a) Hoán dụ là gọi tên… sự diễn đạt.
C V
-> Câu định nghĩa.
b) Tre là cánh tay của người nông dân[…].
C V
Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.
C V
[…] Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc đồng quê.
C V
-> Câu miêu tả
d) Bồ các là bác chim ri
C V
Chim ri là dì sáo sậu
C V
Sáo sậu là cậu sáo đen
C V
Sáo đen là em tu hú
C V
Tu hú là chú bồ các.
C V
-> Câu giới thiệu
e) Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối
C V . C V . C V
Và dại khờ là những lũ người câm
C V
-> Câu đáng giá
3. Viết một đoạn văn từ năm đến bảy câu tả một người bạn của em, trong đoạn văn có ít nhất một câu trần thuật đơn có từ là. Nêu tác dụng của câu trần thuật đơn có từ là trong đoạn văn.
Đoạn văn ví dụ:
Người bạn thân nhất của tôi là Ngân. Cô ấy là bạn cùng lớp với tôi trong lớp 4 và 5. Cô ấy có dáng người nhỏ nhắn. Mái tóc màu đen ngắn. Đôi mắt màu đen luôn ánh lên một sự thiện cảm. Cái miệng nhỏ nhắn luôn cười rất tươi. Ngân tuy không xinh lắm nhưng cô ấy rất dễ thương và thân thiện. Tôi rất vui khi được là bạn của Ngân.
- Câu “ Người bạn… lớp 4 và 5” là câu giới thiệu
KIỄM TRA BÀI VỪA HỌC

1. Câu trần thuật đơn có từ là là:
a. là câu có vị ngữ là danh từ, cụm danh từ kết hợp với từ là
b. là câu có vị ngữ là danh từ, cụm danh từ, động từ, cụm động từ kết hợp với từ là
c. là câu có vị ngữ là danh từ, cụm danh từ, động từ, cụm động từ, tính từ, cụm tính từ kết hợp với từ là
2. Em hãy cho biết vì sao các câu sau không phải là câu trần thuật đơn có từ là ?
a) Mỗi chú gà con là một túm lông vàng xinh xắn, trông rất đáng yêu.
b) Anh ấy nói cô là một “kiều nữ” đấy.
c) Như là một cô gái không thân thiện lắm nhưng cô ấy rất tốt.
d) Chúng tôi là những người trong tốp đầu đó, bạn không biết à?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Học phần ghi nhớ.
- Làm phần kiểm tra lại bài vào vở.
- Chuẩn bị bài mới
+ Câu trần thuật đơn không có từ là
+ Lao xao
Tạm Biệt Quí Thầy Cô Và Các Em Học Sinh