Bài 27. Câu trần thuật đơn có từ là

CHÚC CÁC EM HỌC SINH CHĂM NGOAN – HỌC GIỎI
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ thao giảng .

Môn: Ngữ văn - Lớp 6A
KIỂM TRA BÀI CŨ
?. Xác định chủ ngữ vị ngữ trong câu sau:
Bố em là công nhân.
?. Câu trên dùng để làm gì?
?. Em có nhận xét gì về cấu tạo vị ngữ của câu trên?
C
V
→ Giới thiệu
→ Là + Danh từ
? Nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là?
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀ
Tiết 118
Tiếng Việt
I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là
1. Tìm hiểu ví dụ.
a/. Phú ông mừng lắm.
(Sọ Dừa)
b/. Chúng tôi tụ hội ở góc sân.
(Duy Khán)
C
C
V
V
→ Cụm tính từ
→ Cụm động từ
c, Cả làng thơm.
d, Gió thổi.
CN VN
CN VN
->(tính từ)
->(động từ)
=> Vị ngữ của câu trần thuật đơn không có từ là do động từ, cụm động từ hoặc tính từ, cụm tính từ tạo thành.
- Nhận xét: Đó là những câu trần thuật đơn không có từ là.
Khi vị ngữ kết hợp với những từ : không, chưa thì câu mang ý phủ định.
Ví dụ: a, Phú ông mừng lắm
Phú ông không (chưa) mừng lắm.
C
C
V
V
b/. Chúng tôi tụ hội ở góc sân.
(Duy Khán)
C
V
Chúng tôi không (chưa ) tụ hội ở góc sân
C
V
=>Ý nghĩa phù hợp với nội dung biểu đạt.
2. Ghi nhớ 1
Trong câu trần thuật đơn không có từ là:
- Vị ngữ thường do động từ hoặc cụm động từ, tính từ hoặc cụm tính từ tạo thành.
- Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các từ không, chưa.
Câu trần thuật đơn có từ là

- Giống: là câu trần thuật đơn
- Khác:
+ Cấu trúc: CN + là + VN
+ Khi vị ngữ chỉ ý phủ định, nó kết hợp với cụm từ: không phải, chưa phải.
Câu trần thuật đơn không có từ là
- Giống: là câu trần thuật đơn
- Khác:
+ Cấu trúc: CN + VN
+ Khi vị ngữ chỉ ý phủ định, nó kết hợp với từ: không, chưa
II. Câu miêu tả và câu tồn tại.
1. Tìm hiểu ví dụ.
a/. Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại.

b/. Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con.
C
C
V
V
TN
TN
Nhận xét.
+ Khi V đứng trước C: thông báo sự xuất hiện, tồn tại hoặc tiêu biến sự vật gọi là câu tồn tại.
=> + Khi C đứng trước V: Câu miêu tả.
→Câu miêu tả
→Câu tồn tại
Chọn trong hai câu đã dẫn một câu thích hợp để điền vào chổ trống trong đoạn dưới đây. Giải thích vì sao em chọn câu này mà không chọn câu kia.
Ấy là vào đầu mùa hè năm kia. Buổi sáng, tôi đáng đứng ngoài cửa gặm mấy nhành cỏ non ăn điểm tâm. Bỗng tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước. Thấy bóng người, tôi vội lẫn xuống cỏ, chui nhanh về hang.
(…………………………………………)
a/. Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại.
Đằng cuối bãi, tiến lại, hai cậu bé con.
b/.
3. Ghi nhớ.
Những câu dùng để miêu tả hành động, trạng thái, đặc điểm, …của sự vật nêu lên ở chủ ngữ được gọi là câu miêu tả. Trong câu miêu tả, chủ ngữ đứng trước vị ngữ.
- Những câu dùng để thông báo, tồn tại hoặc tiêu biến của sự vật được gọi là câu tồn tại. Một trong những cách tạo câu tồn tại là đảo chủ ngữ xuống sau vị ngữ.
Bài tập : Hãy tìm câu miêu tả và câu tồn tại trong các câu thơ sau
- Ngo�i th?m roi chi?c lỏ da

Ti?ng roi r?t m?ng nhu l� roi nghiờng

-Em th?y c? tr?i sao .

Xuyên qua từng kẽ lá.

Em th?y con mua r�o .

Ướt tiếng cười của bố .
VN
CN
CN
VN
CN
VN
VN
CN
CN
VN
VN
CN
? Câu tồn tại
? Câu tồn tại
? Câu tồn tại
? Câu miêu tả
? Câu miêu tả
? Câu miêu tả
Bài tập: Hãy biến những câu miêu tả sau thành
câu tồn tại
Ngoài vườn những hàng cây xanh mát.
-> Ngoài vườn xanh mát những hàng cây.
Cuối vườn, những chiếc lá khô rơi lác đác.
-> Cuối vườn, rơi lác đác những chiếc lá khô.
III. Luyện tập.
1. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau. Cho biết những câu nào là câu tồn tại, những câu nào là câu miêu tả.
a/. Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn.
Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính.
Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời.
V
C
C
C
V
V
Câu m.tả
Câu tồn tại
Câu m.tả
2. Viết một đoạn văn từ năm đến bảy câu tả cảnh trường em, trong đó có sử dụng ít nhất một câu tồn tại.
Ngôi trường thân yêu của em rất đẹp. Đó là nơi đầy bóng mát cây xanh. Sau giờ học chúng em thường ngồi trò chuyện rôm rả bên các hàng cây. Trên những tán lá bàng, líu lo tiếng chim hót. Nơi đây đã ghi lại nhiều kỉ niệm vui buồn của tuổi học trò chúng em. ...
V
C
- Nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là?
- Em hiểu thế nào là câu miêu tả, câu tồn tại?
. Củng cố
Câu trần thuật đơn
Câu trần thuật đơn có từ là
Câu trần thuật đơn không có từ là
Câu định nghĩa
Câu giới thiệu
Câu miêu tả
Câu đánh giá
Câu tồn tại
Câu miêu tả
Hướng dẫn về nhà
- H?c thu?c lí thuy?t ph?n ghi nh?.
- Làm bài tập 1 b,c sgk / 120.
- Chu?n b? b�i: Ch�a l�i vỊ chđ ng� v� v� ng?