Bài 27. Cảm ứng ở động vật (tiếp theo)

Giáo án trình diễn:
Sinh học 11 nâng cao

Bài 27: Cảm ứng ở động vật (tt)
Sinh viên:
Trần Thị Ngọc
Nguyễn Thị Mai Hồng
Ngyễn Thị Phương Thảo
Lớp Sinh 4B
Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
2. Cảm ứng ở động vật có tổ chức thần kinh
C. Cảm ứng ở động vật có HTK dạng ống
Động vật có xương sống có HTK dạng ống
Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
Nguồn gốc: từ lá phôi ngoài

Vị trí: gồm các tế bào thần kinh tập trung thành 1 ống nằm ở mặt lưng

Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
Cấu tạo:


HTK

Ngoại biên TK
Trung ương TK
Tủy sống
Não bộ
Dây thần kinh
Hạch TK

Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
Chức năng:

HTK



HTK sinh dưỡng
HTK vận động
Phân hệ giao cảm

Phân hệ đối giao cảm

Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
Hình: Cung phản xạ vận động
Em hãy cho biết chức năng của HTK vận động?
Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
*Chức năng của HTK vận động:
Điều khiển hoạt động của các cơ vân trong hệ vận động.
Đó là những hoạt động có ý thức
ví dụ: chạy, đi, đạp xe…
Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
Tình huống:
Chạy: tim đập nhanh thở mạnh
Nghỉ ngơi: nhịp tim và nhịp thở trở lại bình thường
Nhờ hoạt động điều khiển của HTK sinh dưỡng
Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
Chức năng của HTK sinh dưỡng:
Điều khiển, điều hòa hoạt động của các nội quan
Đó là những hoạt động không theo ý muốn

Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
HTK sinh dưỡng gồm:
+phân hệ giao cảm
+phân hệ đối giao cảm
Hai phân hệ này hoạt động đối lập nhau:
điều hòa hoạt động của các nội quan
đáp ứng nhu cầu cơ thể
 giữ thăng bằng
Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
Phiếu học tập số 1
Quan sát 2 hình sau để điền vào sơ đồ cấu tạo HTK dạng ống
Hình: Cung phản xạ vận động
Hình: Hệ thần kinh sinh dưỡng
HỆ THẦN KINH
VẬN ĐỘNG
SINH DƯỠNG
TRUNG ƯƠNG
NGOẠI BIÊN

?


GIAO CẢM
ĐỐI GIAO CẢM
?
?
?
DÂY TK
?
HẠCH TK
?
Sơ đồ cấu tạo HTK dạng ống
Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
III. PHẢN XẠ - MỘT THUỘC TÍNH CƠ BẢN CỦA MỌI CƠ THỂ CÓ TỔ CHỨC TK
HTK dạng ống hoạt động theo nguyên tắc phản xạ

Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
Ví dụ:
ĐVKXS: thủy tức bị kim châmco cả cơ thể lại.
ĐVCXS: (người) bị kim châm ở tay  rụt tay lại.
Động vật có HTK cấu tạo càng phức tạp
số lượng các phản xạ càng nhiều
phản ứng càng chính xác
tiêu phí càng ít năng lượng
cách thức phản ứng càng đa dạng phong phú
số lượng noron tham gia càng nhiều
Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
Ở động vật có xương sống:
Phản xạ: +phản xạ không điều kiện
ví dụ: trời lạnhnổi gai ốc
+phản xạ có điều kiện
ví dụ: trời lạnhlấy áo mặc
Bài 27: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tt)
Phiếu học tập số 2
Xét 2 ví dụ trên kết hợp nghiên cứu mục III để hoàn thành bảng so sánh sau:
Cũng cố:
Hãy sắp xếp các động vật sau theo chiều phức tạp dần của sự cảm ứng:
Giun dẹp
Amip
Châu chấu
Người
Thủy tức
Amipthủy tức giun dẹp châu chấu  người
Chiều hướng tiến hóa của sự cảm ứng:
Từ chưa có tổ chức TK (amip…)  có tổ chức TK (thủy tức….)
Đối với động vật có tổ chức TK:
+ hiện tượng tập trung hóa:
Tế bào TK phân tán (thủy tức) tập trung thành chuỗi hạch TK  tập trung thành 3 khối chuỗi hạch (chân khớp)  tập trung thành ống (ĐVCXS)
+hiện tượng đầu hóa:
Cảm ơn sự lắng nghe của quý thầy cô và các em!
HỆ THẦN KINH
VẬN ĐỘNG
SINH DƯỠNG
TRUNG ƯƠNG
NGOẠI BIÊN
-Vỏ não
-Chất xám
tủy sống
GIAO CẢM
ĐỐI GIAO CẢM
Sừng bên
chất xám tủy
sống
-Hạch xám trong
trụ não
-Đoạn cùng
tủy sống
Dây TK não
Dây TK tủy
DÂY TK
Sợi trước hạch
HẠCH TK
Sợi sau hạch
Sơ đồ cấu tạo HTK dạng ống
Bảng so sánh PXKĐK và PXCĐK
Hình: Điều hòa hoạt động tim của HTK sinh dưỡng
Hình: Tiến hóa của sự cảm ứng ở động vật
Hình: HTK dạng ống ở người
Não bộ
Tủy sống
Dây TK
Hạch TK
Hình: Hệ thần kinh sinh dưỡng