Bài 27. Cảm ứng ở động vật (tiếp theo)

KIỂM TRA BÀI CŨ
- Nêu cơ chế cảm ứng ở thuỷ tức và côn trùng?
+ Thủy tức có cảm ứng toàn thân.
+ Côn trùng có cảm ứng cục bộ tại các hạch thần kinh.




Hình thức cảm ứng nào tiến hóa hơn?Vì sao?
Hình thức cảm ứng của Côn trùng tiến hóa hơn vì: Thủy tức phản ứng toàn thân nên tiêu tốn nhiều năng lượng. Côn trùng phản ứng cục bộ nên tiêu tốn ít năng lượng.
(tiếp theo)

BÀI 27
CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
HTK dạng lưới
HTK dạng ống
NỘI DUNG:
III-Cảm ứng ở động vật có tổ chức thần kinh
.3- Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng ống.
a- Cấu trúc của hệ thần kinh dạng ống
b- Hoạt động của hệ thần kinh dạng ống



§27. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (tiếp theo)
3. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng ống
a. Cấu trúc của hệ thần kinh dạng ống
- Đại diện:Các nhóm động vật có xương sống như cá, lưỡng cư, bò sát, chim, thú và người.
3. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng ống
Cấu trúc của hệ thần kinh dạng ống
Tại sao gọi hệ thần kinh ở người là hệ thần kinh dạng ống ?
Hệ thần kinh dạng ống có những thành phần cấu tạo nào?
Điền tên các bộ phận của hệ thần kinh dạng ống vào các ô hình chữ nhật dưới đây:
Não bộ
Tủy sống
Hạch thần kinh
Dây thần kinh
Thần kinh trung ương
Thần kinh ngoại biên
Nối giữa TK trung ương với cơ quan phản ứng
Là nơi tổng hợp, phân tích, xử lí thông tin
Cấu trúc của hệ thần kinh dạng ống
- Đại diện: động vật có xương sống như cá, lưỡng cư, bò sát, chim, thú và người.
- Cấu tạo: Một số lượng lớn tế bào thần kinh tập trung lại thành ống nằm dọc ở phía lưng của cơ thể. Bao gồm:
+ Thần kinh trung ương: não bộ và tủy sống
+ Thần kinh ngoại biên: hạch thần kinh và dây thần kinh.
3. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng ống
Nêu các thành phần chính của não bộ.
1
2
3
4
5
Bán cầu đại não
Tiểu não
Hành não
Não trung gian
Não giữa
HTK dạng lưới
HTK dạng ống
Nxét: tổ chức thần kinh dạng ống:
+cấu tạo phức tạp và chia thành nhiều bộ phận.
+ mỗi bộ phận thực hiện những chức năng khác nhau nhờ đó các hoạt động của động vật ngày càng hoàn thiện , đa dạng, chính xác hơn
HTK dạng ống tiến hóa hơn dạng lưới, chuỗi hạch ntn?
HTK dạng lưới
HTK dạng ống
Cảm ứng theo nguyên tắc: phản xạ
Phản xạ gồm:+ phản xạ có điều kiện
+ phản xạ không điều kiện
III. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH
b) Hoạt động của hệ thần kinh dạng ống
III. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH
b) Hoạt động của hệ thần kinh dạng ống

Giả sử bạn đang đi chơi,
bất ngờ gặp một con chó dại ngay trước mặt.
Bạn sẽ có phản ứng (hành động) gì?
Hãy cho biết bộ phận tiếp nhận kích thích,
bộ phận xử lí thông tin và quyết định hành động, bộ phận thực hiển của phản xạ tự vệ khi gặp chó dại
Hãy ghi lại tất cả những suy nghĩ diễn ra
trong đầu của bạn khi đối phó với chó dại
Đây là phản xạ không điều kiện hay là
phản xạ có điều kiện? Tại sao?
Một bạn lỡ chạm tay vào những chiếc gai
nhọn và có phản ứng rụt tay lại.
Thành phần tham gia ?
Tại sao khi chạm tay vào gai nhọn lại rụt tay lại?
Đây là kiểu phản xạ gì?
Chạm phải vật nóng
Rụt tay lại
Chim, thú thời tiết lạnh
Xù lông
Không điều kiện
Không điều kiện
Cấu tạo của hệ thần kinh có liên quan như thế nào đến việc thực hiện phản xạ ở động vật?
Động vật có hệ thần kinh càng phức tạp thì :
-Số lượng phản xạ càng nhiều,
-Phản ứng càng chính xác, tiêu phí càng ít năng lượng,
Hình thức phản ứng càng phong phú, đa dạng
Số lượng nơron tham gia vào cung phản xạ càng nhiều.
b) Hoạt động của hệ thần kinh dạng ống
Ý nghĩa của phản xạ có điều kiện?
Phản xạ có điều kiện (phản xạ học được) có tính mềm dẻo, thích nghi với điều kiện sống giúp cơ thể tồn tại và phát triển được.
b) Hoạt động của hệ thần kinh dạng ống
+ Có thể có các hành động như: bỏ chạy, đứng im, tìm gậy để đánh đuổi, nhặt gạch hoặc đá để ném...
+ Bộ phận tiếp nhận kích thích là mắt, bộ phận điều khiển hành động là não, bộ phận thực hiện là cơ chân, tay.
+ Các suy nghĩ diễn ra trong đầu như: nên làm thế nào bây giờ, chó dại có vi trùng gây bệnh dại, nếu bị cắn có thể chết, nên bỏ chạy hay nên chống lại, nếu bỏ chạy chó sẽ đuổi...
+ Đây là phản xạ có điều kiện vì phải qua học tập rút kinh nghiệm mới biết được chó dại có biểu hện như thế nào, dựa vào kinh nghiệm đã có mà mỗi người có cách xử lí khác nhau.
CỦNG CỐ
HỆ TK LƯỚI
TIẾN HOÁ TRONG HỆ THẦN KINH
HỆ TK HẠCH
HỆ TK CHUỖI
HỆ TK ỐNG
Phản ứng chính xác, mau lẹ, phức tạp.
Cảm ứng bằng sự co rút của chất nguyên sinh
Phản ứng toàn thân, thiếu chính xác.
Phản ứng định khu, thiếu chính xác.
Phản ứng định khu, chính xác hơn.
HỆ THẦN KINH CÓ SỰ TẬP TRUNG DẦN
Chưa có hệ thần kinh ở động vật nguyên sinh
Thần kinh dạng lưới ở ruột khoang
Thần kinh dạng chuỗi hạch ở giun
Hệ thần kinh tập trung thành 3 khối: hạch não, hạch ngực, hạch bụng(sâu bọ)
Thần kinh dạng ống
Câu hỏi trắc nghiệm
Cảm ứng ở động vật là khả năng cơ thể
phản ứng lại các kích thích của môi trường để tồn tại và phát triển
phản ứng lại các kích thích của môi trường một cách gián tiếp
phản ứng tức thời các kích thích của môi trường để tồn tại và phát triển
cảm nhận các kích thích của môi trường
a
2- Trong các nhóm động vật sau nhóm nào có hệ thần kinh dạng ống
Cá, đĩa phiến, giun dẹt, côn trùng
Lưỡng cư, côn trùng, chim, thú
Cá, lưỡng cư, bò sát, chim, thú
Lưỡng cư, bò sát, thuỷ tức, chim, thú.
c
3. Hệ thần kinh dạng ống gồm
a. thần kinh trung ương và thần kinh ngoại biên
b. não bộ và dây thần kinh não
c. tuỷ sống và dây thần kinh tuỷ
d. não bộ và tuỷ sống
a
BÀI TẬP VỀ NHÀ
- Trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa.
- Trình bày hướng tiến hoá trong hệ thần kinh và cảm ứng của động vật?
- Đọc trước bài 28 “Điện thế nghỉ”.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
XIN CHÂN THÀNH
CẢM ƠN
[email protected]