Bài 27. Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của vi sinh vật

Tiết 27. Sinh sản ở vi sinh vật nhân thực

Các yếu tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của vi sinh vật.
SS vụ tớnh
SS h?u tớnh
SS c?a VSV
SS ? vsv nhân sơ
SS ? vsv nhân th?c
Phân đôi
Nảy chồi
Bào tử
Bào tử
Tiếp hợp
I. Sinh sản của vi sinh vật nhân thực
1- Sinh sản bằng bào tử
* Bào tử kín: Nấm mucor
Trình bày đặc điểm của bào tử kín ?
+ Túi bào tử vỡ, giải phóng bào tử mỗi bào tử phát triển thành 1 cơ thể mới
- Đặc điểm :
+ Tại đỉnh sợi hình thành 1 túi
+ Bên trong hình thành các bào tử
* Bào tử trần:

- Đặc điểm :
Các bào tử được hình thành trên đỉnh sợi nấm, đính vào cuống bào tử và đính với nhau thành chuỗi. Khi chín: bào tử phát tán và phát triển thành cơ thể mới

→ Bào tử kín và bào tử trần là các loại bào tử vô tính
I. Sinh sản của vi sinh vật nhân thực
1- Sinh sản bằng bào tử
Bào tử trần ở nấm Penicillium
Trình bày đặc điểm của bào trần ?
I. Sinh sản của vi sinh vật nhân thực
Chu kì Sinh sản của nấm nhầy
- Ngoài ra: VSV nhân thực còn sinh sản bằng bào tử hữu tính ( Ở nấm nhầy ).
I. Sinh sản của vi sinh vật nhân thực
1- Sinh sản bằng bào tử:
2- Sinh sản phân đôi:
* Cơ chế:
 Phân đôi gặp ở nhóm VSV nào? Trình bày cơ chế phân đôi ở vi sinh vật ?
- Tế bào xuất hiện vết thắt
- Màng tế bào thắt lại sâu hơn
- Tạo thành 2 tế bào con
Nấm men rượu rum, tảo mắt, tảo lục, trùng đế giày ….
- Gặp ở:
I. Sinh sản của vi sinh vật nhân thực
1- Sinh sản bằng bào tử:
2- Sinh sản phân đôi:
3- Sinh sản bằng nảy chồi
 Nảy chồi gặp ở nhóm VSV nào? Nêu cơ chế ?
- Cơ chế:
+ Từ cơ thể mẹ mọc ra các chồi nhỏ → Nhân phân chia → Chồi lớn dần rồi tách khỏi cơ thể mẹ thành cơ thể độc lập.
Gặp ở: Nấm men rượu, nấm chổi
I. Sinh sản của vi sinh vật nhân thực
* Ngoài ra, VSV nhân thực còn sinh sản hữu tính bằng tiếp hợp như ở trùng đế giày.
1- Hai trùng đế
giày tiếp hợp
với nhau
2- Nhân lưỡng
bội giảm phân
tạo nhân đơn bội
5- Sau đó 2 tế bào tách nhau tiếp tục sinh sản vô tính
3- Nhân đơn bội
của 2 TB kết hợp
với nhau tạo
nhân lưỡng bội
1
2
3
4
4- Nhân lưỡng
bội nguyên phân
5
II. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG CỦA VI SINH VẬT.
Có những yếu tố nào ảnh hưởng đến
sự sinh trưởng của VSV ?
1. CHẤT HÓA HỌC:
a. Chất dinh dưỡng:
- Chất dinh dưỡng là những chất giúp VSV đồng hóa và tăng sinh khối hoặc thu năng lượng, cân bằng áp suất, hoạt hóa Enzim.
VD : Chất hữu cơ : lipit, prôtêin, cacbonhidrat …
Chất vô cơ : Zn, Mn, Fe, Mg, Mo …
Chất dinh dưỡng là gì ?
- Một số chất như : aa, vitamin,…với hàm lượng rất ít nhưng rất cần thiết cho sự sinh trưởng của VSV gọi là nhân tố sinh trưởng.
VSV khuyết dưỡng: Không tự tổng hợp được các nhân tố sinh trưởng.
VSV nguyên dưỡng: Tự tổng hợp được các nhân tố
sinh trưởng
Gồm
1. CHẤT HÓA HỌC:
Thế nào là chất ức chế sinh trưởng ?
b. Chất ức chế sự sinh trưởng:
- Chất ức chế sinh trưởng là những chất làm
VSV không sinh trưởng được hoặc làm chậm
tốc độ sinh trưởng của VSV.
Biến tính pr, các loại màng
tế bào
Thay đổi khả năng cho đi qua của lipit ở MSC
Oxi hoá các thành phần TB
Sinh O2 có tác dụng oxh mạnh
Gắn vào nhóm SH của prôtêin làm chúng bất hoạt
Bất hoạt prôtêin
Oxh các thành phần tế bào
Diệt khuẩn có tính chọn lọc
Khử trùng bệnh viện
Thanh trùng trong y tế
Diệt khuẩn trên da
Thanh trùng
Diệt bào tử đang nảy mầm
Thanh trùng
Khử trùng
Dùng trong y tế, thú y
2. CÁC YẾU TỐ LÍ HỌC
Các yếu tố vật lí
Nhiệt độ
pH
Độ ẩm
Ánh sáng
Áp suất thẩm thấu
2. CÁC YẾU TỐ LÍ HỌC:
a. Nhiệt độ:
Nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào đến sinh trưởng của VSV?
- Ảnh hưởng đến tốc độ của các phản ứng sinh hoá trong TB.

- Làm biến tính các loại prôtêin , axit nuclêic ...
Phân loại:
Căn cứ vào khả năng chịu nhiệt chia VSV 4 nhóm
2. CÁC YẾU TỐ LÍ HỌC:
a. Nhiệt độ:
VSV ưa lạnh
VSV ưa ấm
VSV ưa nhiệt
VSV ưa siêu nhiệt
Gồm
2. CÁC YẾU TỐ LÍ HỌC:
b. Độ ẩm:
* Hàm lượng nước trong môi trường qđ độ ẩm vì vậy nước có vai trò quan trọng :
Là dung môi hòa tan các chất khoáng.

Tham gia các vào quá trình thuỷ phân các chất.
Nước ảnh hưởng như thế
nào đến sinh trưởng của VSV?
2. CÁC YẾU TỐ LÍ HỌC:
c. Độ pH
- Độ pH ảnh hưởng đến : tính thấm qua màng, hoạt động chuyển hoá vật chất trong tế bào, hoạt tính enzim, sự hình thành ATP,...
- Dựa vào độ pH của môi trường chia VSV làm làm 3 nhóm: Nhóm ưa axit, ưa kiềm, ưa trung tính.
2. CÁC YẾU TỐ LÍ HỌC:
d. Ánh sáng:
Ánh sáng ảnh hưởng như thế nào
đến sự sinh trưởng của VSV?
- Ánh sáng tác động đến sự hình thành bào tử, tổng hợp sắc tố, chuyển động hướng sáng.

- Bức xạ có thể tiêu diệt hoặc ức chế VSV.
2. CÁC YẾU TỐ LÍ HỌC:
e. Áp suất thẩm thấu:
- Nguyên nhân gây áp suất thẩm thấu: sự chênh lệch nồng độ của một chất ở hai bên màng sinh chất.
1.Vì sao nên đun sôi lại thức ăn còn dư trước khi lưu dữ trong tủ lạnh ?

2. Tại sao thực phẩm khi bảo quản nên rút chân không ?
1.Đun sôi để diệt vi khuẩn, cho vào tủ lạnh vi khuẩn còn rất ít, cộng với nhiệt độ thấp nên sinh sôi chậm ---> bảo quản được lâu
2. Chân không ---> không có không khí ---> các vi sinh vật hiếu khí không sống được, kị khí cũng khó mà sống sót
GIẢI ĐÁP:
Củng cố :
-Trình bày các hình thức sinh sản chủ yếu ở VSV nhân thực.
Trình bày ảnh hưởng của các yếu tố môi trường đến sự sinh
trưởng của VSV ?
Bài tập
Học bài và làm bài tập SGK
Đọc trước bài thực hành, chuẩn bị dụng cụ và mẫu vật thực hành
Dặn dò :