Bài 26. Xicloankan

Kiểm tra bài cũ
1. Ankan là những……… ….mạch……………
2. Công thức chung của ankan là : ……................
3.Gọi tên ankan sau :
4. Đốt cháy hoàn toàn một ankan A thu được 4,48 lít khí CO2 (đktc) và 7,2 g H2O. Tìm công thức phân tử của ankan A .
Gói câu hỏi số 1
Gói câu hỏi số 2
Viết lại công thức cấu tạo của ankan sau :
2,3 – đi metyl pentan
2. Ở điều kiện thường các ankan không tham gia phản ứng với …………………..khi chiếu sáng hoặc đun nóng thì dễ dàng tham gia phản ứng ………………………
3. Xác định sản phẩm chính của phản ứng :
CH3 – CH –CH3 + Cl2
4. Viết phản ứng tách ,cắt mạch cacbon của ankan sau : CH3 – CH2 –CH3 .
CH3
Kiểm tra bài cũ
Chương 5:HIĐROCACBON NO
Tiết 39
Bài 26 : XICLOANKAN
Tính chất của xicloankan có sự giống nhau và khác nhau như thế nào so với ankan ?
Thế nào là xicloankan? Đặc điểm cấu tạo cấu tạo ?
I. CẤU TẠO
1. Khái niệm :

hay
hay
hay
( C3H6 )
( C4H8 )
Xicloankan đa vòng
Xicloankan đơn vòng
Xicloankan là những hiđrocacbon no có mạch vòng
( một vòng : mono xicloankan; hoặc nhiều vòng )
Vd:
2. Đồng đẳng :
C3H6 , C4H8 , C5H10 , C6H12 …tạo thành dãy đồng đẳng xicloankan .
Công thức phân tử chung là : CnH2n(n  3 ).
3. Danh pháp :
b. Tên xicloankan có nhánh = số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh ( tên gốc ankyl ) + xiclo + tên ankan có cùng số cacbon
a. Tên xicloankan không nhánh = xiclo + tên ankan có cùng số cacbon
Vd: Metylxiclopropan
Vd : Xiclobutan ; xiclopentan ; xiclohexan
4. Đồng phân :
Vd : C4H8 có các đồng phân xicloankan sau :
và
Metylxiclopropan
xiclobutan
Từ C4H8 trở lên xicloankan có đồng phân
1,2–đimetylxiclopropan
1,1 – đimetylxiclopropan
Metylxiclobutan
Vd : C5H10 có các đồng phân xicloankan sau :
Xiclopentan
etylxiclopropan
CH2– CH3
Vd:
3 – etyl – 1 – metyl xiclopentan
1,2,4 – trimetylxiclohexan
II. TÍNH CHẤT HÓA HỌC :
Xiclopropan và xiclobutan có khả năng tham gia phản ứng thế và dễ dàng tham gia phản ứng cộng mở vòng.
Xicloankan có vòng lớn hơn ( năm hoặc sáu cạnh …) có tính chất tương tự ankan : tham gia phản ứng thế , phản ứng tách.
1. Phản ứng thế :

Xiclopentan cloxiclopentan
Metylxiclopropan
1-brom–1-metylxiclopropan
Metyl xiclohexan toluen
Xiclopentan xiclopenten
2. Phản ứng tách :
+ H2
CH3 – CH2 – CH3
+ H2
CH3 – CH2 – CH2– CH3
+ Br2 (dd) 
+ HBr 
Xiclopropan propan
Xiclobutan butan
3. Phản ứng cộng mở vòng :
a. Phản ứng cộng hiđro của xiclopropan và xiclobutan:
b. Riêng xiclopropan tác dụng được với brom hoặc axit:
Xiclopropan 1,3 - đibrompropan
Br –CH2 – CH2 – CH2 – Br
Xiclopropan 1- brompropan
CH3 – CH2 – CH2 – Br
C3H6 + 9/2 O2  3CO2 + 3H2O
CnH2n + 3n/2 O2  nCO2 + nH2O
4. Phản ứng oxi hóa :
nCO2 = nH2O
Heptan metylxiclohexan
III. ĐIỀU CHẾ :
Chưng cất dầu mỏ.
- Điều chế từ ankan.
Vd :

Xiclohexan xiclohexanon
Các xicloankan được dùng làm nhiên liệu , làm dung môi hoặc làm nguyên liệu điều chế các chất khác.
IV. ỨNG DỤNG:
Vd:
Câu hỏi củng cố:
2. Xicloankan sau có tên là gì ?
3.Viết sản phẩm chính của phản ứng :
Công thức chung của xicloankan ?
5. Cho xicloankan A có tỉ khối hơi so với nitơ là 1,5 . Tìm công thức phân tử của A .
4. Bằng phương pháp nào phân biệt được propan và xiclopropan ?
+ HBr 
CnH2n (n  3 ).
1,2 – đimetyl xiclohexan
+HBr 
Dùng dung dịch brom ( nâu đỏ ) , xiclopropan phản ứng cộng mở vòng với brom làm mất màu dung dịch brom.
 MA= d x MN2= 1,5 x 28 = 42 g/mol
14n = 42
 n = 3
 CTPT của xicloankan A là : C3H6
ĐÁP ÁN
Câu 1:
Câu 2:
Câu 3:
Câu 4:
Câu 5:
CH3 – CH2 – CH– CH3
Br
Chúc các em học sinh học tốt !
Chân thành cảm ơn !!
Kính chào qúi thầy cô !