Bài 26. Tình hình xã hội ở nửa đầu thế kỷ XIX và phong trào đấu tranh của nhân dân

Chào mừng cô và các bạn đến với buổi thuyết trình của
nhóm chúng em
Bài 26:
TÌNH HÌNH XÃ HỘI Ở NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN
Tình hình xã hội và đời sống nhân dân.
Tình hình xã hội
Đời sống nhân dân
Phong trào đấu tranh của nhân dân binh lính.
Đấu tranh của các dân tộc ít người.

1. Tình hình xã hội và đời sống nhân dân

-Trong xã hội có sự phân chia giai cấp ngày càng cách biệt
+Giai cấp thống trị gồm: vua,quan lại,địa
chủ,cường hào…
+Giai cấp bị trị gồm đại đa số là nhân dân.
-Tệ tham quan ô lại ở thời Nguyễn rất phổ biến.
-Ở nông thôn,địa chủ cường hào ức hiếp nhân dân.
a) Tình hình xã hội:
VUA MINH MẠNG

Nguyễn Công Trứ
Doanh điền sứ Nguyễn Công Trứ đã tâu với Vua : “Cái hại của quan lại là một , hai phần , còn cái hại cường hào đến 8 , 9 phần”
b)Đời sống của nhân dân:
-Dưới thời Nguyễn,nhân dân phải chịu nhiều gánh nặng, phải chịu cảnh sưu cao, thuế nặng.
-Chế độ lao dịch nặng nề.
-Thiên tai mất mùa, đói kém thường xuyên.
=>Đời sống nhân dân khổ cực hơn so với các triều đại trước. Mâu thuẫn xã hội lên cao bùng nổ các cuộc đấu tranh.
Một số người dân bị hành hạ
2.Phong trào đấu tranh của nhân dân binh lính:

- Nửa đầu thế kỉ XIX, những cuộc khởi nghĩa của nhân dân bùng nổ rầm rộ khắp nơi. Cả nước có tới 400 cuộc khởi nghĩa.Tiêu biểu:

+ Cuộc khởi nghĩa của Phan Bá Vành năm 1821 ở Sơn Nam hạ (Thái Bình) mở rộng ra Hải Dương, An Dương, An Quảng, đến năm 1827 bị đàn áp.

+ Khởi nghĩa của Cao Bá Quát bùng nổ năm 1854 ở Ứng Hoà –Hà Tây, mở rộng ra Hà Nội, Hưng Yên, đến năm 1855 thì bị đàn áp.

+ Năm 1833, bùng nồ cuộc khởi nghĩa lớn của binh lính do Lê Văn Khởi chỉ huy, nổ ra ở Phiên An (Gia Định), làm chủ cả Nam Bộ. Đến năm 1835 bị đàn áp.
- Nguyên nhân:
+ Dưới thời Nguyễn, nạn cướp đoạt ruộng đất của địa chủ, nạn quan lại cường hào tham nhũng, chế độ tô thuế và lao dịch khắc nghiệt…,làm cho kinh tế nông nghiệp nước ta bị phá sản nghiêm trọng. Thêm vào đó, nạn ôn dịch, bão lụt xảy ra thường xuyên làm cho ruộng đồng bị bỏ hoang, xóm làng xơ xác, nông dân lưu vong, phiêu tán.
+ Trong bối cảnh kinh tế bế tắc, đời sống nhân dân khốn cùng, nhà Nguyễn chẳng những đã bất lực không cải thiện được tình hình mà trái lại, bộ máy chính quyền ngày càng quan liêu, tha hóa. Mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt, đã làm bùng lên làn sóng đấu tranh quyết liệt của các tầng lớp xã hội ở khắp mọi miền đất nước chống lại chế độ thống trị của nhà Nguyễn.
Nông Văn Vân
1833-1835
Cao Bá Quát
1854-1855
Phan Bá Vành
1821-1827
Lê Văn Khôi
1833-1835
Họ Quách
1832-1838
Họ Quách
1832-1838
Người Khơ me
1840-1848
Lược đồ các cuộc khởi nghĩa
Đặc điểm và ý nghĩa của các phong trào đấu tranh của nhân dân binh lính:

- Đặc điểm:

+ Phong trào đấu tranh của nhân dân nổ ra ngay từ đầu thế kỷ, khi nhà Nguyễn vừa lên cầm quyền.

+ Nổ ra liên tục, số lượng lớn.

+ Quy mô lớn và thời gian kéo dài như: khởi nghĩa Phan Bá Vành, Lê Văn Khôi.
- Ý nghĩa:
+ Cuộc đấu tranh của nhân dân chống lại triều Nguyễn liên tục, quyết liệt trong hơn 50 năm nhằm chống lại sự hủy hoại tiềm lực dân tộc của nhà nước phong kiến. Các tầng lớp bị trị không thể cam chịu chết dần chết mòn vì đói rét, bệnh tật, đã vùng lên tìm lối thoát cho sự sống còn của bản thân mình, cũng là đấu tranh cho sự tồn tại của xã hội, là bảo vệ sự sinh tồn và thực lực của dân tộc.

+ Những cuộc đấu tranh không mệt mỏi của nông dân và các dân tộc chống lại áp bức, cường quyền dưới chế độ phong kiến nhà Nguyễn đã góp phần củng cố khối đoàn kết thống nhất của cộng đồng dân tộc Việt Nam.
3.Đấu tranh các dân tộc ít người
-Ở phía Bắc: có cuộc khởi nghĩa của người Tày ở Cao Bằng (1833-1835) do Nông Văn Vân lãnh đạo.
-Ở phía Nam có cuộc khởi nghĩa của người Khơ-me ở miền Tây Nam Bộ.

=>Giữa thế kỉ XIX các cuộc khởi nghĩa tạm lắng khi Pháp chuẩn bị xâm lược nước ta.
Bài thuyết trình của nhóm chúng em đến đây là hết… Cảm ơn cô và các bạn đã chú ý lắng nghe..!