Bài 26. Sinh sản của vi sinh vật

Trường THPT Thị xã Quảng Trị
Chào Quý Thầy Cô!
Chào Các Em Học Sinh!
Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi:
So sánh đồ thị sinh trưởng của vi sinh vật trong môi trường nuôi cấy liên tục và môi trường nuôi cấy không liên tục?
Trả lời:
Giống nhau: Đều có pha cân bằng và pha luỹ thừa
Khác nhau: Môi trường nuôi cấy không liên tục có thêm pha tiềm phát và pha suy vong, còn môi trường nuôi cấy liên tục do được bổ sung thường xuyên chất dinh dưỡng và lấy đi các sản phẩm chuyển hoá do đó VSV sinh trưởng liên tục nên không có pha tiềm phát và pha suy vong.

Vi sinh vật cổ
Tảo
Vi sinh vật
Vi khuẩn
Vi sinh vật nhân sơ
Vi sinh vật nhân chuẩn
Nấm
Đéng vËt nguyªn sinh
Nhắc lại xem vi sinh vật được chia thành những nhóm nào?
Sự sinh sản của vi sinh vật được hiểu như thế nào?
 Đó là sự tăng số lượng cá thể vi sinh vật.
Sự nảy chồi ở vi khuẩn quang dưỡng màu tía
Sự phân đôi của vi khuẩn Ê.côli
Nhận xét gì về số lượng cá thể vi sinh vật?
Số lượng cá thểvi sinh vật tăng
Tiết 27: Sinh sản của VSV

I. Sinh sản ở vi sinh vật nhân sơ:
Các hình thức sinh sản:
* Phân đôi
* Nảy chồi
* Bào tử
Quá trình phân đôi ở vi khuẩn diễn ra như thế nào?
Quá trình phân đôi ở vi khuẩn
Sinh sản của vi sinh vật nhân sơ:
Phân đôi:
Quá trình phân đôi ở vi khuẩn:
+ Tế bào tăng về kích thước, tổng hợp mới các enzim và ribôxôm.
+ Màng sinh chất gấp nếp tạo thành mêzôxôm.
+ Vòng ADN đính vào hạt mêzôxôm làm điểm tựa và nhân đôi thành hai ADN.
+ Thành tế bào và màng sinh chất được tổng hợp dài ra và thắt lại đưa hai phân tử ADN về hai tế bào riêng biệt.
Phân đôi ở vi khuẩn khác với quá trình nguyên phân ở điểm nào?
 Phân đôi ở vi khuẩn không có sự hình thành thoi vô sắc và không có các kỳ như ở nguyên phân.
Vì sao nói phân đôi là hình thức phân chia đặc trưng cho các loại tế bào vi khuẩn?
 Vì vi khuẩn chỉ có một phân tử ADN và có cấu tạo đơn giản.
Không hình thành thoi vô sắc
Hình thành thoi vô sắc
Cấu tạo của tế bào vi khuẩn

Nghiên cứu mục 2, trang 103 SGK kết hợp với quan sát hình trên.
Hãy trình bày kiểu sinh sản nảy chồi và tạo thành
bào tử ở vi khuẩn?

Sinh sản bằng bào tử
Sinh sản bằng nảy chồi
2. Nảy chồi và tạo thành bào tử:
 a.Nảy chồi:
- Tế bào mẹ tạo thành một chồi ở cực mỗi chồi lớn rồi tách ra thành một cơ thể mới.
b.Tạo bào tử:
- Phần sợi khí sinh phân cách tạo thành một chuổi bào tử.
- Bào tử phát tán gặp điều kiện thuận lợi nảy mầm  cơ thể mới.



Hãy nghiên cứu SGK, mục I.2,trang 103. Hãy cho biết các bào tử sinh sản có đặc điểm nào chung?
c.Đặc điểm của bào tử sinh sản:
Chỉ có lớp màng.
Không có vỏ dày ( Cortex)
Không chứa hợp chất Canxidipicôlinat
 Quan sát hình sau và cho biết: Nội bào tử là gì? Nó được hình thành như thế nào?
c.Nội bào tử:
* Nội bào tử của vi khuẩn là:
+ Cấu trúc tạm nghỉ khi gặp điều kiện bất lợi chứ không phải là hình thức sinh sản
* Nội bào tử được hình thành:
+ Trong tế bào sinh dưỡng của vi khuẩn.
* Cấu tạo gồm:
+ Nhiều lớp màng dày khó thấm
+ Có vỏ Contex
+ Chứa hợp chất canxiđipicôlinat
+ Có khả năng chịu nhiệt cao

Quan sát hình bên hãy cho biết nội bào tử được cấu tạo như thế nào?
Liên hệ thực tiễn:
+ Đối với vi khuẩn: Nội bào tử bảo vệ nó khi gặp điều kiện bất lợi.
+ Đối với con người: Nội bào tử lọt vào cơ thể sẽ phát triển trở lại trong ruột, máu gây bệnh nguy hiểm
 Nội bào tử có ý nghĩa như thế nào đối với Vi khuẩn và đối với con người?
Trong cuộc sống hàng ngày chúng ta đã có những biện pháp nào để bảo quản thực phẩm và hạn chế sự phát triển của vi sinh vật?
Tăng nồng độ muối, nồng độ đường để bảo quản thực phẩm và hạn chế sự phát triển của vi sinh vật.
Trong điều kiện thuận lợi và thời gian là 120 phút tế bàovi khuẩn có thể tạo ra một quần thể cókhối lượng khoảng 80.000 tấn.
II. Sinh sản ở Vi sinh vật nhân thực:
Sinh sản bằng bào tử:
Sinh sản bằng nảy chồi và phân đôi:
Nghiên cứu mục II.1, SGK, kết hợp quan sát hình dưới đây.Hãy cho biết: Bào tử vô tính được hình thành như thế nào và ở đâu?
* Diễn biến: Tạo thành chuỗi bào tử trên đỉnh của các sợi nấm hay tạo thành bên trong các túi ở đỉnh của các sợi nấm ký sinh.
* Kết quả: Bào tử phát tán tạo thành cơ thể mới
* Ví dụ: Nầm chồi, nấm cúc, nấm Mucor.

II. Sinh sản của vi sinh vật nhân thực:
1. Sinh sản bằng bào tử:
a. Sinh sản bằng bào tử vô tính:
Quá trình sinh sản ở Nấm diễn ra như thế nào và kết quả ra sao?
Đây là hình thức sinh sản nào ở nấm?

b.Sinh sản bằng bào tử hữu tính:
* Diễn biến: Tế bào lưỡng bội giảm phân tạo bào tử đơn bội trong các túi, túi vỡ các bào tử khác giới kết hợp tạo tế bào lưỡng bội.
* Kết quả: Tạo tế bào lưỡng bội nảy chồi thành mầm mới
* Ví dụ:
Nấm mem, nấm rơm, nấm sợi…
Phân đôi ở nấm rượu Rum
Phân đôi của Trùng đế giày
Sự phân đôi ở Vi sinh vật diển ra như thế nào?
2. Sinh sản bằng phân đôi và
nảy chồi:
a. Sinh sản bằng phân đôi:
- Từ tế bào mẹ phân đôi thành hai cơ thể con.
- Ví dụ: Nấm men rượu rum


TẾ BÀO MẸ BAN ĐẦU
Nảy chồi
Tách thành cơ thể mới
Sự nảy chồi ở Nấm men
Nảy chồi ở nấm men
Nảy chồi ở nấm men diển ra như thế nào?
2. Sinh sản bằng nảy chồi và
phân đôi:
b. Sinh sản bằng nảy chồi:
- Từ tế bào mẹ mọc ra các chồi nhỏ rồi tách khỏi tế bào mẹ thành cơ thể độc lập.
 Nghiên cứu SGK mục II kết hợp với những kiến thức đã học, hãy thảo luận nhóm để kể ra các hình thức sinh sản ở vi sinh vật (Hãy sơ đồ hoá ).
SS vụ tớnh
SS h?u tớnh
SS c?a VSV
SS ? vsv nhân sơ
SS ? vsv nhân chuẩn
Phân đôi
Nảy chồi
Bào tử
Bào tử
Tiếp hợp
CỦNG CỐ
Câu 1: Đặc điểm của nội bào tử:
Có lớp vỏ Cortex
Chứa hợp chất canxiđipicôlinat
Có khả năng chịu nhiệt cao
Cả ba đáp án trên đều đúng.
Câu 2: Vi khuẩn sinh sản chủ yếu bằng cách:
Phân đôi.
Nảy chồi.
Tiếp hợp
Hữu tính.
Câu 3: Vi sinh vật nào sau đây sinh sản theo lối nảy chồi?

a. Nấm men
b. Xạ khuẩn
c. Trực khuẩn
d. Tảo lục
Câu 4: Phát biểu sau đây đúng khi nói về sự sinh sản của vi khuẩn là:
a. Có sự hình thành thoi phân bào
b. Chủ yếu bằng hình thức giảm phân c. Phổ biến theo lối nguyên phân
d. Không có sự hình thành thoi phân bào.
Câu 5: Hình thức sinh sản có thể tìm thấy ở nấm men là:
a. Tiếp hợp và bằng bào tử vô tính
b. Phân đôi và nẩy chồi
c. Tiếp hợp và bằng bào tử hữu tính
d. Bằng tiếp hợp và phân đôi.

BÀI TẬP VỀ NHÀ
Câu 1: Hãy so sánh sự sinh sản ở vi sinh vật nhân sơ và vi sinh vật nhân thực:
Câu 3: Hãy sưu tầm những tư liệu về ảnh hưởng của các chất dinh dưỡng, chất ức chế lên sự sinh trưởng ở vi sinh vật?
Câu 2: Hoàn thành bảng sau((+): Là có;(-): Là không)
ĐÁP ÁN CÂU 2
1
2
3
5
4
1
2
3
4
5