Bài 26. Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX

LỊCH SỬ 8
BÀI 26
PHONG TRAØO KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG PHAÙP TRONG NHÖÕNG NAÊM CUOÁI THEÁ KÆ XIX

Tiết 40
I- CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
Giáo viên: Phạm Duy Tuyền
Trường THCS Hải Thọ.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Điểm khác nhau cơ bản về nội dung của hiệp ước Hác-măng (1883) và Hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884?) Giải thích vì sao nói: “với hiệp ước pa-tơ-nốt đã chấm dứt vai trò của nha Nguyễn với tư cách là 1quốc gia độc lập”.

KIỂM TRA BÀI CŨ
2) Giải thích:
Theo hiệp ước Pa-tơ-nốt Pháp trả lại cho triều đình Huế tỉnh Bình Thuận và ba tỉnh Thanh-Nghệ-Tĩnh.
Theo hiệp ước Hác- măng Triều đình Huế cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi Trung Kì, nhập vào đất Nam Kỳ thuộc Pháp. Ba tỉnh Thanh-Nghệ-Tĩnh được sát nhập vào Bắc Kì thuộc Pháp.
Với 2 hiệp ước trên đã chấm dứt sự tồn tại của quốc gia phong kiến Việt Nam với tư cách là một quốc gia độc lập,nước ta trở thành nước thuộc địa nửa phong kiến. Nhà Nguyễn vãn tồn tại đến năm 1945 nhung sự tồn tại đó chỉ mang ý nghĩa thời gian, tồn tại của 1 triều đại, còn trên vai trò nhà nước thì nha Nguyễn đã chấm dứt..
1. Điểm khác nhau cơ bản về nội dung giữa hiệp ước Hác-măng (1883) và Hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884?)
Bài 26 - Tiết 40
PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX

I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI
KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU
CẦN VƯƠNG”
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế
tháng 7-1885

1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tôn Thất Thuyết (1835-1913)
Nguyên nhân
+ Phái chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng đầu muốn giành lại chủ quyền từ tay Pháp.
? Sau hai Hiệp ước 1883, 1884, phe chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng đầu có mong muốn gì?
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
- Nguyên nhân
+ Phái chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng đầu muốn giành lại chủ quyền từ tay Pháp.
+ Thực dân Pháp lo sợ, tìm mọi cách để tiêu diệt phái chủ chiến.
- Diễn biến
+ 5.7.1885: Tấn công Tòa Khâm sứ và đồn Mang Cá
+ Pháp phản công chiếm Hoàng thành, tàn sát người vô tội.
Để chuẩn bị hành động, phe chủ chiến đã làm gì?
Thái độ và hành động của thực dân Pháp trước những việc làm của phe chủ chiến như thế nào?
Cuộc phản công diễn ra như thế nào?
Lược đồ kinh thành Huế 1885
Vì sao cuộc phản công quân Pháp của phe chủ chiến lại thất bại?
Bài 26 - Tiết 40
PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI
KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU
CẦN VƯƠNG”
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế
tháng 7-1885
2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng
2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng
Cuộc rút khỏi kinh thành Huế
của phe chủ chiến
Ngày 13 - 7 - 1885, vua Hàm Nghi ra chiếu Cần vương.
Tân Sở-nơi ban chiếu Cần vương lần I (13-7-1885)
Phú Gia-nơi ban chiếu Cần vương lần II (20-9-1885)
Căn cứ thượng lưu sông Gianh - nơi vua Hàm Nghi bị bắt (11-1888)
Sau khi cuộc phản công thất bại, Tôn Thất Thuyết đã có chủ trương gì ?
Vua Hàm Nghi
(1870-1943)
“Từ xưa kế sách chống giặc không ngoài ba điều: đánh, giữ, hòa. Đánh thì chưa có cơ hội; giữ thì khó định hẹn được sức; hoà thì họ đòi hỏi không biết chán.
...Nước ta gần đây ngẫu nhiên gặp nhiều việc. Trẫm tuổi trẻ nối ngôi, không lúc nào không nghĩ đến tự cường tự trị. Kẻ phái của Tây ngang bức, hiện tình mỗi ngày một quá thêm. Hôm trước chúng tăng thêm binh quyền đến, buộc theo những điều mình không thể nào làm được...; trong triều đình đắn đo về hai điều: cúi đầu tuân mạng, ngồi để mất cơ hội, sao bằng nhìn thấy chỗ âm mưu biến động của địch mà đối phó trước? Vì bằng việc xảy ra không thể tránh, thì cũng còn có cái việc ngày nay để mưu tốt cái lợi sau này, ấy là do thời thế xui nên vậy. Phàm những người cùng dự chia mối lo này cũng đã dư biết. Biết thì phải tham gia công việc, nghiến răng dựng tóc, thề giết hết giặc, nào ai là không có cái lòng như thế?”
(Trích “Chiếu Cần vương”)
2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng
- Ngày 13 - 7 - 1885, vua Hàm Nghi ra chiếu Cần vương.
- Mục đích: Kêu gọi văn thân cùng nhân dân cả nước đứng lên giúp vua cứu nước.
- Diễn biến: Sôi nổi và kéo dài đến cuối TK XIX, chia thành 2 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: Từ 1885 - 1888: Phong trào bùng nổ khắp cả nước, sôi động nhất là các tỉnh ở Trung Kì và Bắc Kì.

Mục đích của “Chiếu Cần Vương” là gì ?
Phong trào diễn ra như thế nào ?
Nguyễn Duy Hiệu,
Trần Văn Dự
Lê Trung Đình,
Nguyễn Tự Tân
Mai Xuân Thưởng
Trương Đình Hội
Phan Đình Phùng
Phạm Bành
Nguyên Thiện Thuật
Lê Trực,
Nguyễn Phạm Tuân
Nguyễn Xuân Ôn
Ngô Quang Bích
Nguyễn Văn Giáp
2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng
- Ngày 13 - 7 - 1885, vua Hàm Nghi ra chiếu Cần vương.
- Mục đích: Kêu gọi văn thân cùng nhân dân cả nước đứng lên giúp vua cứu nước.
- Diễn biến: Sôi nổi và kéo dài đến cuối TK XIX, chia thành 2 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: Từ 1885 - 1888: Phong trào bùng nổ khắp cả nước, sôi động nhất là các tỉnh ở Trung Kì và Bắc Kì.
+ 1889-1896: Phong trào tiếp tực duy trì, quy tụ thành những cuộc khởi nghĩa lớn, có quy mô, trình độ tổ chức cao.

Lược đồ phong trào Cần Vương cuối TKXIX
Khởi nghĩa Hương Khê
Khởi nghĩa Bãi Sậy
SƠ KẾT BÀI HỌC
- Sau Hiệp ước 6-6-1884, thực dân Pháp tìm mọi cách loại trừ phe chủ chiến trong triều đình Huế.
- Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng khắp Trung kì và Bắc Kì.
Tính chất chính của phong trào này là yêu nước chống xâm lược, dưới ngọn cờ của một ông vua yêu nước.
Kết thúc giai đoạn 1, Vua Hàm Nghi bị bắt và bị đày sang An-giê-ri (Bắc Phi)
CÔNG VIỆC VỀ NHÀ
1. Học bài (các câu hỏi SGK)
2. Chuẩn bị bài 25, phần II
NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG
Vẽ lược đồ H91, H92, H94 - sgk
Tìm hiểu thân thế, sự nghiệp của Phạm Bành, Nguyên Thiện Thuật, Phan Đình Phùng, Cao Thắng.