Bài 26. Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX

KHỐI TÁM
GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ
MÔN LỊCH SỬ

BÀI 26:
PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX
I/ CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA "CHIẾU CẦN VƯƠNG".
1/ Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885.

? Sau hai hiệp ước 1883 và 1884, phái chủ chiến trng triều đình Huế vẫn nuôi hy vọng giành lại chủ quyền từ tay Pháp khi có điều kiện.

? Trước hành động ngày một quyết liệt của Tôn Thất Thuyết, thực dân Pháp lo sợ .Chúngtìm mọi cách để tiêu diệt phái chủ chiến. Tình hình hết sức căng thẳng.

? Đêm mồng 4 rạng sáng 5-7-1885, Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tấn công quân Pháp ở Tòa Khâm sứ và đồn Mang Cá.

? Quân Pháp nhất thời rối loạn. Sau khi củng cố tinh thần, chúng đã mở cuộc phản công chiếm Hoàng thành.
2/ Phong trào Cần Vương bùng nổ và lan rộng.

? Khi cuộc tấn công thất bại, Tôn Thất Thuyết phải đưa vua chạy ra Tân Sở (Quảng Trị). Tại đây, ngày 13-7-1885, ông nhân danh vua Hàm Nghi ra "Chiếu Cần Vương", kêu gọi văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước.

? Từ đó một phong trào yêu nước chống xâm lược đã dâng lên sôi nổi, kéo dài đến cuối thế kỷ XIX, được gọi là phong trào Cần Vương.
? Tháng 11-1888, nhờ có tay sai dẫn đương, quân Pháp vào được nơi ở của nhà vua, bắt và đưa vua Hàm Nghi đi đày sang An-giê-ri (Châu Phi).

? Tuy Hàm Nghi bị bắt nhưng phong trào Cần Vương vẫn được duy trì và dần quy tụ thành những cuộc khởi nghĩa lớn, có quy mô và trình độ tổ chức cao hơn trong giai đoạn 1889-1896.
II/ NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG.
1/ Khởi nghĩa Ba Đình (1886-1887).

? Ba Đình thuộc huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa.

? Lợi dụng địa hình của ba làng mậu Thịnh, Thương Thọ, Mỹ Khê, những người lãnh đạo phong trào Cần Vương ở Thanh Hóa đã cho xây dựng ở đây một chiến tuyến phòng thủ kiên cố.
? Chỉ huy cứ điểm là Phạm Bành và Đinh Công Tráng.

? Cuộc chiến đấu bắt đầu quyết liệt từ tháng 12-1886 đến tháng 1-1887.
? Khi giặc Pháp mở cuộc tấn công quy mô vào căn cứ, nghĩa quân đã anh dũng cầm cự trong suốt 34 ngày đêm, đẩy lui nhiều đợt tấn công của giặc.
? Cuối cùng, để chấm dứt cuộc vây hãm, quân giặc liều chết xông vào. Chúng phun dầu thiêu trụi các lũy tre, triệt hạ và xoá tên ba làng trên bản đồ hành chính.

? Nghĩa quân phải mở đường máu rút lên Mã Cao, thuộc Miền Tây Thanh Hóa, tiếp tục chiến đấu thêm một thời gian rồi tan rã.
2/ Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883-1892).

? Ngay từ năm 1883, ở vùng bãi Sậy (Hưng Yên) đã diễn ra các hoãt động của nghĩa quân dưới sự lãnh đạo của Đinh Gia Quế.

? Năm 1885, hưởng ứng chiếu Cần Vương của Hàm Nghi, phong trào kháng Pháp ở đây lại bùng lên mạnh mẽ. Người đứng đầu cuộc khởi nghĩa này là Nguyễn Thiện Thuật.
? Dựa vào vùng lau sậy um tùm và đầm lầy thuộc các huyện Văn Lâm, văn Giang, nghĩa quân đã xây dựng căn cứ kháng chiến và triệt để áp dụng chiến thuật du kích đánh địch.

? Sau những trận chống càn liên tiếp, lực lượng nghĩa quân bị suy giảm và rơi vào thế bị bao vây, cô lập. Đến cuối năm 1889, Nguyễn Thiện Thuật sang Trung Quốc, phong trào tiếp tục một thời gian rồi tan rã.
3/ Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895).

Lãnh đạo cao nhất của cuộc khởi nghĩa là Phan Đình Phùng. Ông từng làm quan Ngự sử trong triều đình Huế.

? Năm 1885 ông vẫn hưởng ứng lời kêu gọi của vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết, đứng ra mộ quân khởi nghĩa và trở thành thủ lĩnh có uy tín nhất trong phong trào Cần Vương ở Nghệ-Tĩnh.
? Bên cạnh Phan Đình Phùng còn có nhiều tướng lĩnh tài ba khác, tiêu biểu là Cao Thắng.

? Để đối phó, thực dân Pháp tập trung binh lực và xây dựng một hệ thống đồn bốt dày đặc nhằm bao vây, cô lập nghĩa quân. Đồng thời, chúng mở nhiều cuộc tấn công quy mô vào Ngàn Trươi, là căn cứ chính của cuộc khởi nghĩa.
? Nghĩa quân phải chiến đấu trong điều kiện ngày càng gian khổ hơn, lực lượng suy yếu dần.
? Sau khi chủ tướng Phan Đình Phùng hi sinh ngày 28-12-1895, cuộc khởi nghĩa được duy trì thêm một thời gian rồi tan rã.
VUA HÀM NGHI LÊN NGÔI LÚC 13 TUỔI
TRIỀU ĐÌNH VÀ PHÁP CĂNG THẲNG
TRIỀU NGUYỄN PHẢN ĐỐI PHÁP
QUAN THƯỢNG THƯ TÔN THẤT THUYẾT
XÂY DỰNG CĂN CỨ Ở QUẢNG BÌNH
QUÂN TA TẤN CÔNG PHÁP
TTT ĐƯA VUA HÀM NGHI RỜI KINH THÀNH
VUA HÀM NGHI RA CHIẾU CẦN VƯƠNG
PHÁP ĐƯA VUA ĐỒNG KHÁNH LÊN NGÔI
PHÁP LÙNG BẮT VUA HÀM NGHI
BỊ PHẢN-VUA HÀM NGHI BỊ BẮT
PHÁP MUA CHUỘC VUA HÀM NGHI
VUA HÀM NGHI MẤT Ở ANGIÊRI
TRIỀU NGUYỄN KẾT THÚC KHI CÁCH MẠNG THÁNG 8 THÀNH CÔNG
TRIỀU ĐÌNH NHÀ NGUYỄN
VUA HÀM NGHI VÀ VỢ
ĐÁM CƯỚI VUA HÀM NGHI
DI ẢNH VUA HÀM NGHI
VUA HÀM NGHI LÚC BỊ ĐI ĐÀY
LĂNG MỘ VUA HÀM NGHI
KỴ BINH TRIỀU NGUYỄN
QUÂN LÍNH TRIỀU NGUYỄN
QUAN LẠI NHÀ NGUYỄN
THÁI GIÁM TRIỀU NGUYỄN
SÚNG THẦN CÔNG TRIỀU NGUYỄN
HOÀNG TỘC TRIỀU NGUYỄN
QUAN LẠI TRIỀU NGUYỄN
CÁC QUAN ĐANG CHẦU
MỘT VỊ QUAN TRIỀU NGUYỄN
CÁC QUAN TRIỀU NGUYỄN
ĐI VÕNG
ĐI NGỰA
MỘT VỊ QUAN TRIỀU NGUYỄN
QUAN TRIỀU NGUYỄN
KỴ BINH
KỴ BINH
CÁC QUAN UỐNG TRÀ
TƯỢNG BINH TRIỀU NGUYỄN
BINH LÍNH TRIỀU NGUYỄN
QUAN LẠI TRIỀU NGUYỄN
ĐỈNH ĐỒNG TRIỀU NGUYỄN
CHUÔNG TRIỀU NGUYỄN
NHÃ NHẠC CUNG ĐÌNH HUẾ
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT