Bài 26. Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX
Chia sẻ bởi Võ Thị Thanh Lan |
Ngày 24/10/2018 |
34
Chia sẻ tài liệu: Bài 26. Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX thuộc Lịch sử 8
Nội dung tài liệu:
BÀI 26- PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX
T41. II- NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG
PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG
BÀI 26-T41
II- NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG
LỊCH SỬ 8
Khởi nghĩa Ba Đình
Khởi nghĩa Bãi Sậy
Khởi nghĩa
Hương Khê
BÀI 26- PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX
T40. I- CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ.
VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương
PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX
II. NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN
TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG
1. Khởi nghĩa Ba Đình (1886-1887)
2. Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883-1892)
Bài 26
Tiết 41
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo:
Phan Đình Phùng
Phan Đình Phùng (1847-1895)
Năm 1877, ông thi đậu đình nguyên đồng tiến sĩ, được bổ làm Tri huyện Yên Khánh (tỉnh Ninh Bình). Năm 1883, do bất đồng quan điểm với Tôn Thất Thuyết về việc phế vua Dục Đức, lập Hiệp Hòa ông bị cách chức, về quê lập trại cày, tự hiệu là "Châu Phong".
Năm 1885, hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi, Phan Đình Phùng đã đứng ra chiêu tập lực lượng chống Pháp, từ các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. Nghĩa quân đã xây dựng căn cứ tại Hương Sơn, Hương Khê, Hà Tĩnh. Đến năm 1889, ông được làm Bình Trung tướng quân.
Trong lúc cuộc chiến đấu còn tiếp diễn, ngày 28 tháng 12 năm 1895, do mắc bệnh lỵ nặng, Phan Đình Phùng đã qua đời tại bản doanh (núi Quạt), thọ 49 tuổi.Không lâu sau cái chết của ông, cuộc khởi nghĩa do ông phát động hoàn toàn bị trấn áp.Nguyên trước đó,Hoàng Cao Khải có viết thư dụ ông về hàng triều đình nhưng bị thẳng thừng từ chối,nên sau khi mất,mộ táng của ông bị Hoàng Cao Khải quật lên,tán thi hài của ông với thuốc súng và bắn xuống sông Lam.
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo: Phan Đình Phùng, Cao Thắng
“Khen thay Cao Thắng tài to
Lấy ngay súng giặc về cho thợ rèn
Đêm ngày tỉ mỉ mở xem
Lại thêm có cả đội Quyên cúng tài
Xưởng trong cho chí xưởng ngoài
Thợ rèn cao tỉnh đều mời hội công
Súng ta chế tạo vừa xong
Đem ra mà bắn nức lòng thắm thay
Bắn cho tiệt giống quân Tây
Cậy nhiều súng ống phen này hết khoe.”
(Vè Quan Đình)
Năm 1887 khi Phan Đình Phùng ra Bắc liên lạc với các lực lượng kháng Pháp, Cao Thắng được giao quyền chỉ huy nghĩa quân. Trong một trận đánh thắng đội quân của ông đã thu được 17 khẩu súng và 60 viên đạn. Ông cùng với Lê Phần, Lê Quyên tháo súng ra nghiên cứu để chế tạo súng cho nghĩa quân. Ông tổ chức mở xưởng đúc vũ khí theo kiểu châu Âu ở chiến khu Vũ Quang và sản xuất được 500 khẩu súng theo mẫu 1874 của Pháp. Ngoài chế tạo vũ khí, ông còn xây dựng được một đội quân có tính chiến đấu cao, kỷ luật nghiêm.
Tháng 9 năm 1889, Phan Đình Phùng trở về căn cứ, cử Cao Thắng làm tổng chỉ huy nghĩa quân và thu được nhiều thắng lợi trong những năm 1890 - 1891.
Năm 1893, trong trận đánh Đồn Nu (Thanh Xuân - Thanh Chương - Nghệ An), ông bị trúng đạn và hy sinh lúc mới 29 tuổi.
Cái chết của Cao Thắng là tổn thất lớn cho quân khởi nghĩa Phan Đình Phùng. Sau khi ông mất, quân Phan Đình Phùng chỉ thắng thêm được 1 trận Vụ Quang năm 1894 và không lâu sau khi Phan Đình Phùng mất (1895), cuộc khởi nghĩa bị trấn áp hẳn.
Cao Thắng (1864-1893)
Vũ khí của nghĩa quân Phan Đình Phùng
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo:
- Địa bàn : Huyện Hương Khê và Hương Sơn ( Hà Tĩnh)
- Căn cứ chính: Ngàn Trươi (Hương Khê- Hà Tĩnh)
- Diễn biến:
+ Giai đoạn 1: 1885-1888: thời kỳ tổ chức, huấn luyện, xây dựng công sự, rèn đúc vũ khí.
+ Giai đoạn 2: 1888-1895: thời kỳ chiến đấu mạnh mẽ đẩy lùi nhiều cuộc càn quét của địch.
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
HƯƠNG KHÊ
Lược đồ căn cứ Hương Khê
Hương Khê
Ngàn Trươi
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo:
- Địa bàn : Huyện Hương Khê và Hương Sơn ( Hà Tĩnh)
- Căn cứ chính: Ngàn Trươi (Hương Khê- Hà Tĩnh)
- Diễn biến:
+ Giai đoạn 1: 1885-1888: thời kỳ tổ chức, huấn luyện, xây dựng công sự, rèn đúc vũ khí.
+ Giai đoạn 2: 1888-1895: thời kỳ chiến đấu mạnh mẽ đẩy lùi nhiều cuộc càn quét của địch.
-> Ngày 28/12/1895: Phan Đình Phùng hi sinh -> khởi nghĩa thất bại.
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
HƯƠNG KHÊ
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
Ngàn Trươi
Vụ Quang
Ngàn Trươi
17-10-1894
10-1893
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
HƯƠNG KHÊ
THÀNH HÀ TĨNH
THANH CHƯƠNG
Phan Đình Phùng khóc thương người anh hùng trẻ tuổi
CaoThắng, hi sinh khi mới 29 tuổi (1893).
“Có chí không thành, anh hùng đã mất.
Chưa thắng đã chết, ý trời ra sao?
Công muốn lập nên, gõ mái * nặng thề trừ giặc nước
Việc khôn tính trước, lên yên ** nay thấy vắng người.”
* Điển tích “gõ mái”.
** Điển tích “lên yên”
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
HƯƠNG KHÊ
THÀNH HÀ TĨNH
THANH CHƯƠNG
VỤ QUANG
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
“Ông chết rồi, nhưng bọn Pháp vẫn không tha, chúng quật mộ ông lên, đốt xác và cho đem vứt đi. Người ta báo thù cả người đã nằm yên dưới mộ”. (Trần Dân Tiên)
Phan Đình Phùng (1847-1895)
Bài thơ tuyệt mệnh của của Phan Đình Phùng
“Nhung trường vâng mệnh đã mười đông
Vũ lược còn chưa lập được công
Dân đói kêu trời, xao xác nhạn,
Quân gian chật đất, rộn ràng ong
Chín lần xa giá non sông cách
Bốn bể nhân dân nước lửa hồng
Trách nhiệm càng cao càng nặng gánh
Tướng môn riêng thẹn mặt anh hùng”
Bản dịch của Trần Huy Liệu
Thơ văn yêu nước thế kỷ XIX
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo:
Phan Đình Phùng, Cao Thắng
- Địa bàn hoạt động: 4 tỉnh
Thanh Hóa, nghệ An,
Hà Tĩnh, Quảng Bình
- Căn cứ chính: Ngàn Trươi (Hương Khê- Hà Tĩnh)
- Chiến thuật đánh giặc:
Du kích, vận động chiến
- Diễn biến:
+ 1885-1888:
+ 1888-1895:
Nhận xét về cuộc khởi nghĩa Hương Khê?
Cuộc khởi nghĩa Hương Khê đánh dấu bước phát triển cao nhất của phong trào Cần vương dưới sự lãnh đạo của các văn thân, sĩ phu yêu nước.
Cuộc khởi nghĩa Hương Khê thất bại cũng đánh dấu phong trào Cần vương kết thúc trong cả nước.
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo:
- Địa bàn :
Căn cứ chính:
- Diễn biến:
- Ý nghĩa: Là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu, có qui mô lớn nhất, trình độ tổ chức cao và chiến đấu bền bỉ.
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
HƯƠNG KHÊ
- Tại sao nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa điển hình nhất trong phong trào Cần vương?.
( Lãnh đạo, địa bàn, qui mô, trình độ tổ chức, thời gian, tính chất)
Khởi nghĩa thất bại
Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu của phong trào Cần vương
Khởi nghĩa
Hương Khê
Phan Đình Phùng
Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình
Căn cứ chính:Ngàn Trươi
Chuẩn bị lương thực, vũ khí, xây dựng lực lượng,
Thời kỳ chiến đấu
người lãnh đạo
Diễn biến
kết quả
ý nghĩa
1885-1888
1888-1895
Cao Thắng
* Kết quả của các cuộc khởi nghĩa:
- Đều thất bại.
* Nguyên nhân thất bại:
- Thiếu một lực lượng lãnh đạo có đủ năng lực.
- Khủng hoảng đường lối.
- Thiếu sự liên hệ chặt chẽ với nhau.
Trận Vụ Quang (ngày 17 tháng 10 năm 1894)
“Biết được Phan Đình Phùng cùng đại bộ phận nghĩa quân đóng ở Vụ Quang, địch chủ trương tập kích tiêu diệt toàn bộ lực lượng và bắt lãnh tụ. Nhưng được báo trước, Phan Đình Phùng cùng các tướng lĩnh chuẩn bị đối phó. Lợi dụng thế nước xiết qua trước mặt khu trại, Phan Đình Phùng dùng kế “sa nang úng thủy” của Hàn Tín đánh Sở ngày xưa để giết giặc. Ông cho nghĩa quân lên tận nguồn sông, chặt gỗ to làm kè chặn nước và dẫn nhiều khúc gỗ thả sẵn trên nguồn. Giặc đến, nghĩa quân để cho địch yên ổn đi qua chỗ sông cạn nước, chờ lúc địch đến đúng giữa dòng, Phan Đình Phùng ra lệnh phá kè trên nguồn. Nước bị dồn ứ từ lâu, đến lúc được tháo, ào ào chảy xuống, kéo theo những khúc gỗ chặt để sẵn, vun vút lao xuống. Quân địch, phần bị nước cuốn bất ngờ, phần bị gỗ to lao vào người, phần lại bị nghĩa quân mai phục hai bên bờ bắn ra, nên bị chết rất nhiều”.
( Trích tư liệu Lịch sử lớp 8 trang 125 – Nhà xuất bản giáo dục)
Thanh Thứ
Anh Thứ
Diễn Thứ
Diệm Thứ
Hương Thứ
Lễ Thứ
Nghi Thứ
Can Thứ
Cẩm Thứ
Lai Thứ
Khê Thứ
Kì Thứ
Bình Thứ
Lệ Thứ
Thạch Thứ
KHỞI NGHĨA HƯƠNG KHÊ (1885-1895)
Danh sách 15 quân thứ
1. Khê Thứ (huyện Hương Khê, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Nguyễn Toại.
2. Can Thứ(huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Nguyễn Chanh, Nguyễn Trạch.
3. Hương Thứ (huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh- chỉ huy: Nguyễn Giao.
4. Nghi Thứ (huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh- chỉ huy: Ngô Quảng, Hà Văn Mỹ.
5. Lai Thứ ( tổng Lai Thạch, Can Lộc, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Phan Đình Nghinh.
6. Cẩm Thứ (huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Hoàng Bá Xuyên.
7. Thạch Thứ (huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Nguyễn Huy Thuận.
8. Kỳ Thứ ( huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Võ Phát.
9. Diệm Thứ (làng Tình Diệm, Hương Sơn, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Cao Đạt.
10. Lễ Thứ (làng Trung Lễ, Đức Thọ, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Nguyễn Cấp.
11. Anh Thứ (huyện Anh Sơn, Nghệ An) – chỉ huy: Nguyễn Mậu.
12. Diễn Thứ (huyện Diễn Châu, Nghệ An)- chỉ huy: Lê Trọng Vinh
13. Bình Thứ (tỉnh Quảng Bình) – chỉ huy: Nguyễn Thụ.
14. Lệ Thứ (huyện Lệ Thủy, Quảng Bình)- chỉ huy: Nguyễn Bí.
15. Thanh Thứ (Thanh Hóa) - chỉ huy: Cầm Bá Thước.
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Em có nhận xét gì về phong trào vũ trang chống Pháp cuối
thế kỷ XIX?
Lãnh đạo:
Tính chất
Thời gian
Lực lượng tham gia
Kết quả
Ý nghĩa
Tầng lớp văn thân, sĩ phu yêu nước
1885-1896
Đông đảo quần chúng nhân dân
Yêu nước chống xâm lược, mang màu sắc phong kiến
Thất bại (do ý thức hệ, lãnh đạo, so sánh lực lượng...)
Có vị trí lớn trong sự nghiệp đấu tranh chống đế quốc, để lại nhiều tấm gương, bài học kinh nghiệm quý báu.
T41. II- NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG
PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG
BÀI 26-T41
II- NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG
LỊCH SỬ 8
Khởi nghĩa Ba Đình
Khởi nghĩa Bãi Sậy
Khởi nghĩa
Hương Khê
BÀI 26- PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX
T40. I- CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ.
VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương
PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX
II. NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN
TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG
1. Khởi nghĩa Ba Đình (1886-1887)
2. Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883-1892)
Bài 26
Tiết 41
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo:
Phan Đình Phùng
Phan Đình Phùng (1847-1895)
Năm 1877, ông thi đậu đình nguyên đồng tiến sĩ, được bổ làm Tri huyện Yên Khánh (tỉnh Ninh Bình). Năm 1883, do bất đồng quan điểm với Tôn Thất Thuyết về việc phế vua Dục Đức, lập Hiệp Hòa ông bị cách chức, về quê lập trại cày, tự hiệu là "Châu Phong".
Năm 1885, hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi, Phan Đình Phùng đã đứng ra chiêu tập lực lượng chống Pháp, từ các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. Nghĩa quân đã xây dựng căn cứ tại Hương Sơn, Hương Khê, Hà Tĩnh. Đến năm 1889, ông được làm Bình Trung tướng quân.
Trong lúc cuộc chiến đấu còn tiếp diễn, ngày 28 tháng 12 năm 1895, do mắc bệnh lỵ nặng, Phan Đình Phùng đã qua đời tại bản doanh (núi Quạt), thọ 49 tuổi.Không lâu sau cái chết của ông, cuộc khởi nghĩa do ông phát động hoàn toàn bị trấn áp.Nguyên trước đó,Hoàng Cao Khải có viết thư dụ ông về hàng triều đình nhưng bị thẳng thừng từ chối,nên sau khi mất,mộ táng của ông bị Hoàng Cao Khải quật lên,tán thi hài của ông với thuốc súng và bắn xuống sông Lam.
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo: Phan Đình Phùng, Cao Thắng
“Khen thay Cao Thắng tài to
Lấy ngay súng giặc về cho thợ rèn
Đêm ngày tỉ mỉ mở xem
Lại thêm có cả đội Quyên cúng tài
Xưởng trong cho chí xưởng ngoài
Thợ rèn cao tỉnh đều mời hội công
Súng ta chế tạo vừa xong
Đem ra mà bắn nức lòng thắm thay
Bắn cho tiệt giống quân Tây
Cậy nhiều súng ống phen này hết khoe.”
(Vè Quan Đình)
Năm 1887 khi Phan Đình Phùng ra Bắc liên lạc với các lực lượng kháng Pháp, Cao Thắng được giao quyền chỉ huy nghĩa quân. Trong một trận đánh thắng đội quân của ông đã thu được 17 khẩu súng và 60 viên đạn. Ông cùng với Lê Phần, Lê Quyên tháo súng ra nghiên cứu để chế tạo súng cho nghĩa quân. Ông tổ chức mở xưởng đúc vũ khí theo kiểu châu Âu ở chiến khu Vũ Quang và sản xuất được 500 khẩu súng theo mẫu 1874 của Pháp. Ngoài chế tạo vũ khí, ông còn xây dựng được một đội quân có tính chiến đấu cao, kỷ luật nghiêm.
Tháng 9 năm 1889, Phan Đình Phùng trở về căn cứ, cử Cao Thắng làm tổng chỉ huy nghĩa quân và thu được nhiều thắng lợi trong những năm 1890 - 1891.
Năm 1893, trong trận đánh Đồn Nu (Thanh Xuân - Thanh Chương - Nghệ An), ông bị trúng đạn và hy sinh lúc mới 29 tuổi.
Cái chết của Cao Thắng là tổn thất lớn cho quân khởi nghĩa Phan Đình Phùng. Sau khi ông mất, quân Phan Đình Phùng chỉ thắng thêm được 1 trận Vụ Quang năm 1894 và không lâu sau khi Phan Đình Phùng mất (1895), cuộc khởi nghĩa bị trấn áp hẳn.
Cao Thắng (1864-1893)
Vũ khí của nghĩa quân Phan Đình Phùng
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo:
- Địa bàn : Huyện Hương Khê và Hương Sơn ( Hà Tĩnh)
- Căn cứ chính: Ngàn Trươi (Hương Khê- Hà Tĩnh)
- Diễn biến:
+ Giai đoạn 1: 1885-1888: thời kỳ tổ chức, huấn luyện, xây dựng công sự, rèn đúc vũ khí.
+ Giai đoạn 2: 1888-1895: thời kỳ chiến đấu mạnh mẽ đẩy lùi nhiều cuộc càn quét của địch.
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
HƯƠNG KHÊ
Lược đồ căn cứ Hương Khê
Hương Khê
Ngàn Trươi
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo:
- Địa bàn : Huyện Hương Khê và Hương Sơn ( Hà Tĩnh)
- Căn cứ chính: Ngàn Trươi (Hương Khê- Hà Tĩnh)
- Diễn biến:
+ Giai đoạn 1: 1885-1888: thời kỳ tổ chức, huấn luyện, xây dựng công sự, rèn đúc vũ khí.
+ Giai đoạn 2: 1888-1895: thời kỳ chiến đấu mạnh mẽ đẩy lùi nhiều cuộc càn quét của địch.
-> Ngày 28/12/1895: Phan Đình Phùng hi sinh -> khởi nghĩa thất bại.
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
HƯƠNG KHÊ
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
Ngàn Trươi
Vụ Quang
Ngàn Trươi
17-10-1894
10-1893
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
HƯƠNG KHÊ
THÀNH HÀ TĨNH
THANH CHƯƠNG
Phan Đình Phùng khóc thương người anh hùng trẻ tuổi
CaoThắng, hi sinh khi mới 29 tuổi (1893).
“Có chí không thành, anh hùng đã mất.
Chưa thắng đã chết, ý trời ra sao?
Công muốn lập nên, gõ mái * nặng thề trừ giặc nước
Việc khôn tính trước, lên yên ** nay thấy vắng người.”
* Điển tích “gõ mái”.
** Điển tích “lên yên”
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
HƯƠNG KHÊ
THÀNH HÀ TĨNH
THANH CHƯƠNG
VỤ QUANG
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
“Ông chết rồi, nhưng bọn Pháp vẫn không tha, chúng quật mộ ông lên, đốt xác và cho đem vứt đi. Người ta báo thù cả người đã nằm yên dưới mộ”. (Trần Dân Tiên)
Phan Đình Phùng (1847-1895)
Bài thơ tuyệt mệnh của của Phan Đình Phùng
“Nhung trường vâng mệnh đã mười đông
Vũ lược còn chưa lập được công
Dân đói kêu trời, xao xác nhạn,
Quân gian chật đất, rộn ràng ong
Chín lần xa giá non sông cách
Bốn bể nhân dân nước lửa hồng
Trách nhiệm càng cao càng nặng gánh
Tướng môn riêng thẹn mặt anh hùng”
Bản dịch của Trần Huy Liệu
Thơ văn yêu nước thế kỷ XIX
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo:
Phan Đình Phùng, Cao Thắng
- Địa bàn hoạt động: 4 tỉnh
Thanh Hóa, nghệ An,
Hà Tĩnh, Quảng Bình
- Căn cứ chính: Ngàn Trươi (Hương Khê- Hà Tĩnh)
- Chiến thuật đánh giặc:
Du kích, vận động chiến
- Diễn biến:
+ 1885-1888:
+ 1888-1895:
Nhận xét về cuộc khởi nghĩa Hương Khê?
Cuộc khởi nghĩa Hương Khê đánh dấu bước phát triển cao nhất của phong trào Cần vương dưới sự lãnh đạo của các văn thân, sĩ phu yêu nước.
Cuộc khởi nghĩa Hương Khê thất bại cũng đánh dấu phong trào Cần vương kết thúc trong cả nước.
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo:
- Địa bàn :
Căn cứ chính:
- Diễn biến:
- Ý nghĩa: Là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu, có qui mô lớn nhất, trình độ tổ chức cao và chiến đấu bền bỉ.
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
HƯƠNG KHÊ
- Tại sao nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa điển hình nhất trong phong trào Cần vương?.
( Lãnh đạo, địa bàn, qui mô, trình độ tổ chức, thời gian, tính chất)
Khởi nghĩa thất bại
Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu của phong trào Cần vương
Khởi nghĩa
Hương Khê
Phan Đình Phùng
Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình
Căn cứ chính:Ngàn Trươi
Chuẩn bị lương thực, vũ khí, xây dựng lực lượng,
Thời kỳ chiến đấu
người lãnh đạo
Diễn biến
kết quả
ý nghĩa
1885-1888
1888-1895
Cao Thắng
* Kết quả của các cuộc khởi nghĩa:
- Đều thất bại.
* Nguyên nhân thất bại:
- Thiếu một lực lượng lãnh đạo có đủ năng lực.
- Khủng hoảng đường lối.
- Thiếu sự liên hệ chặt chẽ với nhau.
Trận Vụ Quang (ngày 17 tháng 10 năm 1894)
“Biết được Phan Đình Phùng cùng đại bộ phận nghĩa quân đóng ở Vụ Quang, địch chủ trương tập kích tiêu diệt toàn bộ lực lượng và bắt lãnh tụ. Nhưng được báo trước, Phan Đình Phùng cùng các tướng lĩnh chuẩn bị đối phó. Lợi dụng thế nước xiết qua trước mặt khu trại, Phan Đình Phùng dùng kế “sa nang úng thủy” của Hàn Tín đánh Sở ngày xưa để giết giặc. Ông cho nghĩa quân lên tận nguồn sông, chặt gỗ to làm kè chặn nước và dẫn nhiều khúc gỗ thả sẵn trên nguồn. Giặc đến, nghĩa quân để cho địch yên ổn đi qua chỗ sông cạn nước, chờ lúc địch đến đúng giữa dòng, Phan Đình Phùng ra lệnh phá kè trên nguồn. Nước bị dồn ứ từ lâu, đến lúc được tháo, ào ào chảy xuống, kéo theo những khúc gỗ chặt để sẵn, vun vút lao xuống. Quân địch, phần bị nước cuốn bất ngờ, phần bị gỗ to lao vào người, phần lại bị nghĩa quân mai phục hai bên bờ bắn ra, nên bị chết rất nhiều”.
( Trích tư liệu Lịch sử lớp 8 trang 125 – Nhà xuất bản giáo dục)
Thanh Thứ
Anh Thứ
Diễn Thứ
Diệm Thứ
Hương Thứ
Lễ Thứ
Nghi Thứ
Can Thứ
Cẩm Thứ
Lai Thứ
Khê Thứ
Kì Thứ
Bình Thứ
Lệ Thứ
Thạch Thứ
KHỞI NGHĨA HƯƠNG KHÊ (1885-1895)
Danh sách 15 quân thứ
1. Khê Thứ (huyện Hương Khê, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Nguyễn Toại.
2. Can Thứ(huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Nguyễn Chanh, Nguyễn Trạch.
3. Hương Thứ (huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh- chỉ huy: Nguyễn Giao.
4. Nghi Thứ (huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh- chỉ huy: Ngô Quảng, Hà Văn Mỹ.
5. Lai Thứ ( tổng Lai Thạch, Can Lộc, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Phan Đình Nghinh.
6. Cẩm Thứ (huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Hoàng Bá Xuyên.
7. Thạch Thứ (huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Nguyễn Huy Thuận.
8. Kỳ Thứ ( huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Võ Phát.
9. Diệm Thứ (làng Tình Diệm, Hương Sơn, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Cao Đạt.
10. Lễ Thứ (làng Trung Lễ, Đức Thọ, Hà Tĩnh) - chỉ huy: Nguyễn Cấp.
11. Anh Thứ (huyện Anh Sơn, Nghệ An) – chỉ huy: Nguyễn Mậu.
12. Diễn Thứ (huyện Diễn Châu, Nghệ An)- chỉ huy: Lê Trọng Vinh
13. Bình Thứ (tỉnh Quảng Bình) – chỉ huy: Nguyễn Thụ.
14. Lệ Thứ (huyện Lệ Thủy, Quảng Bình)- chỉ huy: Nguyễn Bí.
15. Thanh Thứ (Thanh Hóa) - chỉ huy: Cầm Bá Thước.
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Em có nhận xét gì về phong trào vũ trang chống Pháp cuối
thế kỷ XIX?
Lãnh đạo:
Tính chất
Thời gian
Lực lượng tham gia
Kết quả
Ý nghĩa
Tầng lớp văn thân, sĩ phu yêu nước
1885-1896
Đông đảo quần chúng nhân dân
Yêu nước chống xâm lược, mang màu sắc phong kiến
Thất bại (do ý thức hệ, lãnh đạo, so sánh lực lượng...)
Có vị trí lớn trong sự nghiệp đấu tranh chống đế quốc, để lại nhiều tấm gương, bài học kinh nghiệm quý báu.
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Võ Thị Thanh Lan
Dung lượng: |
Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)