Bài 26. Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX

Lớp 8
KIỂM TRA BÀI CŨ
Phong trào Cần vương nổ ra và phát triển như thế nào?
Sau khi cuộc tấn công quân Pháp thất bại, Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra Tân Sở (Quảng Trị). Tại đây, ngày 13-7-1885, vua Hàm Nghi ra Chiếu Cần vương, kêu gọi văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước.
Phong trào yêu nước chống xâm lược hưởng ứng chiếu “Cần vương” dâng lên sôi nổi, kéo dài đến cuối thế kỷ XIX, được gọi là Phong trào Cần vương.
Về diễn biến, Phong trào Cần vương chia làm hai giai đoạn:
+ 1885-1888: Bùng nổ khắp cả nước, sôi động nhất là các tỉnh Trung, Bắc Kì.
+ 1888-1896: Quy tụ thành những cuộc khởi nghĩa lớn, có quy mô và trình độ tổ chức cao hơn.
1. Khởi nghĩa Ba Đình (1886-1887)
2. Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883-1892)
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
Bài 26
PHONG CHÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX
Tiết 41
ii- những cuộc khởi nghĩa lớn
trong phòng trào cần vương
- Lãnh đạo:
Phan Đình Phùng
Phan Đình Phùng (1847-1895)
- Lãnh đạo:
Phan Đình Phùng
Cao Thắng
“Khen thay Cao Thắng tài to
Lấy ngay súng giặc về cho thợ rèn
Đêm ngày tỉ mỉ mở xem
Lại thêm có cả đội qu©n còng tài
Xưởng trong cho chí xưởng ngoài
Thợ rèn cao tỉnh đều mời hội công
Súng ta chế tạo vừa xong
Đem ra mà bắn nức lòng thắm thay
Bắn cho tiệt giống quân Tây
Cậy nhiều súng ống phen này hết khoe.”
(Vè Quan Đình)
b. Căn cứ: Ngàn Trươi(Hương Khê-Hà Tỉnh)
Thảo luận: Điểm mạnh của căn cứ Hương Khê so với Ba Đình và Bãi Sậy?
? Cho biết địa bàn cuộc khởi nghĩa Hương Khê? Căn cứ chính là đâu?
Tiết 41-Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX (Tiết 2)
II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo: Phan Đình Phùng và Cao Thắng
- Địa bàn: Căn  cứ chính ở Ngàn Trươi, Vụ Quang (Hương Khê - Hà Tĩnh ) hoạt động rộng ở 4 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh,Quảng Bình.
LƯỢC ĐỒ KHỞI NGHĨA HƯƠNG KHÊ (1885-1895)
Cho biết điểm khác nhau về địa bàn cuộc khởi nghĩa Hương Khê so với địa bàn hoạt động của khởi nghĩa Ba Đình và Bãi Sậy?
Tiết 41-Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX (Tiết 2)
II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo: Phan Đình Phùng và Cao Thắng
- Địa bàn: Căn  cứ chính ở Ngàn Trươi, Vụ Quang (Hương Khê - Hà Tĩnh ) hoạt động rộng ở 4 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh,Quảng Bình.
- Diễn biến:
+ 1885-1888: Tổ chức, huấn luyện, xây dựng  công sự, rèn đúc vũ khí với lối đánh du kích trải rộng trên 4 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.
+ 1888-1895:Chiến đấu cam go đẩy lùi nhiều cuộc càn quét của địch.
+ Pháp càn quét, bao vây Ngàn Trươi, Phan Đình Phùng hy sinh 28-12-1895, nghĩa quân hoạt động thêm một thời gian  rồi tan rã.
Phan Đình Phùng và Cao Thắng
Súng trường của nghĩa quân Hương Khê
Trình bầy diễn biến cuộc khởi nghĩa ?
Vũ khí của nghĩa quân Phan Đình Phùng
*. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895):
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
HƯƠNG KHÊ
THÀNH HÀ TĨNH
THANH CHƯƠNG
Phan Đình Phùng khóc thương người anh hùng trẻ tuổi
CaoThắng, hi sinh khi mới 29 tuổi (1893).
“Có chí không thành, anh hùng đã mất.
Chưa thắng đã chết, ý trời ra sao?
Công muốn lập nên, gõ mái * nặng thề trừ giặc nước
Việc khôn tính trước, lên yên ** nay thấy vắng người.”
*. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895) :
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
HƯƠNG KHÊ
THÀNH HÀ TĨNH
THANH CHƯƠNG
VỤ QUANG
Giai đoạn 2: 1888-1895
Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
(1885-1895)
Ngàn Trươi
Vụ Quang
THANH HÓA
NGHỆ AN
HÀ TĨNH
QUẢNG BÌNH
HƯƠNG KHÊ
Căn cứ chính Của nghĩa quân
Nơi nghĩa quân hoạt động
Nghĩa quân rút lui
Pháp tiến đánh
Chú thích
Tiết 41-Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX (Tiết 2)
II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo: Phan Đình Phùng và Cao Thắng
- Địa bàn: Căn  cứ chính ở Ngàn Trươi, Vụ Quang (Hương Khê - Hà Tĩnh ) hoạt động rộng ở 4 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh,Quảng Bình.
- Diễn biến:
LƯỢC ĐỒ KHỞI NGHĨA HƯƠNG KHÊ (1885-1895)
Đây là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương
* Nhận xét:
+ Thời gian tồn tại: 10 năm + Quy mô rộng lớn: 4 tỉnh + Tính chất ác liệt, chiến đấu chống Pháp và phong kiến tay sai. + Lực lượng đông đảo, bước đầu có sự liên kết với các cuộc khởi nghĩa khác…
Nhận xét gì về khởi nghĩa Hương Khê ?
Tiết 41-Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX (Tiết 2)
II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Lãnh đạo: Phan Đình Phùng và Cao Thắng
- Địa bàn: Căn  cứ chính ở Ngàn Trươi, Vụ Quang (Hương Khê - Hà Tĩnh ) hoạt động rộng ở 4 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh,Quảng Bình.
- Diễn biến:
Cho biết ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Hương Khê ?
LƯỢC ĐỒ KHỞI NGHĨA HƯƠNG KHÊ (1885-1895)
- Ý nghĩa:
+ Có vị trí rất to lớn trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. + Để lại nhiều tấm gương và bài học kinh nghiệm quý báu.
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
“Ông chết rồi, nhưng bọn Pháp vẫn không tha, chúng quật mộ ông lên, đốt xác và cho đem vứt đi. Người ta báo thù cả người đã nằm yên dưới mộ”. (Trần Dân Tiên)
Phan Đình Phùng (1847-1895)
Bài thơ tuyệt mệnh của của Phan Đình Phùng
“Nhung trường vâng mệnh đã mười đông
Vũ lược còn chưa lập được công
Dân đói kêu trời, xao xác nhạn,
Quân gian chật đất, rộn ràng ong
Chín lần xa giá non sông cách
Bốn bể nhân dân nước lửa hồng
Trách nhiệm càng cao càng nặng gánh
Tướng môn riêng thẹn mặt anh hùng”
Bản dịch của Trần Huy Liệu
Thơ văn yêu nước thế kỷ XIX
Khu mộ cụ Phan Đình Phùng( làng Đông Thái, xã Tùng ảnh, huyện Đức Thọ,Hà Tĩnh)
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Em có nhận xét gì về phong trào vũ trang chống Pháp cuối thế kỷ XIX?
Lãnh đạo:
Tính chất:
Thời gian :
Lực lượng tham gia
Kết quả:
Ý nghĩa :
Tầng lớp văn thân, sĩ phu yêu nước
1885-1896
Đông đảo quần chúng nhân dân
Yêu nước chống xâm lược, mang màu sắc phong kiến
Thất bại (do ý thức hệ phong kiÕn, lãnh đạo, so sánh lực lượng...)
ThÓ hiÖn truyÒn thèng yªu n­íc vµ khÝ ph¸ch anh hïng cña d©n téc ta.
Có vị trí lớn trong sự nghiệp đấu tranh chống qu©n x©m l­îc, để lại nhiều tấm gương, bài học kinh nghiệm quý báu.
Khởi nghĩa thất bại
Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu của phong trào Cần vương
Khởi nghĩa
Hương Khê
Phan Đình Phùng
Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình
Căn cứ chính:Ngàn Trươi
Chuẩn bị lương thực, vũ khí, xây dựng lực lượng,
Thời kỳ chiến đấu
người lãnh đạo
Diễn biến
kết quả
ý nghĩa
1885-1888
1888-1895
Cao Thắng
Tiết 41-Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX (Tiết 2)
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bạn đã thực sự sãn sàng chưa?
Câu 1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Câu 2
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10



-Học bài cũ
-Soạn: Khởi nghĩa Yên Thế có đặc điểm gì khác so với các cuộc khởi nghĩa cùng thời?
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ
Học bài cũ để:
- Ghi nhớ địa bàn hoạt động, thời gian, quy mô, tính chất, lãnh đạo của các cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương.
- Thấy được vai trò của các sĩ phu, văn thân trong phong trào khởi nghĩa vũ trang chống Pháp cuối thế kỷ XIX cũng như ý chí yêu nước, tinh thần quật khởi của nhân dân khi tham gia phong trào Cần Vương.
- Rút ra ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thất bại của phong trào nói riêng, của ngọn cờ phong kiến nói chung.
Đọc trước bài 27 để: Nắm được cuộc khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đông bào miền núi cuối thế kỷ XIX.
* Làm bài tập 1,2,3 (SGK trang 130).
Tiết 41-Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX (Tiết 2)