Bài 26. Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
MÔN: LỊCH SỬ
LỚP: 8
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Nêu nội dung cơ bản của Hiệp ước Hác-măng?
Đáp án:
- Triều đình Huế chính thức thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi Trung Kì để nhập vào đất Nam Kì thuộc Pháp.
- Ba tỉnh Thanh-Nghệ-Tĩnh được sáp nhập vào Bắc Kì .
- Triều đình chỉ được cai quản vùng đất Trung Kì nhưng mọi việc đều phải thông qua viên khâm sứ của Pháp ở Huế.
- Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường xuyên kiểm soát những công việc của quan lại triều đình, nắm các quyền trị an và nội vụ.
- Mọi việc giao thiệp với nước ngoài ( kể cả với Trung Quốc ) đều do Pháp nắm.
- Triều đình Huế phải rút quân đội từ Bắc Kì về Trung Kì.
Tiết 42 - Bài 26:
PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 - Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
a. Bối cảnh
Sau hai Hiệp ước 1883-1884, tình hình triều đình Huế như thế nào?
Phái chủ chiến do ai lãnh đạo?
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
a. Bối cảnh
Tôn Thất Thuyết
(1835-1913)
Tụn Th?t Thuy?t sinh ng�y 12/5/1835 t?i thụn Phỳ Mụn, xó Xuõn Long (Hu?). ễng xu?t thõn trong gia dỡnh Ho�ng t?c. T?ng gi? ch?c Ph? chớnh d?i th?n, Thu?ng thu b? Binh...L� m?t ngu?i yờu nu?c, kh?ng khỏi, ụng cựng Vua H�m Nghi d? xu?ng phong tr�o C?n Vuong c?u nu?c...ễng m?t nam 1913 t?i Trung Qu?c.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 - Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
a. Bối cảnh
Phe chủ chiến đã có những hành động gì?
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 - Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
a. Bối cảnh



-Phái chủ chiến vẫn nuôi hy vọng giành lại quyền thống trị từ tay Pháp khi có điều kiện.
- Dựa vào ý chí của nhân dân và các quan lại ở địa phương.
- Họ ra sức xây dựng lực lượng, tích trữ lương thực, vũ khí.
- Đưa Ưng Lịch lên ngôi vua (vua Hàm Nghi).
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
a. Nguyên nhân
Vua Hàm Nghi
(1870-1943)
Vua H�m Nghi tờn th?t l� Ung L?ch (em ru?t vua Ki?n Phỳc), lờn ngụi lỳc 13 tu?i. ễng l� v? vua tr? tu?i, yờu nu?c, cú tinh th?n ch?ng Phỏp tiờu bi?u cho ý chớ d?c l?p t? cu?ng c?a dõn t?c...ễng b? Phỏp d�y sang An-giờ-ri nam 1888.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 - Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
a. Bối cảnh
Thái độ của Pháp trước hành động của phái chủ chiến?
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 - Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
a. Bối cảnh



-Phái chủ chiến vẫn nuôi hy vọng giành lại quyền thống trị từ tay Pháp khi có điều kiện.
-Dựa vào ý chí của nhân dân và các quan lại ở địa phương.
- Họ ra sức xây dựng lực lượng, tích trữ lương thực, vũ khí.
- Đưa Ưng Lịch lên ngôi vua (vua Hàm Nghi).

-Pháp lo sợ, tìm mọi cách tiêu diệt phe chủ chiến, tình hình hết sức căng thẳng.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
a. Bối cảnh
b. Diễn biến
Lược đồ kinh thành Huế năm 1885
Lược đồ kinh thành Huế năm 1885
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
a. Bối cảnh
b. Diễn biến

- Đêm mùng 4 rạng sáng 5-7-1885.
- Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tấn công đồn Mang Cá và toà Khâm Sứ.
-Pháp phản công và chiếm hoàng thành

 Cuộc phản công bị thất bại, Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra Tân Sở (Quảng trị ) để tính chuyện kháng chiến lâu dài.

Tôn Thất thuyết đưa vua Hàm Nghi rời khởi kinh thành Huế
Thảo luận (3 phút)
Vì sao cuộc phản công diễn ra quyết liệt
nhưng thất bại ?
- Lực lượng ta còn yếu , chưa sẵn sàng chiến đấu
- Pháp có vũ khí , lực lượng mạnh ; ưu thế hơn hẳn
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
2. Phong trào Cần vương
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
2. Phong trào Cần vương
a. Hoàn cảnh bùng nổ
Tân Sở
Kinh thành HUẾ
Khi ra tới Tân Sở vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết có hành động gì?
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
2. Phong trào Cần vương
a. Hoàn cảnh bùng nổ
-Cuộc phản công ở Huế thất bại  13/7/1885 Tôn Thất Thuyết nhân danh
vua Hàm Nghi ra chiếu Cần Vương  Phong trào Cần Vương bùng nổ
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
2. Phong trào Cần vương
Toàn văn Chiếu Cần Vương
“Từ xưa kế xuất chống giặc không ngoài 3 điều: Đánh, giữ, hoà. Đánh thì chưa có cơ hội, hoà thì họ đòi hỏi không biết cáng. Đang lúc sự thế thiên vạn nạn như vậy, bất đắc dĩ phải dùng quyền thái dương ra đời ở đất Kì Huyền Tông sang chơi đất Thục, người xưa đều đã có làm. Nước ta gần đây ngẫu nhiên gặp nhiều việc, trẫm tuổi trẻ nối ngôi không lúc nào không nghĩ đến tự cường tự trị. Kẻ phái của Tây Nam bức hiện hình mỗi ngày một quá khôn. Hôm trước, chúng tăng binh quyền đến, buộc theo những điều mình không thể làm được. Ta chiếu lệ thường khoản tiếp chúng không chịu nhận một thứ gì. Trong triều đình đắn đo về 2 điều: cúi đầu tâm mạng ngồi để mất cơ hội, sao bằng nhìn thấy chỗ âm mưu biến động của địch mà đối phó trước, vì bằng việc xảy ra không thể tránh thì cũng còn có việc làm ngày nay để mưu tốt, cái lợi sau này, ấy là do thời thế xui nên vậy. Phàm những người cùng dư chia mối lo này cũng đã dư biết. Biết thì phải tham gia công việc, nghiến răng dựng tóc, thề giết hết giặc, nào ai là không có cái lòng như thế?”
(Trích “Chiếu Cần vương”)
Chiếu Cần Vương
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
2. Phong trào Cần vương
Mục đích của chiếu Cần vương là gì?
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
2. Phong trào Cần vương
a. Hoàn cảnh bùng nổ
b.Diễn biến
Lược đồ phong trào Cần vương cuối TK XIX
Trình bày diễn biến phong trào Cần vương?
- Từ 1885 – 1888 phong trào
nổ khắp cả nước nhất
là Bắc và Trung Kỳ .
b. Diễn biến :
Lê Trực,
Nguyễn Phạm Tuân
(Quảng Bình)
Nguyễn Xuân Ôn
(Nghệ An)
Nguyễn Văn Giáp
(Sơn Tây)
Mai Xuân Thưởng
(Bình Định)
Lê Trung Đình,
Nguyễn Tự Tân
(Quảng Ngãi)
Nguyễn Duy Hiệu,
Trần Văn Dự
(Quảng Nam)
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
2. Phong trào Cần vương
Tại sao phong trào không nổ ra ở Nam Kì?
Cuộc rút khỏi kinh thành Huế
cuả phái chủ chiến
Ở Tân Sở (Quảng Trị) địa bàn chật hẹp, Tôn thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra căn cứ Phú Gia (Hương khê – Hà Tĩnh) để mở rộng địa bàn hoạt động. Trên đường đi nhà vua đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của đồng bào các dân tộc ở vùng biên giới Việt – Lào.1886 Tôn Thất Thuyết sang Trung Quốc cầu viện.
? Khi Tôn Thất thuyết sang Trung Quốc thì tình hình vua Hàm Nghi như thế nào?

- Tháng 11/1888 nhờ có tay sai dẫn đường, quân Pháp vào được nơi ở của nhà vua, bắt và đưa vua Hàm Nghi đi đày sang An-giê-ri lúc đó ông mới 17 tuổi.
Chân dung vua Hàm Nghi khi bị đưa đi đày.
Nhìn trong ảnh vua Hàm Nghi trang phục rất giản dị, đầu quấn khăn đen mặc áo the như dân thường. Nhưng nét mặt lộ rõ vẻ cương nghị, tính khẳng khái, thông minh, quả cảm.Thực dân pháp ráo riết truy lùng mãi đến ngày 14-11-1888 chúng mới bắt được ông. Chúng tìm moị cách mua chuộc nhưng không lay chuyển được ý chí của nhà vua. Cuối cùng quân Pháp đày Hàm Nghi sang An –giê –ri , khi đó ông mới 17 tuổi .
Chân dung vua Hàm Nghi khi ở An-giê-ri
Từ năm 1889-1895 phong trào phát triển như thế nào?
- Từ 1889 – 1895 phong trào quy
tụ thành những cuộc
khởi nghĩa lớn có quy
mô và trình độ tổ
chức cao .
b. Diễn biến :
- Từ 1885 – 1888 phong trào
nổ khắp cả nước nhất
là Bắc và Trung Kỳ .
Khởi nghĩa Bãi Sậy
Khởi nghĩa Ba Đình
Khởi nghĩa Hương Khê
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
1
2
3
4
5
6
7
8
Câu 1: Phe có tư tưởng chống Pháp?
Câu 2: Tên vị vua trẻ tuổi yêu nước, có tinh thần chống Pháp?
Câu 3: Người đứng đầu phe chủ chiến?
Câu 4: Thành phần lãnh đạo phong trào Cần Vương?
Câu 5: Tên thật của Vua Hàm Nghi ?
Câu 6: Tên dãy núi mà Tôn Thất Thuyết đưa Vua Hàm Nghi từ Tân Sở vượt qua để đến Phú Gia?
Câu 7: Nơi Vua Hàm Nghi ban chiếu Cần Vương?
Câu 8: Nơi vua Hàm Nghi bị Pháp lưu đày?
Tên gọi phong trào kháng Pháp từ 1885-1896?
DẶN DÒ
1. Học bài và làm bài tập đầy đủ
2. Chuẩn bị bài 26, phần II
NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG
Tìm hiểu thân thế, sự nghiệp của Phan Đình Phùng, Cao Thắng.
Trả lời câu hỏi trong SGK
Tiết học kết thúc
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em !!!