Bài 26. Khúc xạ ánh sáng

TRƯỜNG THPT HUỲNH THÚC KHÁNG
TỔ : TOÁN - LÝ
GV : NGUYỄN QUANG THI
CHƯƠNG VI : KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
TIẾT 51 : KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1.HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
- Hãy quan sát các hiện tượng xẩy ra trong thí nghiệm và cho nhận xét về đường truyền của các tia sáng qua các mặt phân cách?
1.HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
- Hãy quan sát các hiện tượng xẩy ra trong thí nghiệm và cho nhận xét về đường truyền của các tia sáng qua các mặt phân cách?
Nhận xét : Tia sáng qua mặt phân cách giữa hai môi trường bị lệch phương so với phương ban đầu.
Định nghĩa: Khúc xạ ánh sáng là hiện tượng lệch phương (gãy) của các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau.
2. Định luật khúc xạ ánh sáng
Thí nghiệm
Quan sát thí nghiệm và rút ra nhận xét về vị trí tương đối của tia tới và tia khúc xạ khi thay đổi góc tới i?
Cho nhận xét về tỉ số giữa sin góc tới ( sini) và tin góc khúc xạ(sinr) khi góc tới i thay đổi?
Ghi các số liệu về góc tới và góc khúc xạ trong qua trình thí nghiệm khi cho góc tới i thay đổi.
ĐỊNH LUẬT KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới ( tạo bởi tia tới và pháp tuyến ) và ở bên kia pháp tuyến só với tia tới.
Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới (sini) và sin góc khúc xạ (sinr) luôn không đổi.
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1.CHIẾT SUẤT TỈ ĐỐI
- Tæ soá khoâng ñoåi sini/sinr trong hieän töôïng khuùc xaï ñöôïc goïi laø chieát suaát tæ ñoái ( n21) cuûa moâi tröôøng (2) (chöùa tia khuùc xaï) ñoái vôùi moâi tröôøng (1) ( chöùa tia tôùi):
Quan sát thí nghiệm và cho nhận xét độ lệch của tia khúc xạ so với pháp tuyến khi thay đổi chiết suất tỉ đối n21
Thí nghiệm
Khi n21 > 1 thì góc khúc xạ r có giá trị như thế nào so với góc tới i, độ lệch của tia khúc xạ so với đường pháp tuyến?
Khi n21 < 1 thì góc khúc xạ r có giá trị như thế nào so với góc tới i, độ lệch của tia khúc xạ so với đường pháp tuyến?
*Kết luận
Khi n21 > 1 thì r < i : Tia khúc xạ bị lệch lại gần pháp tuyến, môi trường (2) chiết quang hơn môi trường (1).
Khi n21 < 1 thì r > i : Tia khúc xạ bị lệch xa pháp tuyến, môi trường (2) chiết quang kém hơn môi trường (1).
2.CHIẾT SUẤT TUYỆT ĐỐI
- Chiết suất tuyệt đối ( thường gọi tắt là chiết suất) của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.
* Chú ý:
Chiết suất chân không bằng 1.
Chiết suất không khí là 1,000293, nếu không cần độ chính xác cao có thể tính tròn là 1
Mọi môi trường trong suốt đều có chiết suất lớn hơn 1.
Ta có hệ thức:
n2 là chiết suất tuyệt đối của môi trường (2)
n1 là chiết suất tuyệt đối của môi trường (1)
Công thức định luật khúc xạ theo dạng đối xứng :
n1sini = n2sinr
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG.
THÍ NGHIỆM
Hãy nhận xét về đường truyền của ánh sáng khi đổi chiều?
* Kết luận:
- Ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền ngược lại theo đường đó. Đây là tính thuận nghịch của sự truyền ánh sáng.
MỞ RỘNG
IV. CỦNG CỐ - VẬN DỤNG.
Bài tập : Tia sáng truyền từ một chất trong suốt có chiết suất n tới mặt phân cách với môi trường không khí. Góc khúc xạ trong không khí là 600. Tia phản xạ ở mặt phân cách có phương vuông góc với tia khúc xạ. Tính chiết suất n?
BÀI GIẢI
Ta có : Góc RIS` = 900 nên r + i` = 900
Mặt khác i = i` nên r + i = 900 . Do đó i = 900 - r
Theo định luật khúc xạ : nsini = n2sinr
Từ đó : n = sinr/ sini
Vì sini = sin(900 -r) = cosr nên n = tanr = tan600
Vậy n = tan600 = 1,73
Tiếp
Trở lại
Tiếp
TRỞ VỀ