Bài 26. Khúc xạ ánh sáng

Kính chào
thầy cô đến tham dự
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1:Hiện tượng tự cảm là hiện tượng cảm ứng điện từ do sự biến thiên từ thông qua mạch gây ra bởi
a/sự biến thiên của chính cường độ dòng điện trong mạch.
b/sự chuiyển động của nam châm với mạch.
c/sự chuyển động của mạch với nam châm.
d/sự biến thiên của từ trường trái đất.
a/sự biến thiên của chính cường độ dòng điện trong mạch.
Đúng
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2: Ống dây 1 có cùng tiết diện với ống dây 2 nhưng chiều dài và số vòng dây đều nhiều hơn gấp đôi. Tỉ số hệ số tự cảm của ống 1 với ống 2 là
a/ 1, b/ 2.
c/ 4. d/ 8.

b/ 2.
Đúng
Xem lại
Ơ� THCS các em đã học về ba định luật : ĐL truyền thẳng ánh sáng, ĐL phản xạ ánh ,ĐL khúc xạ ánh sáng,.. Vậy theo em giải thích các hiện tượng này như thế nào? Em hãy đoán cách giải thích!

Màu sắc trên mặt bóng xà phòng
Đèn trang trí dùng sợi quang học
Cầu vồng
Để có thể giải thích các hiện tượng này và các hiện tượng có liên quan đến ánh sáng; đồng thời biết được các ứng dụng trong đời sống. Vậy chúng ta cùng tìm hiểu chương quang học.

Màu sắc trên mặt bóng xà phòng
Đèn trang trí dùng sợi quang học
Cầu vồng
Tru?ng THPT NGUYỄN HỮU THỌ - Tru?ng THPT Nguyễn Hữu Thọ - Tru?ng THPT Nguyễn Hữu Thọ
Vật lý 11 cơ bản
Chương VI: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Phần hai QUANG HỌC
Bài 26
KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Hình như các ngón tay
nằm trong nước sâu hơn
mức bình thường,?.?..
Tại sao có hình tòa
nhà trong giọt nước ?.?..
Các em hãy quan sát hai hình sau :
Các hiện tượng này có liên quan đến khúc xạ ánh sáng.

I. Sự Khúc Xạ A�nh Sáng


1.Hiện tượng khúc xạ ánh sáng


2. Định luật khúc xạ ánh sáng


II. Chiết Suất Của Môi Trường


III. Tính Thuận Nghịch Của Chiều Truyền
A�nh Sáng


1. Chiết suất tỉ đối

2. Chiết suất tuyệt đối
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Khúc xạ ánh sáng là gì ?
Các em hãy xem thí nghiệm sau :
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Nhận xét về phương của tia sáng khi truyền từ
môi trường không khí vào môi trường thủy tinh :
- Truyền vuông góc với mặt phân cách ( ? )
- Truyền xiên góc với mặt phân cách ( ? )
- Truyền vuông góc . : Tia sáng đi qua mặt phân
cách và không lệch phương.
- Truyền xiên góc . : Tia sáng đi qua mặt phân
cách và lệch phương. Ta gọi là khúc xạ ánh sáng.
Vậy hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì ?
1.Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
(SGK)
Khúc xạ ánh sáng là hiện tượng lệch phương của
các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách
giữa hai môi trường trong suốt khác nhau.

Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới (SIN).
Em hãy nhận xét vị trí của tia khúc xạ và tia tới so
với pháp tuyến.

I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1.Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Định luật khúc xạ ánh sáng
S
I
+ SI :tia tới ; I :điểm tới.
N`
N
+ N`IN :pháp tuyến với mặt phân cách tại I.
i
+ i :góc tới
R
+ IR :tia khúc xạ
r
+ r :góc khúc xạ
S`
i`
(Vẽ hình SGK)
Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới (tạo bởi tia
tới và pháp tuyến) và ở phía bên kia pháp tuyến
so với tia tới. (SGK)

Khi i thay đổi thì r thay đổi. Sự thay đổi này có
tuân theo quy luật nào không ? !
Chúng ta khảo sát bằng thực nghiệm :

I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1.Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Định luật khúc xạ ánh sáng
i
r
S
I
N`
N
R
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1.Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Định luật khúc xạ ánh sáng

Qua thực nghiệm em hãy rút ra nhận xét về quan
hệ giữa góc tới i và góc khúc xạ r.

� Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giửa
sin góc tới (sin i ) và sin góc khúc xạ (sinr) luôn
không đổi :


(SGK)

Trong thí nghiệm trên với hai môi trường là không
khí và thuỷ tinh ta được một hằng số, nếu ta làm
thí nhgiệm với không khí và nước thì ta được một
hằng số khác. Vậy hằng số trên phụ thuộc vào
những yếu tố nào ?
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1.Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Định luật khúc xạ ánh sáng
Hằng số này phụ thuộc vào bản chất hai môi
trường .
Vì vậy hằng số này có thể đặc trưng cho bản chất
của hai môi trường và được gọi là chiết suất tỉ đối
n21 của môi trường (2) đối với môi trường (1).
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỉ đối




I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1.Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Định luật khúc xạ ánh sáng
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỉ đối





Tỉ số không đổi

trong hiện tượng khúc xạ được gọi là chiết suất tỉ
đối n21 của môi trường (2) (chứa tia khúc xạ) đối
với môi trường (1) (chứa tia tới )
(SGK)
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỉ đối
+ n21 > 1 => r < i : môi trường (2) chiết quang
hơn môi trường (1) .





Tỉ số không đổi

trong hiện tượng khúc xạ được gọi là chiết suất tỉ
đối n21 của môi trường (2) (chứa tia khúc xạ) đối
với môi trường (1) (chứa tia tới )
(SGK)

+ n21 < 1 => r > i : môi trường (2) kém chiết
quang hơn môi trường (1) .

(SGK)
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỉ đối
2. Chiết suất tuyệt đối
Chiết suất tuyệt đối (thường gọi tắt là chiết suất )
của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi
trường đó đối với chân không.
n2 là chiết suất (tuyệt đối ) của môi trường (2)
n1 là chiết suất ( tuyệt đối) của môi trường (1)



(SGK)
Chiết suất của chân không: nck = 1 ;
Dựa vào bảng 26.2 em hãy cho biết chiết suất của
không khí ?
nkk 1
Em hãy so sánh chiết suất tuyệt đối của chất lỏng ,
của chất rắn với chiết suất tuyệt đối của không khí ?
Chiết suất của một môi trường trong suốt: n > 1
(SGK)
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỉ đối
2. Chiết suất tuyệt đối
C1.Viết công thức của ĐL Khúcxạ với i nhỏ ( < 100 )


C2. A�p dụng ĐL Khúc xạ với i = 0 . Kết luận.


Tia tới vuông góc với mặt phân cách giữa hai môi
trường sẽ truyền thẳng ( không bị khúc xạ ).
Trên một đường truyền nếu ta cho tia sáng truyền
ngược lại thì tia sáng sẽ truyền như thế nào ?
Các em hãy xem thí nghiệm ảo sau đây :
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỉ đối
2. Chiết suất tuyệt đối
Trên một đường truyền nếu ta cho tia sáng truyền
ngược lại thì tia sáng sẽ truyền như thế nào ?
A�nh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền
ngược lại theo đường đó.
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
(SGK)

Suy ra :











* ĐỊNH LUẬT KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
* CHIẾT SUẤT

Tóm tắt kiến thức




* Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
và ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới.
� * Với hai môi trường trong suốt nhất định,
tỉ số giửa sin góc tới (sin i ) và sin góc khúc xạ
(sinr) luôn không đổi :

1. Chiết suất tỉ đối
2. Chiết suất tuyệt đối
* Chiết suất tuyệt đối là chiết suất tỉ đối
của môi trường đó đối với chân không.

Câu hỏi củng cố bài học :


Tìm câu sai trong các câu sau :

a) n2 sinr = n1 sin i
Câu 1:
c) Chiết suất tỉ đối n21 là một hằng số và không đổi đối với mọi cặp môi trường
d) Khi tia tới vuông góc với mặt phân cách của 2 môi trường trong suốt thì không xảy ra hiện tượng khúc xạ.
Đúng (nội dung sai)
a) 4/3
Câu 1 :
b) 0.75
c) 1
d) 1 /12
Đúng
Câu 2 :

Câu hỏi củng cố bài học :


Trong hiện tượng khúc xạ ánh
sáng thì

a) góc khúc xạ luôn bé hơn góc tới.
Câu 1 :
b) góc khúc xạ luôn lớn hơn góc tới.
c) khi góc tới tăngdần thì góc khúc xạ cũng tăng dần.
d) góc khúc xạ tỉ lệ thuận với góc tới.
Đúng
Câu 2 :
Câu 3 :

Câu hỏi củng cố bài học :

a) 370
Câu 1 :
b) 420
c) 530
d) Một giá trị khác a,b, c.
Đúng
Câu 2 :
Câu 3 :
Câu 4 :

Câu hỏi củng cố bài học :

XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN

Quý Thầy Cô
Đã Đến Với Lớp Học
Mến Chào Các Em
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC.