Bài 26. Khúc xạ ánh sáng

Các em quan sát hình ảnh sau :
Hiện tượng gì xảy ra?
Hiện tượng: que khuấy dường như bị gãy ở mặt nước
Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng?
Nguyên nhân: Sự khúc xạ ánh sáng
Sự khúc xạ có phải là nguyên nhân làm ánh sáng bị lệch hướng?
Vì sao như vậy?
Chúng ta sẽ nghiên cứu những vấn đề này
và sẽ giải thích một cách rõ ràng, mạch lạc
các hiện tượng trên sau bài học hôm nay!
Chương VI :
Khúc Xạ Ánh Sáng
Bài 26 : Khúc Xạ Ánh Sáng
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
NỘI DUNG





Hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG:
2. Định luật khúc xạ ánh sáng.
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG:
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG.
Chiết suất tỉ đối.
2. Chiết suất tuyệt đối.
Tiết 51
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
Nếu ta chiếu một tia sáng SI từ môi trường 1 vào môi trường 2 đến gặp mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt thì có hiện tượng gì xảy ra ?
1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng:
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG:
Khúc xạ ánh sáng là hiện tượng lệch phương (gãy) của các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau.
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Định luật khúc xạ ánh sáng:
a. Thí nghiệm:
Bản bán trụ D bằng thủy tinh
Vòng tròn chia độ C
Nguồn sáng song song
Sự khúc xạ ánh sáng có
tuân theo quy tắc hay
định luật nào không?
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Định luật khúc xạ ánh sáng:
a. Thí nghiệm:
N’
N
i
r
SI: tia tới
IR: tia khúc xạ
NIN’: pháp tuyến tại I của mặt phân cách.
I: điểm tới
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối
(SI,NIN’): mặt phẳng tới
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Định luật khúc xạ ánh sáng:
a. Thí nghiệm:
Quan sát thí nghiệm và ghi kết quả thu được giữa hai góc i và r.
Kết quả khảo sát thí nghiệm
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Định luật khúc xạ ánh sáng:
a. Thí nghiệm:
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Định luật khúc xạ ánh sáng:
b. Định luật:
Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới (tạo bởi tia tới và pháp tuyến) và ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới.
Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin của góc tới và sin của góc phản xạ là một hằng số:
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG:
1. Chiết suất tỉ đối:
n21 > 1  n2 > n1
 sini > sinr  i > r Ta nói môi trường khúc xạ (chiết suất n2) chiết quang hơn môi trường tới (chiết suất n1) .
Chiết suất tỉ đối n21 là tỉ số giữa chiết suất n2 của môi trường (2) (chứa tia khúc xạ) với chiết suất n1 của môi trường (1) (chứa tia tới):
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối
n1
n2
n1
n2
n21 < 1  n2 < n1
 sini < sinr  i < r Ta nói môi trường khúc xạ (chiết suất n2) chiết quang kém hơn môi trường tới (chiết suất n1) .
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Chiết suất tuyệt đối:
Chiết suất tuyệt đối (thường gọi tắc là chiết suất) của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.
Chiết suất của chân không bằng 1.
Chiết suất của không khí xấp xỉ bằng 1.
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối
Chiết suất tuyệt đối là gì?
Công thức định luật khúc xạ ánh sáng viết dưới dạng đối xứng:
Mọi môi trường trong suốt đều có chiết suất tuyệt đối lớn hơn 1.
Từ biểu thức ĐL KXAS và
chiết suất tỉ đối, hãy viết lại biểu thức của
định luật khúc xạ ánh sáng
dưới dạng đối xứng?
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
C2: Nếu i = 00 thì r = 00: tia sáng chiếu vuông góc với mặt phân cách sẽ truyền thẳng.
C2: Áp dụng định luật khúc xạ cho trường hợp
i = 00. Kết luận.
Sự khúc xạ ánh sáng phụ thuộc vào tính chất môi trường, mỗi môi trường khác nhau sẽ có độ lớn góc khúc xạ r khác nhau.
Lưu ý:
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
III. Tính thuận nghịch trong sự truyền ánh sáng:
Ánh sáng truyền từ A đến B thì : nó có thể truyền từ B về A không?
Hãy quan sát thí nghiệm
S
I
R
S
I
R
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
III. Tính thuận nghịch trong sự truyền ánh sáng:
Qua thí nghiệm ta thấy: nếu ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng sẽ truyền ngược trở lại theo đường đó.
Đó chính là tính thuận nghịch trong sự truyền ánh sáng.
Như vậy:
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
III. Tính thuận nghịch trong sự truyền ánh sáng:
Tính thuận nghịch còn được thể hiện ở sự phản xạ và sự truyền thẳng của ánh sáng.
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối


Câu 1: Ở hình vẽ dưới đây, tia nào là tia tới:
CỦNG CỐ
S1I
B. S2I
D. Cả 3 tia trên
C. S3I



CỦNG CỐ
Câu 2: Chiết suất tuyệt đối của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó so với:
Không khí
B. Chân không
D. Chính nó
C. Nước


Câu 3: Khi góc tới tăng 2 lần thì góc khúc xạ
CỦNG CỐ
Tăng 2 lần
B. Giảm 2 lần
D. Chưa xác định được
C. Không đổi


Câu 4: Trong các nhận định sau về hiện tượng khúc xạ, hiện tượng không đúng là:
CỦNG CỐ
Tia khúc xạ nằm ở môi trường thứ 2, tiếp giáp với môi trường tia tới.
B.Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và pháp tuyến.
D. Góc khúc xạ luôn bằng góc tới.
C. Khi góc tới bằng 0 thì góc khúc xạ cũng bằng 0.
Vận dụng. Tính r khi biết n1, n2, i trong bảng sau:
380
540
230
CỦNG CỐ
Dặn dò – Giao nhiệm vụ về nhà
- Tham khảo bài tập ví dụ ở SGK.
- Làm các bài tập 5, 6, 7, 8, 9 SGK chuẩn bị cho tiết bài tập.
- Đọc mục “Em có biết ?”
- Ôn lại định luật khúc xạ ánh sáng.
- Ôn lại khái niệm về chiết suất của các môi trường.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT !
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Định luật khúc xạ ánh sáng:
a. Thí nghiệm:
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối
Tiết 51
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Định luật khúc xạ ánh sáng:
b. Định luật:
1.Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng
1. Chiết suất
tỉ đối
2. Định luật khúc
xạ ánh sáng
III.TÍNH THUẬN
NGHỊCHTRONG
SỰ TRUYỀN
ÁNH SÁNG
NỘI DUNG
I. SỰ KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT
CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất
tuyệt đối